مولفه های «حیات طیّبه» در اندیشه سیاسی نوصدرائیان با تاکید بر آراء علّامه طباطبایی و شهید مطهّری

نوع مقاله : علمی - پژوهشی (سیاست اسلامی)

نویسندگان

1 عضو هیات علمی داتنشکده معارف اسلامی و علوم سیاسی، دانشگاه امام صادق علیه‌السلام

2 دانشجوی دکتری گروه علوم سیاسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی

چکیده

پرسش از این که سعادت در چه جامعه ای سیاسی تحقق پیدا می‌کند با پاسخ های متفاوتی در تاریخ اندیشه سیاسی رو برو بوده است.در فلسفه سیاسی اسلامی نیز این موضوع مورد بررسی قرار گرفته است به طوری که نوصدرائیان که یک جریان فکری فلسفی معاصر در ایران هستند خواهان پاسخ به این به این پرسش و ارائه الگوی مناسبی برای جامعه سیاسی مطلوب پیش از ظهور حضرت مهدی(عج)بوده اند.ایشان که احیاء کننده حکمت متعالیه و پیرو فلسفه صدرالمتالهین شیرازی هستند،با مبانی انسان شناسی خود درصدد کشف ابعاد انسان و جنبه های گوناگونی همچون مفهوم انسان، آفرینش انسان، استعدادها و توانایی های انسان، جایگاه انسان در نظام هستی و رابطه او با خود، اجتماع و پرودگار می باشند و در این راه نیز توانسته اند با ارائه ایده جامعه مطلوب بر اساس الگوی «حیات طیّبه» سعادتمندی و کمال خواهی جامعه اسلامی را معرفی کنند.این جریان فکری فلسفی که به نمایندگی امام خمینی(ره)علّامه طباطبایی استاد مطهرّی و جوادی آملی در واکنش به رسوخ جریان های ضد دینی در ایران و در جهت احیاء تفکر صدرایی آغاز گردید،با بهره گیری از حکمت متعالیه و در سه زاویه، محتوایی_روشی و صوری، شکلی خواهان پاسخگویی به مسائل و شرایط پیش آمده برای جامعه ایران میباشد. یافته های این مقاله حکایت از آن دارد که حیات مطلوب در اندیشه نوصدرائیان همان «حیات طیّبه» است که در آن انسان کامل تحقق پیدا می‌کند و ارزش‌هایی مانند عدالت، آزادی،خدمت به خلق،تشکیل حکومتی سعادتگرا از ملزومات این ایده بشمار می آید.روش پژوهش در این تحقیق از نوع کیفی، توصیفی و تحلیلی بوده و با توجه به بررسی متون از روش هرمنوتیک متن محور و همچنین از تحلیل محتوا نیز استفاده شده است.


کلید واژه ها:
حکمت متعالیه؛نوصدرایان؛سعادت؛حیات طیّبه؛علّامه طباطبایی؛استاد مطهّری

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Components of the Life of Tayebeh in the Political Thought of the Newsadriadrians Emphasizing on the thought of Allameh Tabatabai and Martyr Motahhari

نویسندگان [English]

  • Jalal Dorakhshah 1
  • Hamidreza Tabshiri 2

1 Faculty member of Imam Sadiq University

2 Ph.D Student in Political Sdievce at Islamic Azad University

چکیده [English]

The question of what bliss in a political society is to be realized has been answered differently in the history of political thought. In Islamic political philosophy this issue has also been examined so that the Nostradarians who are a contemporary philosophical intellectual stream in Iran. They want to answer this question and present a suitable model for a favorable political society before the advent of the Prophet (PBUH). Their revival of transcendent wisdom and adherence to the philosophy of Sadr al-Mutallah Shirazi, with their anthropological foundations, seek to discover human dimensions and Various aspects like human concept, human creation, talents and abilities Sun, man's place in the system of being and his relationship with himself, are social and kind, and in this way they have been able to introduce the idea of a prosperous society based on the "life-style" model of happiness and perfection in Islamic society. A philosophy initiated by Imam Khomeini (R) on behalf of Allameh Tabataba'i, the master of Motahari and Javadi Amoli in response to the intrusions of anti-religious movements in Iran to revitalize Sadrian thought, using transcendent wisdom in three angles: content-method and form, Somehow it wants to respond to the problems and conditions that have arisen for the Iranian society. The findings of this article suggest it. The desirable life in the thought of the Nostradians is the "life of the Tayyeba" in which human beings are fully realized and values such as justice, freedom, service to the people, the formation of a blessed state are the essentials of this idea. The research method in this study is qualitative. It is descriptive and analytical and according to literature review the text-based hermeneutic method as well as content analysis has been used.


Keywords: Newsadriadrians, Happiness, Life of Tayebeh, Hikmat Motalieh, Allameh Tabatabai, Professor Motahari

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Newsadriadrians
  • Happiness
  • Life of Tayebeh
  • Hikmat Motalieh
  • Allameh Tabatabai
  • Professor Motahari
قرآن کریم. (محمدرضا صفوی، مترجم)، قم: آبنوس.
ادیبی، سیده فاطمه (1392). حیات طیبه در نهج‌البلاغه. تهران: تلاوت آرامش.
ابن سینا، حسین بن عبدالله (1385). الهیات شفاء (یحیی یثربی، مترجم). قم: بوستان کتاب.
باقری دولت‌آبادی، علی و باقری، محمد (1394). «حیات طیبه و شاخص‌های آن در شبکه مفهومی توسعه سیاسی در قرآن»، پژوهش‌های سیاست اسلامی. 3 (7)، 36-11.
بهرامی، محمد (1390). «حیات و ممات اجتماعی از منظر شهید مطهری»، نشریه حیات. 1 (1)، 21-20.
پرچم، اعظم (1392). «حیات طیبه، حیاتى اخلاقى در راستاى مظهریت صفات الهى»، معرف. 7 (18)، 28-13.
جوادى‌آملى، عبدالله (1375). تفسیر موضوعى قرآن کریم [مجلد: 1]. تهران: رجاء.
حقیقت، سیدصادق (1393). «فلسفه سیاسی شیعه با نظر به دیدگاه‌های علامه طباطبایی»، به آدرس: http://iranianstudies.org/fa/
درخشه، جلال (1386). گفتمان سیاسی شیعه در ایران معاصر. تهران: دانشگاه امام صادق (علیه‌السلام).
سهروردی، یحیی بن حبش (1372). مجموعه مصنفات شیخ اشراق (مصحح: کربن، هانری؛ حبیبی، نجفقلی و نصر، حسین). تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
شفیعی قهفرخی، امید (1394). «خوشبختی در اندیشه نوصدرائیان مطالعه موردی استاد مطهری ـ جان لاک». (رساله دکتری منتشر نشده)، تهران: دانشگاه امام صادق (علیه‌السلام).
صادقی، عبدالله حاجی و بخشیان، ابوالقاسم (1392). «مفهوم‌شناسی و حقیقت‌یابی حیات طیبه از منظر قرآن»، انسان‌پژوهی دینی. 11 (31)، 56-22.
صدرالدین شیرازى، محمد بن ابراهیم (1354). المبدا و المعاد (سیدجلال‌الدین آشتیانی، مقدمه و تصحیح). تهران: انجمن حکمت و فلسفه.
صدرالدین شیرازى، محمد بن ابراهیم (1383). الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه. ت‍ه‍ران‌: ب‍ن‍ی‍اد ح‍ک‍م‍ت‌ اس‍لام‍ی‌ ص‍درا.
ضیائی تربتی، حسین (1396). «فلسفه سیاسی در اشراق»، روزنامه اطلاعات. 12 (2)، 8-2.
طاهرزاده، اصغر (1394). «حیات طیبه در پرتو قرآن». استاد مرکز اطلاع رسانی غدیر، به آدرس: https://cafebazaar.ir/app/com.ghadeer.hayat_tayyebe
طباطبایی، محمدحسین (1388). اسلام و انسان معاصر. قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامی.
طباطبایی، محمدحسین (1417ق). ترجمه و تفسیر المیزان [مجلدات: 3، 8، 12]. قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامی.
فارابی، ابونصر محمد بن محمد (۱۳79). آراء اهل‌ المدینه الفاضله (جعفر سجادی، مترجم). تهران: سازمان چاپ و انتشارات.
محبی، علی (1389). «رابطه ایمان و عمل صالح»، اندیشه معاصر. 6 (2)، 62-41.
مطهری، مرتضی (1376). مجموعه آثار [مجلدات: 1، 2، 3، 4، 6، 7، 8، 9، 13، 15، 16، 17، 18، 21، 22، 23]. تهران: انتشارات صدرا.
مطهری، مرتضی (1395). مجموعه یاداشت‌ها [جلدات: 1، 4]. تهران: انشارات صدرا.
ملکیان، مصطفی (1394). «مجموعه گفتار‌های درباره حیات طیبه»، به آدرس:
http://malekyan.blog.ir/1394/03/11
نادری، محمدحسین (1395.الف). تاریخ فلسفه در جهان اسلام. تهران: انتشارات مرکز.
نادری، مهدی (1395.ب). «مدل نظری حیات طیبه به مثابه آرمان انقلاب اسلامی در اندیشه سیاسی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای»، پژوهشنامه انقلاب اسلامی. 2 (6)، 51-29.
نصیرالدین طوسی، محمد بن حسن (۱۳73). اخلاق ناصری (مجتبی می‌نوی، مترجم). تهران: خوارزمی.
دوره 16، شماره 1 - شماره پیاپی 31
تالیف مقاله
فروردین 1399
صفحه 117-144
  • تاریخ دریافت: 13 آذر 1398
  • تاریخ بازنگری: 16 بهمن 1398
  • تاریخ پذیرش: 16 بهمن 1398