نشریه «دانش سیاسی»

تجزیه و تحلیل تاثیر هویت ملی و قومی بر نگرش سیاسی (مطالعه موردی شهروندان شهرستان خوی)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی (علوم سیاسی از منظر ایرانی)

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه اصفهان

2 عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان. گروه علوم سیاسی

3 دانشجوی دکتری علوم سیاسی در دانشگاه اصفهان

چکیده

بررسی نگرش سیاسی شهروندان مسئله ای است که در جامعه ما از جایگاه خاصی برخوردار است؛ چراکه نگرش ها مقدمه شکل گیری رفتارها و کنش های افراد هستند. ازسوی دیگر، موضوع اهمیت یافتن هویت های ملی و قومی در عصر جهانی شدن، مهم ترین موضوع جامعه شناسی سیاسی در محسوب می شود. در این راستا، به نظر می رسد یکی از عواملی که می تواند بر روی نگرش سیاسی افراد تاثیرگذار باشد، هویت های ملی و قومی افراد می باشد. با توجه به اینکه تاکنون داده مستند تجربی در این خصوص ارائه نشده است، سنجش هرچند اجمالی این موضوع ضروری به نظر می رسد. با توجه به این امر، هدف این پژوهش بررسی تاثیر هویت های ملی و قومی بر روی نگرش سیاسی افراد می باشد. جامعه آماری این پژوهش شهرستان خوی در استان آذربایجان غربی است که در حدود 398 نفر از افراد ساکن در این شهرستان با روش نمونه گیری سهمیه ای مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان می دهد که اولا منطبق با نظریات مید میان هویت ملی و هویتی قومی، نه تضاد، بلکه نوعی ارتباط مثبت وجود دارد که بالاتر رفتن هر کدام از آنها با تقویت هویت دیگر همراه است. ثانیا هرچند این دو نوع هویت، انطباق خوبی باهم دارند، اما تاثیرات آنها بر روی نگرش سیاسی شهروندان متفاوت می باشد. در این راستا، یافته ها حاکی از آن است درحالیکه افزایش هویت ملی باعث گرایش شهروندان به اصول گرایی می شود، اما هویت قومی احتمال تمایل افراد به گروه های سیاسی اصلاح طلب در جامعه مذکور را تقویت می نماید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of the Impact of National and Ethnic Identity on Political Attitudes (Case Study of Citizens of Khoy City)

نویسندگان [English]

  • Hossein Masoudnia 1
  • Mahmoudreza Rahbarghazi 2
  • Maryam Ghorbani 3

1 Faculty member of Isfahan University

2 Faculty member of Isfahan University

3 Ph.D Student inPolitical Science at Isfahan University

چکیده [English]

Investigating the political attitude of citizens is an issue that has a special place in our society; Attitudes are the basis for the formation of behaviors and actions of individuals. On the other hand, the issue of the importance of finding national and ethnic identities in the age of globalization is the most important issue in political sociology. In this regard, it seems that one of the factors that can influence people's political attitude is their national and ethnic identities. Given that experimental data has not been provided in this regard, it is necessary to measure the overview of this issue.The purpose of this study is to investigate the effect of national and ethnic identities on the political attitudes of individuals. The statistical population of this research is Khoy city in West Azarbaijan province, which was studied by 398 inhabitants of this city by quota sampling method. The results of the research show that, firstly, according to the Mead views, there is a difference between national identity and ethnic identities, not contradictions, but rather a positive relationship, each of which goes up by reinforcing another's identity. Secondly, although these two types of identities are well-matched, their effects on the political attitudes of citizens are different. In this regard, the findings suggest that while increasing national identity tends to bring citizens closer to fundamentalism, ethnic identity reinforces the likelihood of individuals turning into reformist political groups in the community. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

کلیدواژه‌ها [English]

  • National identity
  • political attitude
  • ethnic identity
  • fundamentalism
  • reformism
  • khoy city
احمدلو، حبیب و افروغ، عماد (1381). «رابطه هویت ملی و هویت قومی در بین جوانان تبریز»، مطالعات ملی. 13(4)، 144-109.
احمدی، حمید و گنج خانلو، مصدق (1393). «رابطه هویت ملی و هویت قومی بین جوانان شهر زنجان»، رهیافت‌های سیاسی و بین‌المللی. 6(40)، 92-62.
افشار کهن، جواد؛ پاک سرشت، سلیمان و زندی، فاطمه (1392). «بررسی رابطه هویت ملی با هویت قومی جوانان (مطالعه موردی: شهر خرم آباد)»، توسعه اجتماعی. 7(3)، 62-33.
اکبری، حسین و فخاری، روح‌الله (1396). «نقش قومیت در رفتار انتخاباتی اجتماعات چندقومیتی (مورد مطالعه: شهرستان بجنورد)»، جامعه‌شناسی کاربردی. 28(2)، 90-71.
اکبرى، محمدعلی (1384). تبارشناسى هویّت جدید ایرانى، عصر قاجار و پهلوى اول. تهران: علمى و فرهنگى.
امیری، مجتبی و نوری مرادآبادی، یونس (1391). «بررسی رابطه میان نگرش سیاسی، اعتماد به رسانه ملی، مخاطبان فعال و گرایش دانشجویان دانشگاه‌های تهران به شبکه‌های اجتماعی مجازی»، مطالعات بین‌رشته‌ای در رسانه و فرهنگ. 4(2) ، 63-39.
بیرامی، منصور؛ اسماعیل پور، خلیل و رضائی، زینب (1391). «بررسی مقایسه‌ای سخت‎رویی و سلامت روان در سطوح مختلف دینداری در فرهنگیان»، نشریه علمی پژوهشی آموزش و ارزشیابی. 5(19)، 90-75.
بیرو، آلن (1370). فرهنگ علوم اجتماعی (باقر ساروخانی، مترجم). تهران: نشر کیهان.
جهانگیرزاده، محمدرضا (1390). «دیدگاه‌های هویت ـ شخصیت و رفتاری‌نگر در رشد اخلاقی»، معرفت اخلاقی. 3(9)، 88-65.
حاجیانی، ابراهیم (1387). «نسبت هویت ملی با هویت قومی در میان اقوام ایرانی»، مجله جامعه‌شناسی ایران. 9(3،4)، 164-143.
 حافظ‌نیا، محمدرضا و کاویانی، مراد (١٣٨٥). «نقش هویت قومی در همبستگی ملی (مطالعه موردی قوم بلوچ)»، پژوهشی دانشگاه اصفهان (علوم انسانی). 20(1)، 46-15.
خدابخشی، لیلا (1394). «تأثیر اینترنت بر نگرش سیاسی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی استان سیستان و بلوچستان در سال تحصیلی 1393-1392»، فصلنامه تخصصی علوم سیاسی. 11(32)، 151-137.
داوری اردکانی، رضا (1379)، ناسیونالیسم و انقلاب. تهران: موسسه مطالعات ملی.
درکی، سیمین؛ آراسته، حمیدرضا؛ قورچیان، نادرقلی و گلنار، مهران (1394). «ارائه مدلی مفهومی برای بهبود شکل‌گیری هویت دانشجویان»، فصلنامه پژوهش‌های کاربردی روان‌شناختی. 6(5)، 106-91.
درگاه آمار ایران (1396)، «سالنامه آماری». به آدرس: www.amar.org.ir
دیلینی، تیم (1391). نظریه‌های کلاسیک جامعه شناسی (بهرنگ صدیقی و وحید طلوعی، مترجم). تهران: نشر نی.
ربانی، علی؛ یزدخواستی، بهجت؛ حاجیانی، ابراهیم و میرزائی، حسینعلی (1387). «بررسی رابطه هویت ملی و قومی با تأکید بر احساس محرومیت و جامعه‌پذیری قومی: مطالعه موردی دانشجویان آذری، کرد و عرب»، مسائل اجتماعی ایران. 12(۶۳)، 69-33.
رهبرقاضی، محمودرضا؛ باقری اژیه، ابوالفضل و رحمانی، سمانه (1394). «محافظه‌کاری فرهنگی و سیاسی: اهمیت بنیان‌های اخلاقی»، مجله مطالعات میان فرهنگی. 10(25)، 94-77.
رهبرقاضی، محمودرضا؛ باقری اژیه، ابوالفضل و رحمانی، سمانه (1397). «گرایش‌های محافظه‌کاری: تأثیر ویژگی‌های شخصیتی»، روان‌شناسی بالینی و شخصیت. 16(1)، 69-57.
رهبرقاضی، محمودرضا؛ رادی، لیلا و لیموچی، ایوب (1395). «تبیین نگرش سیاسی دانشجویان با استفاده از الگوی تجدیدنظرطلبانه شکاف‌‏های جنسیتی»، زن در توسعه و سیاست.  14(3)، 341-329.
رهبرقاضی، محمودرضا؛ نساج، حمید و گورابی، سیدیاسم (1395). «اولویت‌های ارزشی و اجتماعی به عنوان عوامل پیش‌بینی‌کننده جهت‌گیری‌های سیاسی اصول‌گرایی/ اصلاح‌طلبی (مطالعه موردی شهروندان شهر اصفهان)»، مجلس و راهبرد. 23(86)، 118-95.
سردارنیا، خلیل‌الله و یوسفی، بهمن (1395). «سنجش رابطه اعتماد و عضویت در انجمن‌های داوطلبانه با فرهنگ سیاسی دانشجویان: مطالعه موردی، دانشجویان دانشگاه شیراز»، دانش سیاسی. 12(23)، 26-5.
شاملو، عباس (1387). اطلاعاتی درباره احزاب و جناح‌های سیاسی ایران امروز. تهران: نشر وزرا.
شهریاری، حیدر (1394). «تحلیل تطبیقی گرایش سیاسی دانشجویان علوم انسانی؛ مطالعه موردی: دانشجویان دانشگاه تهران»، دانش سیاسی. 10(2)، 101-63.
شهیدی‌نیا، علی (1379). «عوامل مؤثر بر رفتار انتخاباتی (ترجیحات رأی‌دهی) رأی‌دهندگان استان کرمانشاه طی دوره اول تا پنجم شورای اسلامی از دیدگاه کارشناسان استان کرمانشاه (رساله کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران)». به آدرس:
 http://library.sbu.ac.ir/islandora/object/thesis%3A21441
صدیق سروستانی، رحمت الله و هاشمی، سید ضیاء (1381). «گروه‌های مرجع در جامعه‌شناسی و روان‌شناسی اجتماعی با تأکید بر نظریه‌های مرتن و فستینگر»، مطالعات جامعه‌شناختی. 20(8)، 168-149.
عباسی، روح‌الله؛ کوهکن، علیرضا و آبسالان، صادق (1392). «بررسی نقش رسانه‌ها و گروه‌های مرجع بر شکل‌گیری نگرش سیاسی دانشجویان (مطالعه موردی: خیزش‌های اخیر اسلامی در منطقه خاورمیانه)»، فصلنامه پژوهش‌های سیاسی جهان اسلام. ۳(۴)، 130-107.
عبدالملکی، سعید (1395). روان‌شناسی سیاسی. تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.
کاستلز، مانوئل (1380)، ظهور جامعه شبکه‌ای (احد علیقلیان‌، افشین خاکباز، مترجم). تهران: طرح نو.
مطهری، مرتضی (1365). خدمات متقابل ایران و اسلام. تهران: صدرا.
مقدس جعفری، محمدحسن؛ شیخاوندی، داور و شریف‌پور، حامد (1387). «رابطه هویت ملی و هویت قومی در بین جوانان کرد مطالعه موردی دانشگاه پیام نور»، فصلنامه مطالعات ملی. (33)، 126-97.
مهرمند، احد؛ اشرفی سلطان احمدی، حسین؛ عزیزی نژاد و بهاره و ماندگار (1389). «بررسی جامعه‌شناختی میزان رابطه هویت ملی و هویت قومی در بین جوانان آذری زبان شهر ارومیه»، مطالعات امنیت اجتماعی. 1جدید(21)، 120-89.
هاشمیان فر، علی؛ دهقانی، حمید و فراستخواه، مقصود (1394). «نگرش سیاسی ـ اجتماعی نوگرای دانشجویان و تأثیر خانواده و دانشگاه بر آن»، جامعه‌شناسی کاربردی. 26(3)، 56-39.
Burke, P. J. (1991). Identity processes and social stress, American sociological review. 56(6), 836-849.
Cigler, A., and Joslyn, M. R. (2002). The extensiveness of group membership and social capital: The impact on political tolerance attitudes, Political Research Quarterly. 55(1), 7-25.
Clarke, H. D. and Acock, A. C. (1989). National elections and political attitudes: The case of political efficacy, British Journal of Political Science. 19(4), 551-562.
Deutsch, M. and Krauss, R. M. (1965). Theories in Social Psychology. New York: Basic Books.
Duckitt, J. and Fisher, K. (2003). The impact of social threat on worldview and ideological attitudes, Political Psychology. 24(1), 199-222.
Duckitt, J. and Sibley, C. G. (2016). Personality, ideological attitudes, and group identity as predictors of political behaviour in majority and minority ethnic groups, Political Psychology. 37(1), 109-124.
Green, D. and Shapiro, I. (1996). Pathologies of rational choice theory: A critique of applications in political science. Yale University Press.
Jacoby, W. G. (1988). The impact of party identification on issue attitudes, American Journal of Political Science. 643-661.
Lenart, S. L. (1994). Shaping political attitudes: The impact of interpersonal communication and mass media. Sage Publications.
Lipset, S. M. (2001). Cleavages, parties and democracy. Party systems and voter alignments revisited, 3-9.
Lubbers, M. and Coenders, M. (2017). Nationalistic attitudes and voting for the radical right in Europe, European Union Politics. 18(1), 98-118. 
McCrone, D. (1998). The sociology of nationalism: tomorrow's ancestors. Psychology Press.
Morrow, J. D. and Morrow, J. D. (1994). Game theory for political scientists. Princeton University Press.
Mutz, D. C.; Sniderman, P. M. and Brody, R. A. (1996). Political persuasion and attitude change. University of Michigan Press.
Purdie, N. and Wilss, L. (2007). Australian national identity: Young peoples’ conceptions of what it means to be Australian. National Identities. 9(1), 67-82.
Rom, E. and Mikulincer, M. (2003). Attachment theory and group processes: the association between attachment style and group-related representations, goals, memories, and functioning, Journal of personality and social psychology. 84(6), 1220.
Smith, T. W. and Jarkko, L. (2001). National pride in cross-national perspective. Chicago, National Opinion Research Center, University of Chicago.
Spießberger, S. and Ungersböck, M. (2005). national identity, International Betriebswirtschaft, international identity seminar.
Tajfel, H. and Turner, J. C. (2004). The Social Identity Theory of Intergroup Behavior, Political Psychology. 276–293.
Tessler, M. (2002). Islam and democracy in the Middle East: The impact of religious orientations on attitudes toward democracy in four Arab countries, Comparative Politics. 34(3), 337-354.
نشریه «دانش سیاسی»
دوره 15، شماره 2 - شماره پیاپی 30
تالیف مقاله
دی 1398
صفحه 515-538
  • تاریخ دریافت: 14 آذر 1396
  • تاریخ بازنگری: 28 آذر 1398
  • تاریخ پذیرش: 01 دی 1398