نوع مقاله : علمی - پژوهشی (علوم سیاسی از منظر ایرانی)

نویسندگان

• محمود کریمی ¹
• سلمان مرتضوی ²

¹ عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق علیه السلام، دانشکده الهیات، معارف اسلامی و ارشاد

² دانش آموخته رشته معارف اسلامی و حقوق دانشگاه امام صادق(ع)

چکیده

 
    انقلاب اسلامی مسائل سیاسی و حقوقی زیادی را فراروی اندیشمندان قرار داده‌ است. یکی از این مسائل چگونگی ارتباط مجتهدین با حاکم در نظام سیاسی اسلام است. دراین نظام فقیه جامع الشرایطی که در رأس جامعه اسلامی است حاکم شرعی جامعه است و مجتهدان جامع الشرایط دیگری در جامعه اسلامی هستند که به امر افتا مشغولند. حاکم جامعه اسلامی به عنوان نایب امام ، اختیاراتی از طرف معصوم دارد؛ از جمله  این اختیارات حکم حکومتی است. گاهی حکمی حکومتی صادر می شود و این حکم با حکم یا فتوای مجتهدین دیگر در تعارض است. مقاله حاضر این مسأله را مورد بررسی قرار داده با تتبع در آراء فقهاء ، نسبت بین حکم حکومتی و فتاوا و احکام مجتهدین را تبیین کرده مشخص می کند در چه مواردی حکم حکومتی حاکم با احکام و فتاوای دیگر فقهاء قابل جمع است و مجتهدین و مقلدین می‌توانند هم به فتاوا  و احکام خود و هم به حکم حکومتی حاکم عمل کنند و در چه مواردی امکان جمع بین فتاوا و احکام مجتهدین و حکم حکومتی وجود ندارد.

کلیدواژه‌ها

• حکم حکومتی
• نقض حکم
• فتوا
• نظام سیاسی اسلام
• حکم فقیه

عنوان مقاله [English]

Relation of Governmental Ruling with the Rulings and Fatwas of Jurisprudents in the Political System of Islam

نویسندگان [English]

• Mahmod Karimi ¹
• Salman Mortazavi ²

¹ Faculty member of Imam Sadiq University

² M.A. in lawe from imam Sadiq University

چکیده [English]

The Islamic revolution has presented many new political as well as legal issues before Muslim scholars. One of these problems is the quality of the relation between jurisprudents and the Islamic ruler in the political system of Islam. In this system, the fully qualified jurisprudent at the head of the Muslim community is the legitimate ruler of the society. However, there are other fully qualified jurisprudents in the Muslim community eligible to give fatwas. The ruler of the Muslim community as the deputy of the infallible Imam has certain authorities from him. One of these authorities is issuing governmental rulings. Occasionally there is a governmental ruling in conflict with the ruling or fatwa of other jurisprudents. Studying this problem, the present article explains the relation of governmental ruling with the rulings and fatwas of jurisprudents. It would determine in what cases the governmental ruling of the legitimate ruler can be reconciled with the rulings and fatwas of other jurisprudents so that the latter and their followers can practice not only their own rulings and fatwas but the governmental ruling. It would also discuss in what cases it is not possible to reconcile between the rulings and fatwas of jurisprudents and the governmental ruling.

کلیدواژه‌ها [English]

• governmental ruling
• violation of ruling
• Fatwa
• political system of Islam
• ruling of jurisprudent