دولت اسلامی بر اساس بیانات مقام معظم رهبری: روش نظریه‌پردازی داده بنیاد

نوع مقاله : علمی - پژوهشی (علوم سیاسی از منظر ایرانی)

نویسنده

عضو هیات علمی پژوهشی موسسه تحقیقات تربیتی ،روانشناختی و اجتماعی دانشگاه خوارزمی

چکیده

مقاله حاضر با استفاده از رویکرد تفسیری و روش‌شناسی نظریه داده بنیاد به بازسازی معنایی دولت اسلامی بر اساس بیانات مقام معظم رهبری می‌پردازد. دولت اسلامی از مباحث مهم سیاسی ـ اجتماعی در بیانات مقام معظم رهبری است. به‌رغم بحث‌ها و گفتگوهای فراوانی که در این زمینه میان نظریه‌پردازان دانشگاهی‌، مدیران و رهبران صورت گرفته است، اما هنوز این مفهوم و مصادیق آن در قالب یک الگوی علمی و مدل نظری (تحلیلی) بر اساس بیانات مقام معظم رهبری ارائه نشده است؛ حال ‌آنکه حدود 5 دهه از ظهور دولت اسلامی می‌گذرد‌. این مقاله به‌منظور پُر کردن خلأ علمی در کشور و با الگو قرار دادن سخنان مقام معظم رهبری به بررسی اندیشه‌های آن شخصیت درزمینة دولت اسلامی پرداخته است. روش‌شناسی پژوهش حاضر‌، روش‌شناسی کیفی است و از روش نظریه‌پردازی داده بنیاد ثانویه برای انجام عملیات تحقیق استفاده ‌شده است‌. مهم‌ترین پرسش‌های تحقیق حاضر این خواهد بود که: چه مدل نظری دولت اسلامی‌ را از دیدگاه مقام معظم رهبری تبیین می‌کند؟»، چه تغییراتی در ایران باید رخ دهد تا دولت اسلامی محقق گردد‌؟ راهبردهای کنشی آن چیست‌؟ و پیامدهای این راهبردها چه خواهد بود‌؟. در این پژوهش به‌جای آزمون نظریه و تأیید یا رد آن به ارائه نظریه به‌صورت محدود به واقعیت پرداخته می‌شود تا بر اساس آن‌، مدل نظری (‌تحلیلی)[2] در خصوص دولت اسلامی به شیوه نظریه‌پردازی داده بنیاد ارائه  گردد. یافته‌های به‌دست‌ آمده شامل چندین مقوله عمده به این شرح می‌باشد. متعیّن‌های سلامت‌ اعتقادی و اخلاقی مسئولان،خدمت به مردم، به‌عنوان شرایط علّی درونی؛ حکمت و خردگرایى در سیاست بین‌المللی و داخلی به‌عنوان شرایط علّی بیرونی؛ قانون‌گرایی‌، سلامت اقتصادی به‌عنوان شرایط مداخله‌گر‌، تکیه به ظرفیت درون‌زای کشور، عدالت‌گستری به‌عنوان پیامدهای دولت اسلامی و مقوله هسته‌ایِ این بررسی در دولت اسلامی است که مقولات عمده فوق را دربرمی‌گیرد.



 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Islamic Government According to Views of Iran’s Supreme Leader Ayatollah Khamenhei: A Grounded Theory Approach

نویسنده [English]

  • Karim Mehri

Faculty member of Kharazmi University

چکیده [English]

This article is an attempt to explain the views of the Iranian Supreme leader according to the grounded Theory in order to develop a theoretical model for Islamic Government. The main question of this article is which Theoretical Model will explain the Islamic Government model from Supreme leader’s point of view? And which changes should happen in order to this kind of government can take place? What kind of  strategic actions are needed? And that would be the consequences? In this process, all statements of  leadership since 1379 has been analyzed, emphasizing and discussing the subject of the goals of the Islamic Revolution. A conceptual model illustrating the grounded theory of developing an Islamic state has been also  presented. The findings of this articles include the ideological and moral health of officials, serving the people, wisdom and rationality in international and domestic policies, rule of law, good economic policies, special attention to domestic capacity and self-sufficiency, economic health, and finally promoting justice are among the most important parameters in this regard. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ayatollah Khamenhei: Islamic Government
  • Grounded Theory
 
احمدی طباطبایی، محمدرضا‌ (1387)‌ اخلاق و سیاست: رویکردی اسلامی و تطبیقی، تهران: دانشگاه امام صادق (7)، چاپ دوم
استروس، ‌کوربین (1390)‌ مبانی پژوهش کیفی، ترجمه ابراهیم افشار؛ تهران: نشر نی.
ابن خلدون، عبدالرحمن (1366) مقدمه ابن خلدون، ترجمه محمد پروین گنابادی، انتشارات علمی و فرهنگی.
وینسنت، اندرو (1371)‌ نظریه‌های دولت، ترجمه دکترحسین بشیریه، تهران: نشر نی.
مارش، دیوید و استوکر، جری (1378) روش و نظریه در علوم سیاسی، ترجمه امیرمحمد حاجی یوسفی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبری.
محمد‌پور، احمد (1392) تجربه نوسازی، نشر جامعه‌شناسان.
ملانی بیرکس و جین میلز (1393) تحقیق مبنایی، ترجمه‌ دکتر اعرابی و بانشی، نشر پژوهش‌های فرهنگی.
مونتسکیو (1362) روح القوانین، ترجمه علی اکبر مهتدی، چاپ هشتم، تهران: انتشارات امیرکبیر.
مقالات
برزگر، ابراهیم (1389) ساختار فهم اندیشه سیاسی اسلام‌. فصلنامهدانش سیاسی، دانشگاه امام صادق (7).
یزدانی‌، عنایت الله و قاسمی، داریوش و شاه قلعه، صفی الله (1390) دوفصلنامهعلمی ـپژوهشیدانشسیاسی، سال هفتم، شمارة دوم، پاییز و زمستان.
دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 24
تالیف مقاله
پاییز و زمستان
اسفند 1395
صفحه 31-57
  • تاریخ دریافت: 05 مهر 1396
  • تاریخ بازنگری: 21 شهریور 1396
  • تاریخ پذیرش: 21 آذر 1396