دو فصلنامه علمی دانش سیاسی

تحلیل محتوای خشونت رسانه ای (مطالعه موردی: خشونت مطبوعاتی در انتخابات ریاست جمهوری ایران)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی (مسایل سیاسی ایران)

نویسندگان

1 دانشجوی مقطع دکترای علوم ارتباطات، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 دانشیار، عضو هیئت علمی گروه علوم ارتباطات و دانش شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران (نویسنده مسئول)

3 استاد تمام، عضو هیئت علمی دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی. تهران، ایران.

چکیده

تأسیس و توسعه مطبوعات در ایران آثار مثبت و منفی متعددی داشته است که در این میان «خشونت مطبوعاتی» از جمله پیامدهای منفی آن به‌شمار می‌آید. هدف از پژوهش حاضر، تحلیل محتوای خشونت مطبوعاتی در دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران (به سال 1396) است. جامعه آماری این پژوهش روزنامه­های ایران، شرق، کیهان و وطن امروز و نمونه آماری مطالب حاوی خشونت در این روزنامه­ها است. در این پژوهش از روش تحلیل محتوای کمی و نمونه­گیری هدفمند استفاده شده است. ابزار اندازه­ گیری، مشاهده و مطالعه مطالب، نحوه اجرا کدبندی موارد مرتبط با خشونت و واحد تحلیل «کلمه» و «جمله» بوده است. یافته ­های پژوهش نشان داد در ایام برگزاری انتخابات، روزنامه­های مورد نظر در چهار بعد مخاطبان، موضوع، نوع اتهام و شکل انتشار خشونت از یکدیگر متمایز بوده ­اند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Content analysis of media violence (Case study: press violence in the Iranian presidential election)

نویسندگان [English]

  • Mahmood Roozbahani 1
  • Afsane Mozaffari 2
  • Ali Delavar 3

1 Islamic Azad University

2 Associate Professor in Islamic Azad University, Research and Sciences Branch, Tehran, Iran

3 Allameh University

چکیده [English]

The establishment and development of the press in Iran has had many effects, among which press violence is one of its manifestations. The purpose of this study was to analyze the content of media violence (a case study of press violence in the Iranian presidential election). The statistical population of this study was Iran, Shargh, Kayhan and Vatan Emrooz newspapers and the statistical sample was articles containing violence in these newspapers. Quantitative content analysis and purposive sampling have been used in the research. The measurement tool was observation and study of the content, how to implement the coding of cases related to violence and the unit of analysis of "word" and "sentence". Findings showed that during the elections, the newspapers in question were different in four dimensions of audience, subject, type of accusation and form of violence.

کلیدواژه‌ها [English]

  • I.R.Iran
  • Kayhan Press
  • Political particppation
  • Presidential election
  • Press
  • Shargh Press
  • Vatan Emrooz Press
  • Violence
افخمی، حسینعلی؛ تقی‌آبادی، مسعود و عسگرانی، مریم (1398). «نشانه شفاهی تبلیغات سیاسی مطبوعات ایران در کارزار دوازدهمین دوره انتخاب ریاست جمهوری»، پژوهشنامه علوم سیاسی. 14(52)، 32-7.
بی‌نام (13/5/1395، کد خبر: 396554)، مقاله فحش می‌دهند تا دیده شوند/برخورد دوگانه محاکم قضایی با خشونت‌های مطبوعاتی، خبرگزاری ایلنا.
بی‌نام (1396، اردیبهشت). به اضافه اون، روزنامه وطن امروز.
بی‌نام (1396، اردیبهشت)، انتخابات در فضای مجازی، روزنامه کیهان.
بی‌نام (1396، اردیبهشت)، مردم طوفان و زلزله نمی‌خواهند /کارنامه لطفاً! (خبر ویژه)، روزنامه کیهان.
جکسون هاریس، ریچارد (1390). روان‌شناسی شناختی وسایل ارتباط جمعی. (حسن اسدزاده، اسماعیل سعدی‌پور و منیژه شهبازخان، مترجمان).تهران: نشر مرکز تحقیقات صدا و سیما.
حاجی محمدی، علی و منتظر قائم، مهدی (1394). «رسانه‌ها و بحران‌های بین‌المللی و منطقه‌ای؛ تحلیل انتقادی پیش فرض مقاله‌های خبری مطبوعات ترکیه درباره بحران سوریه»، نشریه دانش سیاسی. 11(21)، 49-33.
خرازی­آذر، رها (1393). کمپین دیپلماسی رسانه­ای. تهران: نشر مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه­ها.
رجبی‌فرد، حسن (1397). «اندیشه دولت مقتدر در مطبوعات ایران (1304-1300)»، نشریه مطالعات تاریخ انتظامی. 5(17)، 96-77.
رسولی قهرودی، مهدی؛ علوی تبار، علیرضا و زابلی، ساحل (1398). «تأثیر تبلیغات سیاسی منفی بر رفتار رأی‌دهی و مشارکت انتخاباتی (مطالعه موردی: دهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی در تهران)»، نشریه دانش سیاسی. 15(2)، 464-443.
رضاپور، ابراهیم (1394). «تحلیل انتقادی استعاره دستوری در گفتمان سیاسی روزنامه‌های داخلی»، فصلنامه پژوهش­های زبان­شناسی. 12(7)، 64-49.
رضاپور، ابراهیم و احمدی، شیوا (1395). «کارکردهای استعاره دستوری اسم‌سازی در گفتمان سیاسی فارسی و انگلیسی: رویکرد ون‌دایک»، دوفصلنامه علم زبان. 6(4)، 82-59.
رهبرقاضی، محمودرضا؛ مسعودنیا، حسین و نساج، حمید (1395). «پیش‌بینی نقش رسانه‌ها در میزان‌ تمایل شهروندان اصفهان به شرکت در انتخابات ریاست جمهوری سال 1396»، نشریه دانش سیاسی. 12(2)، 138-117.
زابلی‌زاده، اردشیر و موسوی، سیده ندا (1394). «بررسی نقش استعاره در گفتمان خبری ـ رسانه­ای بین‌المللی»، فصلنامه مطالعات رسانه­های نوین. 2(1)، 85-57.
سلطانی­فر، محمد و خانزاده، لیلا (1394). «بررسی ضرورت بازتعریف منافع ملی در عصر دیپلماسی رسانه­ای»، نشریه رسانه. 99(2)، 57-44.
صفایی، داود و هادوی، محمدحسین (1391). «تحلیل محتوای اخبار اجتماعی روزنامه‌های ایران و آفتاب یزد از دیدگاه رعایت اصول حرفه‌ای در خبرنویسی»، نشریه فرهنگ ارتباطات. 9(2)، 100-79.
عبدالرحمانی، رضا و ایارگر، حسین (1395). «تأثیر رسانه­های جمعی در وقوع و گسترش نزاع­های فردی»، فصلنامه دانش انتظامی. 75(3)، 48-31.
علی‌آبادی، گیتا (1393). «خشونت در مطبوعات»، فصلنامه رسانه. 25(2)، 86-69.
علیزاده صحرایی، مجتبی (1397). «خشونت گفتاری در مطبوعات؛ مطالعه موردی روزنامه‌های فارسی»، فصلنامه مطالعات زبانی و بلاغی. 18(9)، 164-135.
عیوضی، محمدرحیم (1388). «تأثیر رسانه بر رفتار انتخاباتی»، فصلنامه پژوهش­های ارتباطی. 16(1) 174-157.
غفاری هشجین، زاهد؛ بیگی‌نیا، عبدالرضا و تصمیم قطعی، اکرم (1389). «عوامل مؤثر بر مشارکت سیاسی دانشجویان علوم سیاسی و فنّی دانشگاه تهران»، دوفصلنامه دانش سیاسی. 6(2)، 240-207.
قربانی، حسن (1390). شگردهای خبرنویسی. تهران: نشر سروش.
گروه مطالعاتی دانشکده امنیت ملی (1388)، تهدیدات رسانه‌ای و راهبردهای مقابله. تهران: انتشارات دانشگاه عالی دفاع ملی.
معتمدنژاد، کاظم (1392). روزنامه نگاری با فصلی جدید در بازنگری روزنامه‌نگاری معاصر. تهران: مرکز نشر سپهر.
معتمدی­مهر، مهدی (1380). حمایت از زنان در برابر خشونت، سیاست جنایی انگلستان. تهران: نشر برگ زیتون.
نعمتی، اصغر؛ علیشیری، بهرام؛ روشندل اربطانی، طاهر و آزاد، ناصر (1397). «مطالعه آسیب‌شناسانه صنعت مطبوعات دولتی کشور و شناسایی ابعاد زیست‌بومی آنها در انطباق با محیط جدید رسانه­ای»، فصلنامه مدیریت دولتی. 3(10)، 548-443.
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (1395). آئین‌نامه اجرایی مطبوعات، برگرفته از سایت وزارت ارشاد در تاریخ 21/11/1400.
Anderson, C. A. & Bushman, B. J (2018). "Media violence and the general aggression model", Journal of Social Issues. 74(2), 386-413.
Anderson, C. A.; Suzuki, K.; Swing, E. L.; Groves, C. L.; Gentile, D. A.; Prot, S., ... & Petrescu, P. (2017). "Media violence and other aggression risk factors in seven nations", Personality and Social Psychology Bulletin. 43(7), 986-998.
Bacon, J. M. (2020). "Dangerous pipelines, dangerous people: colonial ecological violence and media framing of threat in the Dakota access pipeline conflict", Environmental Sociology. 6(2), 143-153.
Thompson, R. R.; Jones, N. M.; Holman, E. A. & Silver, R. C. (2019). "Media exposure to mass violence events can fuel a cycle of distress", Science advances, 5(4), eaav3502.
دو فصلنامه علمی دانش سیاسی
دوره 18، شماره 1 - شماره پیاپی 35
تالیف مقاله
فروردین 1401
صفحه 103-124
  • تاریخ دریافت: 26 مرداد 1400
  • تاریخ بازنگری: 23 بهمن 1400
  • تاریخ پذیرش: 04 آذر 1400