نشریه «دانش سیاسی»

تبیین کاربرد قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در منطقه آمریکای لاتین؛ روندها و دستاوردها

نوع مقاله : علمی - پژوهشی (روابط بین الملل)

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشگاه اصفهان

2 عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان گروه روابط بین الملل

3 عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان

چکیده

آمریکای لاتین منطقه‌ای سرشار از منابع و ذخایر ارزشمند زیر زمینی است که ایالات متحده از دیرباز به آن نظر داشته و این منطقه را طی بیش از یک قرن، حیاط خلوت خود تلقی و در شئونات مختلف آن دخالت کرده است. جمهوری اسلامی ایران به‌دلیل عدم تقارن قدرت با آمریکا و به‌منظور مقابله با سیاست‌های خصمانه این کشور، گسترش و تعمیق نفوذ معنوی خود در منطقه آمریکای لاتین، با به‌کاربردن قدرت نرم و بهره‌گیری از تضادهای ماهوی برخی کشورها و ملت‌های منطقه با آمریکا توانسته است عمق استراتژیک خود را در حیاط خلوت آمریکا و مرزهای جغرافیایی این کشور گسترش دهد و به تعامل و تبادل سیاسی، اقتصادی و فرهنگی با آنها بپردازد و از فشار فزاینده این کشور بر خاورمیانه بکاهد. بحث اصلی مقاله حاضر این است که آمریکای لاتین به لحاظ موقعیت‌های خاص اقتصادی، فرهنگی‌ـ‌جمعیت شایان توجه عرب‌تبار و مسلمان‌ـ و سیاسی و منابع متعدد و متنوع زیرزمینی و هم‌سویی سیاسی، اقتصادی و فرهنگی که بین دولت‌های چپ حاکم در منطقه با ایران وجود دارد، می‌تواند در رسیدن ایران به اهدافی چون توسعه نفوذ سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و گسترش مقصد صادراتی کالا و خدمات فنی‌ـ‌مهندسی خود، با افزایش به‌کاربردن قدرت نرم ایفای نقش کند. سؤال اصلی مقاله حاضر این است که قدرت نرم به‌عنوان ابزار کاربردی جمهوری اسلامی ایران به‌منظور افزایش نفوذ در منطقه آمریکای لاتین، در چه حوزه‌هایی قابل تبیین است و چه دستاوردهایی به همراه خواهد داشت؟ جمهوری اسلامی ایران با پیگیری سیاست تنوع‌بخشی به شرکا و هم‌پیمانان خود در حوزه خارجی، به دنبال جلب شرکای دیگر برای افزایش همکاری‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی با تقویت دیپلماسی عمومی به‌منظور بسترسازی روابط دیپلماتیک نوین، به‌ویژه در آمریکای لاتین است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Explaining the Islamic Republic of Iran’ Soft Power Potentials and Achievements in Latin America

نویسندگان [English]

  • Gholamhossein Yousefi Kupai 1
  • Enayatollah Yazdani 2
  • Ali Omidi 3

1 Ph.D Student in Political Sciences at Isfahan University

2 Faculty member of Isfahan University

3 Faculty member of Isfahan University

چکیده [English]

Latin America is a region rich in underground valuable resources coveted by the United States for long so much so that they have assumed it as their backyard and endeavored to interfere in its affairs in more than a century. The Islamic Republic of Iran, as a result of the cruel sanctions of the United States as well as its being confronted with their hostile policies, has tried to expand and deepen its spiritual influence in the Latin American region by using soft power and exploiting the existing conflicts between some of the states of this region with the United States. Tehran has been able to expand its strategic depth in this backyard of the US by interacting with this region in political, economic, and cultural areas. The main topic of the present paper is that Latin America because of its special economic, cultural – accommodating a large number of Arabs and Muslims- and political status, can play a crucial role in meeting Iran's objectives like developing political, economic, and cultural influence and diversifying its export destination including its technical and engineering services. In this regard, the main question of the present article is: How can soft power act as an important instrument of the Islamic Republic of Iran to increase its influence in the Latin American region? Indeed, along the policy of diversifying its foreign partners and allies, the Islamic Republic of Iran is seeking to attract other partners in Latin America to increase its political, economic and cultural influence by applying public diplomacy and soft power.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Iran
  • Latin America
  • Soft power
  • Geo-Economics
  • Geo-Culture
  • Geo-Politics
آدینه‌وند، احمد (1394). روابط ایران و آمریکای لاتین: مطالعه موردی ونزوئلا، تهران: وزارت خارجه.
آقامحمدزنجانی، مهدی (1396). میزان تجارت برزیل و ایران در سال 2017، تهران: مصاحبه نگارنده با دیپلمات ایران در برزیل.
ادیب‌زاده، مجید (1387). گفتمان و سیاست خارجی: دیالکتیک بازنمایی از غرب در جهان نمادین ایران، تهران: اختران، 27.
ارغوانی، فریبرز، اسماعیلی، مرتضی و بهزادی، ابوذر (1394). آمریکا و چالش قدرت در آمریکای‌لاتین: مقایسه رویکرد ایران و چین، فصلنامه پژوهش‌های راهبردی سیاست، پاییز (15)، 44-67.
اسعد، سهیل (1396). وضعیت مسلمانان آمریکای‌لاتین، مصاحبه نگارنده با روحانی آرژانتینی جامعه‌المصطفی و فارغ‌التحصیل دکتری تمدن اسلامی دانشگاه بیروت، قم: دفتر جامعه‌المصطفی.
اسماعیل پور، اکبر (1396). حل و فصل طلب نفتی ایران و نیکاراگوآ: تأثیر چشمگیر کانال نیکاراگوآ در تجارت جهانی انرژی، ماهنامه عصر کیمیاگری، آذر و دی (56)، 36.
بای، نادعلی (1393). مزیت های اقتصادی ایران در آمریکای لاتین، ماهنامه عصرکیمیاگری، آذر و دی (56)، 5.
بای، نادعلی (1393). سیاست خارجی ایران در آمریکای‌لاتین، اندیشکده راهبردی تبیین، بازیابی شده از:
 http://salamkhabar.com/fa/news/16205.
بشیریه، حسین (1382). آموزش دانش سیاسی، تهران، نگاه معاصر.
پورپشنگ، زهرا (1385). آمریکای‌لاتین: نقش و جایگاه آن در آینده نظام بین‌الملل، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
تقی‎زاده داوری، محمود (1390). گزارشی از آمار جمعیتی شیعیان کشورهای جهان براساس منابع اینترنتی و مکتوب، چاپ اول، قم: موسسه شیعه‏شناسی، 43-51.
توکلی، یعقوب (1388). ایران و آمریکای‌لاتین: همانندی‌های تاریخی، دوهفته نامه پگاه حوزه، آبان (274)، 22-27.
جفره، منوچهر و درویش، نفیسه (1388). رقابت اروپا و آمریکا در آمریکای‌لاتین، فصلنامه مطالعات روابط بین الملل، زمستان (8 و 9)، 112-137.
جوادی‌ارجمند، محمدجعفر و طلوعی، ‌‌هادی (1393). تأثیرتهاجم نظامی آمریکا به عراق بر قدرت هوشمند ایران دراین کشور، فصلنامه سیاستگذاری عمومی، زمستان (4)، 120-148.
خرمشاد، محمدباقر و متقی، افشین (1395). نقش انقلاب اسلامی در تقویت قدرت هوشمند جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه مطالعات قدرت نرم، پاییز (15)، 95-124.
خسروی، ملک تاج و سندگل، احمد (1390). تأثیر چپ‌گرایی نوین در آمریکای‌لاتین بر مناسبات سیاسی- امنیتی این کشورها با ایالات متحده آمریکا، فصلنامه مطالعات روابط بین‌الملل، پاییز (15)، 57-83.
رازانی، احسان (1383). همکاری و نقش مذهب در انقلاب ایران و جنبش‌های آمریکای‌لاتین، ماهنامه راهبرد، آبان (31)، 27-49.
ربانی، محسن (1391). ایران در آمریکای‌لاتین چه می‌کند، مجله زمانه، آبان (35)، 54-75.
رونق، مهدی (1397). سیاست‌های دولت روحانی در خصوص آمریکای‌لاتین، مصاحبه نگارنده با رییس اداره دوم آمریکای‌لاتین، تهران: (پس‌از بازگشت از سفر به آمریکای‌لاتین به همراه وزیر خارجه، فرودین).
سبحانی، احمد (1396). تغییر اراده سیاسی کشور، شرط گسترش همکاری‌های اقتصادی و نفتی ایران با آمریکای‌لاتین، ماهنامه عصرکیمیاگری، آذر و دی (56)، 23.
سریع القم، محمود (1384). ایران و جهانی شدن: چالش‌ها و راه‌حل‌ها، تهران: مجمع تشخیص مصلحت نظام.
سبحانی، احمد (1397). کاهش مراودات ایران و آمریکای‌لاتین در دولت روحانی، مصاحبه نگارنده با مدیرکل اسبق آمریکای‌لاتین، تهران: وزارت خارجه، خرداد.
شاطرزاده، محسن (1396). چشم‌انداز روشن همکاری ایران و برزیل در حوزه نفت و انرژی، ماهنامه عصر کیمیاگری، آذر و دی (56)، 29.
شبیری، نجمه (1382). نقد و نظر: تشابهات فرهنگی ایران و آمریکای‌لاتین، آزما، بهار (26)، 44-49.
صالحی، مجید (1396). گفتمان جدید در روابط دوجانبه ایران و آمریکای‌لاتین، ماهنامه عصر کیمیاگری، آذر و دی (56)، 32.  
ضیایی، محمدعلی (1385). تاریخ روابط دیپلماتیک ایران و کشورهای آمریکای‌لاتین، همشهری آنلاین، 15 دی، 4.
علی‌حسینی، علی و ابراهیمی، شهروز (1391). نقاط اشتراک ایران و آمریکای‌لاتین در تقابل با سیاست‌های آمریکا: بررسی موردی برنامه هسته‌ای ایران، فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین‌المللی، بهار (13)، 54-77.
قربانی‌شیخ‌نشین، ارسلان (1390). قدرت هوشمند؛ تحول نوین در عصر جهانی شدن، فصلنامه روابط خارجی، زمستان (4)، 73-91.
کوزه‌گرکالجی، ولی (1378). تأملی بر سیاست خارجی ایران در آمریکای‌لاتین، ماهنامه گزارش (198)، 61-79.
کوهینی‌تفرشی، امیر (1390). اهمیت ژئوپلیتیک آمریکای لاتین، فصلنامه پژوهش‌های منطقه‌ای، زمستان (8)، 19-33.
کوهینی‌تفرشی، امیر (1391). حیات خلوت راهبردی: اهمیت استراتژیک آمریکای‌لاتین، مجله زمانه، (25 و26)، 4-5.
گالگوس، آرتور (1386). ایران و ونزوئلا: همپیمانان جدید در آمریکای‌لاتین، ماهنامه اقتصاد ایران مهر (31)، 29-31 .
لطف‌علی‌پور، محمدرضا و شاکری، زهرا (1390). بررسی همگرایی اقتصادی میان ایران و کشورهای آمریکای‌لاتین، فصلنامه توسعه اقتصادی، پاییز (3)، 97-114.
مجتهدزاده، محسن (1396). وضعیت مسلمانان آمریکای‌لاتین، مصاحبه نگارنده با دانش آموخته دکتری تطبیقی ادیان، معاون مرکز اسلامی اندیشه شرق، قم، اسفند.
میرجعفری، سیدمحمدجواد (1396). مهاجرین عرب: فرصتی فراروی ایران، مصاحبه نگارنده با روحانی اعزامی مرکز اسلامی اندیشه شرق به آمریکای لاتین، قم، اسفند.
نای، جوزف (1387). قدرت نرم؛ ابزارهای موفقیت در روابط بین‌الملل، (محسن روحانی، مترجم). تهران: امام صادق(ع).
نای، جوزف (1389). قدرت نرم؛ ابزار موفقیت در سیاست جهانی، قدرت و جنگ نرم از نظریه تا عمل، تهران: ساقی.
نقیب‌زاده، احمد (1385). بررسی تطبیقی نگاه اروپا و آمریکا به آمریکای‌لاتین و پیامدها، ماهنامه اطلاعات سیاسی اقتصادی، پاییز و زمستان، (225 و 226)، 79-86.
نوروزی، رسول (1390). آمریکای لاتین: هویت و تمدن، فصلنامه پژوهش‌های منطقه ای، زمستان (8)، 98-117.
هوشنگ مهدوی، عبدالرضا (1385). تاریخ روابط خارجی ایران، تهران: امیر کبیر، 85-88.
Ahmadinejad Courts Leftist Allies in Latin America to Bolster Anti-America Stand," Fox News, January 16, 2007:
     http://www.fomews.com/story/0,2933,243710,00.html.
Berman, L. (2012). Irans Influence and Activity in latin America Vice President/ American Foreign Policy Council a Rising Tide Lifts Mood in the Developing World, Pew Research Center, Pew Global Attitudes Project, June 24,2007,47-48:
      http://www.pew global.orglfiles/pdf/257.pdf.
Brandon,  J. m (2015). Irans Foot hold in Latin America: stpiking Baok at the united states Global Security Studies Volume6/Issue.
Chavez Decorated in Iran, Initials Cooperation Pacts," El Universa~ July 31, 2006:
     http://english.eluniversal.com/ 2006/07/31/en_poLart_31A756133.shtml.
Cuban Policy in the Middle East: Cuba in the Middle East since the End ofthe Cold war; Cuba Transition Project Institute for Cuban and Cuban-American Studies, University of Miami:
     http://www.cartadecuba.orglcubamiddleast.htm.
Diplomatic Relations Mexico- Iran, Embajada de Mexico en Iran, Secretaria de Relaciones Exteriores, accessed on August 2, 2011:
http://embamex.sre.gob.mx/iran/index.php?option=com_content&view=article&id=85&Itemid=59&lang=en.
Douglas, F. (2009). Iran in Latin America: An Overview, Woodrow Wilson International Center for Scholars, Summer 2009.
FBISSA (1998). (Foreign Broadcast Information Service), October 4:
      http://www.articles.cnn.com/2010-09-23/politics/un.ahmadinejad.walkouts_l_iranian-leader-iranian-president Mahmoud- Ahmadinejad- attacks?_s=PM:POLITICS.
Hunter, S.T. (2010). Iran’s Foreign Policy in the Post –Soviet Era, California and London, Prager.
Injustice breeds terrorism, says Iran's Khatami:' CNN.com, February 28, 2004:
http://www.cnn.com/2004/WORLD/meast/02/28/iran.khatamireut/index.html.
Iran and Venezuela Bolster Ties,
Jianbo, L. (2009). China’s african Policy and its Soft Power, and its & Xiaomin, Z.  in Ante Podium, Victoria University of Wellington.
Johnson, S. (2012). Iran's Influence in the Americas, A Report of the Csis Americas Program, Center for Strategic & International Studies.
Lotfian, S. (2002). The New Role of Latin America in Iran’s Foreign Policy, Iranian Review of Foreign Affairs, Vol. 4 , No: 7, Fall.
Lotfian, S. (2010). The New Role of Latin America in Iran’s Foreign Policy, Iranian Review of Foreign Affairs, Vol. 1, No: 3.
Michaeel, B. (2005). Power in Global Governance, and its & Raymond, D. First Published, Cambridge University.
Michaeel, B. (2005).  Power in International politics, International Organization, and its & Raymond, D.l. Vol.59, No.1, pp.39-75.
Middle East Economic Digest 32, No: 41 (October 14, 1988).
Nickm, C. B. (1976). Need for Supply Sources Broadens World Outlook, Middle East Economic Digest Vol.9, No: 14.
Nossel, S. (2004). Smart Power, Foreign Affairs, March/April.
Nye, S. J. (2004). Soft Power, the Means of Success in World Politics, New York: Public Affairs.
Nye, S. J. (2011). the Future of Power, Public Affairs, New York.
Sullivan, M. P. (2012). Latin America: Terrorism Issues, Congressional Research Service, www.crs.gov.
U.N. delegates walk out during Iranian president's speech, CNN, September 23, 2010.
Yeselson, A. (1956). United States-Persian Diplomatic Relations, New Brunswick, NJ: Rutgers University Press.
Zeraoui, Z. (2011). Iran, Los retos de la republicaislamica and its & Ignacio, K. (Buenos Aires: Siglo XXI EditoraIberoamericana).
نشریه «دانش سیاسی»
دوره 14، شماره 2 - شماره پیاپی 28
تالیف مقاله
اسفند 1397
صفحه 165-198
  • تاریخ دریافت: 18 شهریور 1397
  • تاریخ بازنگری: 24 آبان 1397
  • تاریخ پذیرش: 13 آذر 1397