تحلیلی استعاره ای از مکتب در گفتمان حزب جمهوری اسلامی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی (مسایل سیاسی ایران)

نویسندگان

1 دکترای علوم سیاسی از دانشگاه تهران، تهران، جمهوری اسلامی ایران (نویسنده مسئول).

2 استادیار دانشکده الهیات، دانشگاه مازنداران،بابلسر،جمهوری اسلامی ایران.

چکیده

اصطلاح مکتب در دهه نخست پس از انقلاب اسلامی در فضای جامعه ایران و در گفتمان حزب جمهوری اسلامی بسیار پرتکرار و مهم است. در این مقاله به بررسی معنا و جایگاه مکتب پرداخته‌ایم. برای این منظور، با مفروض گرفتن نظریه استعاره مفهومی و استفاده از روش تحلیل انتقادی استعاره به دنبال پاسخ به این سؤال هستیم که «مکتب در گفتمان حزب جمهوری اسلامی چه معنا و جایگاهی دارد؟» پژوهش از نوع کیفی است و فرضیه‌ای را آزمون نمی‌کند. نویسندگان به این نتیجه رسیده‌اند که مکتب در گفتمان حزب جمهوری اسلامی اشاره به برداشتی از اسلام دارد که بر خالص، به‌روز و انقلابی بودن، توجه به مسائل اجتماعی و سیاسی، لزوم اجرای فقه و حاکمیت فقیه در جامعه تأکید دارد. استعاره‌ای بنیادی است که منطق زیرین گفتمان حزب را شکل می‌دهد. جایگاه آن با حوزه‌های مبدأ راهنما، معیار، تکیه‌گاه، رزمنده، سلاح و زیربنا فهمیده می‌شود و منبع دانشی برای تفکر و عمل فراهم می‌کند که تمام مناسبات فردی، اجتماعی و سیاسی باید براساس آن تنظیم شوند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A metaphorical analysis of the School in the discourse of the Islamic Republic Party

نویسندگان [English]

  • mohammad rabeai 1
  • hasan khodadi 2

1 PhD in political science from University of Tehran, Tehran, I.R.Iran (Corresponding author).

2 Assistant Professor in Faculty of Theology, Mazandaran University, Babolsar, I.R.Iran.

چکیده [English]

In the first decade after the Islamic Revolution, the term School is very frequent and important in the atmosphere of Iranian society and in the discourse of the Islamic Republic Party. In this article, we have investigated the meaning and place of the School. For this purpose, assuming the theory of conceptual metaphor and using the method of critical metaphor analysis, we are looking for an answer to the question, "What is the meaning and place of School in the discourse of the Islamic Republic Party?" The research is qualitative and does not test a hypothesis. The authors have come to the conclusion that the Shool in the discourse of the Islamic Republic Party refers to an understanding of Islam that emphasizes being pure, up-to-date and revolutionary, paying attention to social and political issues, the need to implement jurisprudence and the rule of jurisprudence in society. It is a fundamental metaphor that forms the underlying logic of the party's discourse. Its place is understood with the spheres of origin of guide, criterion, support, warrior, weapon and infrastructure and it provides a source of knowledge for thinking and action on which all personal, social and political relations should be regulated.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cognitive linguistics
  • Conceptual metaphor
  • Islamic jurisprudence
  • Islamic Republic Party
  • Political cognition
  • Political Islam
اشرفی، اکبر (1397). «مطالعه علل توقف فعالیت‌های حزب جمهوری اسلامی از منظر جامعه‌شناسی احزاب سیاسی»، مجله جامعه‌شناسی سیاسی جهان اسلام. 4(8)، 84-65.
انوری، حسن و دیگران (1382). فرهنگ فشرده سخن (ج 7). تهران: سخن.
ایمان، محمدتقی؛ طبیعی، منصور و امینی‌زاده، سینا (1399). «ارزیابی مبانی پارادایمی مرامنامه احزاب ایران بعد از انقلاب (مطالعه موردی حزب جمهوری اسلامی، حزب کارگزاران)». نشریه علمی دانش سیاسی. 16(1)، 66-45.
بادامچیان، اسدالله (1360). نقدی بر جامعه بی‌طبقه توحیدی. تهران: حزب جمهوری اسلامی.
باهنر، محمدجواد (1361). مبانی ایدئولوژی اسلام. مشهد: حزب جمهوری اسلامی.
بهشتی، سید محمد (1359). مکتب و تخصص. تهران: حزب جمهوری اسلامی.
بهشتی، سید محمد (1361.الف). نقش تشکیلات در پیشبرد انقلاب اسلامی ایران. تهران: حزب جمهوری اسلامی.
بهشتی، سید محمد (1361.ب). ویژگی‌های ضروری مسئولان در نظام مکتبی. باختران: حزب جمهوری اسلامی.
بهشتی، سید محمد (1361.پ). بررسی و تحلیلی از: جهاد، عدالت، لیبرالیسم، امامت. تهران: حزب جمهوری اسلامی.
بهشتی، سید محمد (1377). مبانی نظری قانون اساسی. تهران: انتشارات بقعه.
بهشتی، سید محمد (1388). حزب جمهوری اسلامی مواضع تفصیلی. تهران: بقعه
بهشتی، سید محمد (1390). حزب جمهوری اسلامی. تهران: روزنه.
بهشتی، سید محمد (بی‌تا-الف). از حزب چه می‌دانیم. تهران: حزب جمهوری اسلامی.
بهشتی، سید محمد (بی‌تا-ب). سخنرانی‌های شهید مظلوم آیت‌الله بهشتی. تهران: انتشارات سیدجمال.
بهشتی، سید محمد و خامنه‌ای، سید علی (بی‌تا). پاسخ به سؤالات. بی‌جا: حزب جمهوری اسلامی.
جاسبی، عبدالله (1382). پیش‌زمینه‌های تشکیل حزب جمهوری اسلامی. تهران: دفتر پژوهش و تدوین تاریخ انقلاب اسلامی.
چارتریس‌بلک، جاناتان (1397). تحلیل انتقادی استعاره: رویکردی شناختی ـ پیکره‌ای. (یکتا پناه‌پور، مترجم)، قم: نشر لوگوس.
حزب جمهوری اسلامی (1358). انگیزه تشکیل و موضع‌گیری‌های حزب جمهوری اسلامی. تهران: حزب جمهوری اسلامی.
حزب جمهوری اسلامی (1359-الف). تواصوا بالحق و تواصوا بالصبر: ویژگی‌های خط گرایش به غرب. تهران: حزب جمهوری اسلامی.
حزب جمهوری اسلامی (1359-ب). القای ایدئولوژی آمریکایی. تهران: حزب جمهوری اسلامی.
حزب جمهوری اسلامی (1359-پ). رسالت روحانیت. تهران: حزب جمهوری اسلامی.
حزب جمهوری اسلامی (1360). «پیام واحد خارج از کشور به سیزدهمین نشست سالیانه انجمن‌های اسلامی دانشحویان آمریکا و کانادا»، روزنامه جمهوری اسلامی. 2(571)، 3.
حزب جمهوری اسلامی (1389). مجموعه اطلاعیه‌ها و بیانیه‌های حزب جمهوری اسلامی (از تأسیس تا شهریور 1358). تهران: دفتر پژوهش و تدوین تاریخ انقلاب اسلامی.
حزب جمهوری اسلامی (بی‌تا-الف). سلسله دروس کانون گسترده، قسمت اول: ویژگی‌های انقلاب اسلامی. تهران: واحد آموزش حزب جمهوری اسلامی.
حزب جمهوری اسلامی (بی‌تا-ب). مواضع ما. بی‌جا: حزب جمهوری اسلامی.
حزب جمهوری اسلامی (بی‌تا-پ). اسلام‌زدائی، روشنفکران و انقلاب. تهران: حزب جمهوری اسلامی.
خامنه‌ای، سید علی (1360-الف). گفتاری درباره حکومت علوی. تهران: حزب جمهوری اسلامی.
خامنه‌ای، سید علی (1360-ب). درست فهمیدن اسلام. تهران: حزب جمهوری اسلامی.
دعاگو، محسن (1362). مفاهیم واژه‌ها. تهران: حزب جمهوری اسلامی.
روزنامه جمهوری اسلامی (1358). سرمقاله: ما از کدامین پنجره به جهان نگاه می‌کنیم؟. 1(1)، 1 و 7.
روزنامه جمهوری اسلامی (1360.الف). مجاهدین خلق و چماق آزادی‌خواهی. 2(553)، 1.
روزنامه جمهوری اسلامی (1360.ب). در استقبال از روز کارگر. 2(539)، 1 و 8.
رهجو، حسین (1358). «از مسجد تا سنگر»، روزنامه جمهوری اسلامی. 1(10)، 2.
عباسی، ابراهیم (1393). «حزب جمهوری اسلامی؛ مهم‌ترین اجتماع سیاسی اسلام انقلابی در ایران: تبارها و ریشه‌ها». پژوهشنامه علوم سیاسی. 9(4)، 213-171.
فارسی، جلال‌الدین (1358). تکامل انقلاب اسلامی ایران. تهران: حزب جمهوری اسلامی.
کوچش، زولتان (1396). استعاره: مقدمه‌ای کاربردی. (جهانشاه میرزابیگی، مترجم). تهران: نشر آگاه
مطهری، مرتضی (1358). گفتاری درباره جمهوری اسلامی. تهران: حزب جمهوری اسلامی.
مطهری، مرتضی (1381). مجموعه آثار، جلد دوم: مقدمه‌ای بر جهان‌بینی اسلامی. تهران: صدرا.
مفتح، محمد (1358). حکومت اسلامی. بی‌جا: حزب جمهوری اسلامی.
مفتح، محمد (1361). ویژگی‌های زعامت و رهبری. تهران: حزب جمهوری اسلامی.
موسوی خمینی، روح‌الله (1360). «مشروح سخنان امام امت»، روزنامه جمهوری اسلامی. 2(571)، 5 و 8.
مهرجو، بهراد (1396). حزب جمهوری اسلامی. تهران: مؤسسه فرهنگی هنری مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
هاشمی رفسنجانی، علی‌‌اکبر (1360). نقش روحانیت در انقلاب. تهران: حزب جمهوری اسلامی.
هاشمی رفسنجانی، علی‌‌اکبر (1361). خطبه‌ها و جمعه‌ها. تهران: حزب جمهوری اسلامی.
هاشمی رفسنجانی، علی‌‌اکبر (1362). نطق‌های قبل از دستور حجت‌الاسلام و المسلمین هاشمی رفسنجانی (تیر 59 تا خرداد 60). تهران: روابط عمومی مجلس شورای اسلامی.
هاشمی‌نژاد، سید عبدالکریم (1360). بررسی بعد سیاسی ولایت فقیه. مشهد: حزب جمهوری اسلامی.
هاشمی‌نژاد، سید عبدالکریم (بی‌تا). ضرورت تشکیلات. مشهد: حزب جمهوری اسلامی.
 
Lakoff, George & Johnson, Mark (1980a). Metaphors We Live By. Chicago: The University of Chicago Press.
Lakoff, George & Johnson, Mark (1980b). The Metaphorical Structure of the Human Conceptual System. Cognitive Science, (4), pp. 195-208.
Lakoff, George (1993). The Contemporary Theory of Metaphor, in Ortony, Andrew (ed). Metaphor and Thought, Second Edition, Cambridge: Cambridge University Press, 202-250.
Lakoff, George (1995). Metaphor, Morality, and Politics or Why Conservatives Have Left Liberals in the Dust. Social Research, 62 (2).
Miller, Eugene F. (1979). "Metaphor and Political Knowledge", The American Political Science Review. 73(1), pp. 155-170.
Mio, Jeffery Scot (1997). "Metaphor and Politics", Metaphor and Symbol. 12(2), pp. 113-133.
Musolff, Andreas (2004). Metaphor and Political Discourse: Analogical Reasoning in Debates about Europe. UK: Palgrave Macmillan.
Musolff, Andreas (2012). "The Study of Metaphor as Part of Critical Discourse analysis", Critical Discourse Analysis. 9(3), pp. 301-310.
Nokele, Amanda (2014). "Identifying conceptual metaphors using the Metaphor Identification Procedure Vrije Universiteit", South African Journal of African Languages. 34:1, pp. 75-86,
Pragglejaz Group (2007). "MIP: A Method for Identifying Metaphorically Used Words in Discourse", Metaphor and Symbol. 22(11), pp. 1-39.
Schmitt, Rudolf (2005). "Systematic Metaphor Analysis as a Method for Qualitative Research", The Qualitative Report. 10(2), pp. 358-394.
Stefanowitsch, Anatol (2006). Corpus-based Approaches to Metaphor and Metonymy, in Stefanowitsch, Anatol & Gries, Stefan (ed). Corpus-Based Approaches to Metaphor and Metonymy. Berlin: Walter de Gruyter GmbH & Co, 1-16.
دوره 18، شماره 2 - شماره پیاپی 36
تالیف مقاله
مهر 1401
صفحه 401-426
  • تاریخ دریافت: 26 دی 1400
  • تاریخ بازنگری: 28 بهمن 1400
  • تاریخ پذیرش: 01 اسفند 1400