بررسی و تحلیل عوامل مؤثر بر تربیت سیاسی شهروندان (نمونه موردی شهر شیراز)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی (روابط بین الملل)

نویسندگان

1 عضو هیات علمی گروه معارف اسلامی دانشگاه علامه طباطبایی

2 کارشناس ارشد علوم سیاسی از دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

تربیت سیاسی در ادبیات علوم سیاسی و علوم تربیت، کاری است بکر و نو که به لحاظ ماهیت از منظرهای مختلف قابل‌ طرح و توجه است. تبیین مفهوم تربیت سیاسی، بدون توجه به مبانی و اصول و روش‌های بنیادین آن در اندیشه اسلامی، ممکن است ما را به هدف اصلی و غایی رهنمون نسازد. ازاین‌رو، مقالة حاضر به تبیین مبانی، اصول و اهداف روش‌های تربیت سیاسی با رویکرد دینی پرداخته است. هدف از این پژوهش تعیین عوامل مؤثر بر تربیت سیاسی از دیدگاه شهروندان شیراز است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی ـ تحلیلی و بخش اصلی از طریق پیمایش با استفاده از ابزار پرسشنامه به دست آمده است. نمونه آماری 321 نفر از شهروندان بالای هجده سال منطقه یک شیراز بوده‌اند. پایایی ابزار سنجش برپایه ضریب آلفای کرونباخ 74/0 بوده است. در این پژوهش تأثیر چند عامل به عنوان متغیرهای مستقل بر تربیت سیاسی (متغیر وابسته) بررسی شده است. هدف این پژوهش میزان اثربخشی هریک از عوامل مؤثر بر تربیت سیاسی شهروندان از دید خود پاسخ‌دهندگان است. در این تحقیق، از پاسخگویان سؤال شده که کدام‌یک از عوامل بیشترین تأثیر را بر تربیت سیاسی شما داشته است؟ نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که مهم‌ترین عاملی که از دید پاسخ‌دهندگان در تربیت سیاسی بیشترین تأثیر را دارد عبارتند از: در درجه اول رسانه‌ها با مقدار معیار آزمونT استودنت 70/12 و پس‌ از آن خصلت‌های فردی با میانگین 72/11 بوده است. دولت با مقدار 71/6، اسلام با مقدار 95/4، مراکز علمی با مقدار 88/4 در مراحل بعدی قرار دارند. دو شاخص اجتماع با مقدار 70/0 و وضعیت اجتماعی و اقتصادی با مقدار 46/0 در تربیت سیاسی تأثیری نداشته‌اند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of Factors Affecting the Political Education of Citizens (Case Study of Shiraz)

نویسندگان [English]

  • Abdolmotalleb Abdollah 1
  • Maliheh ' Zare 2

1 Faculty member of Allameh Tabatabaei University

2 M.A. in Political Science from Allameh Tabatabaei University

چکیده [English]

     Political education literature is an innovative domain in political and educational science which requires due attention in terms of its nature from different perspectives. Explaining the concept of political education, without any regard to the principles and fundamental methods of Islamic thought, may not lead us to the ultimate goal. Therefore, the article wants to explain the principles and objectives of political education methods with a religious perspective. The statistical sample was 321 citizens above 18 years of age in district 1 of Shiraz. In this study, respondents were asked about factors that had the greatest influence on their political education. The results showed that according to the collected data the most important factors which have the greatest impact from the viewpoint of respondents include: First, the media with Student's T test criteria 12/70, and then the individual traits with an average of 11/72.Then it comes the government (6/71), Islam (4/95), scientific centers (4/88). The social factor (0/70) and socio-economic factor (0/46) showed no impact on the political education.

کلیدواژه‌ها [English]

  • politics
  • Political Education
  • Political System
  • Political Science
‌ابراهیم‌زاده، عیسی (1386)، فلسفه تربیت، تهران، دانشگاه پیام نور.
امینی، محمد‌ (1389)، «بررسی اثربخشی برنامه درسی تربیت سیاسی مقطع متوسطه از دیدگاه دبیران و دانش‌آموزان: مطالعه موردی شهر کاشان»، دوماهنامه علمی ـ پژوهشی دانشور رفتار، سال شانزدهم.
اینگلهارت، رونالد (1373)، تحول فرهنگی در جامعه پیشرفته صنعتی، ترجمه مریم وتر، تهران: کویر.
‌بشیریه، حسین (1374)، جامعه‌شناسی سیاسی، نشر نی.
بیگی، مجید؛ فتحی، یوسف‌ (1394)، بررسی مناسبات سبک زندگی و تربیت سیاسی و تأثیر آن بر نظم و امنیت اجتماعی از دیدگاه امام خمینی (;)، نخستین همایش سبک زندگی، نظم و امنیت.
پور فرد، مسعود‌ (1387)، «تربیت سیاسی از منظر شهیدان مطهری، صدر و بهشتی»، فصلنامه‌‌ در عرصه‌ فرهنگ و تربیت اسلامی، سال دوم،‌ شماره پنجم.
‌تاج‌زاده، سیدمصطفی (1382)، در دفاع از انتخابات آزاد و عادلانه، تهران: فرهنگ و اندیشه.
تفرجی‌، سعید؛ عامری سیاهویی، حمیدرضا (1393) ارزیابی عملکرد کمسیون ماده 100شهرداری منطقه یک شیراز برای کاهش تخلفات ساختمانی،کنفرانس ملی شهرسازی مدیریت شهری و توسعه پایدار.
جان؛ الیاس (1385) فلسفه تعلم و تربیت، ترجمه عبدالرضا ضرابی، قم مؤسسه آموزش‌وپرورش امام خمینی (;)
جراحی دربان، مهدی؛ بابا‌زاده، مجید؛ رود مقدس، رمضان‌علی‌ (1393)، «مبانی، اصول و روش‌های تربیت سیاسی در اسلام از منظر قرآن»، بصیرت تربیت سیاسی.
‌دهخدا، علی‌اکبر؛ لغت‌نامه، ص 550.
‌راش، مایکل (1377)، جامعه و سیاست، ترجمه منوچهر صبوری، سمت.
ربیعی، علی (1380)، جامعه‌شناسی تحولات ارزشی: نگاهی به رفتارشناسی رأی‌دهندگان در دوم خرداد، تهران: نشر فرهنگ و اندیشه.
رضوانی، محسن‌ (1387)، «تربیت سیاسی: چیستی، آسیب‌ها و راهکارها»، فصلنامه در عرصه‌ فرهنگ و تربیت اسلامی، سال دوم، شماره پنجم.
رنجبر، مقصود‌ (1387)، «تربیت سیاسی در چارچوب نظام‌های سیاسی و نظریه‌های مختلف»، فصلنامه‌ در عرصه‌ فرهنگ و تربیت اسلامی، سال دوم، شماره پنجم
رهنما، اکبر؛ سبحانی نژاد‌، مهدی؛ علیین، حمید‌ (1387)، «بررسی تحلیلی مبانی، اصول و روش‌های تربیت سیاسی از منظر امام علی» (7) در نهج‌البلاغه، ماهنامه علمی و پژوهشی دانشگاه شاهد، سال پانزدهم، شماره 30.
سلحشوری، احمد؛ ید‌الهی‌فر، محمدجواد؛ خنکدارطارسی، معصومه‌ (1391)، «مبانی و مؤلفه‌های تربیت سیاسی از دیدگاه امام خمینی» (;)، فصلنامه علمی ـ پژوهشی ‌پژوهشنامه انقلاب اسلامی، سال دوم، شماره پنج.
عالم‌، عبدالرحمن (1376) بنیادهای علم سیاست، تهران، نشر نی.
عسگری تلاوت، علی اکبر (1382)، نقش صداوسیما در شکل‌دهی به رفتار سیاسی مردم در انتخابات مجلس ششم، تهران: دانشگاه امام صادق (7).
عیسی‌نیا، رضا‌ (1387) «تربیت سیاسی در اندیشه امام خمینی» (;)، فصلنامه در عرصه‌ فرهنگ و تربیت اسلامی، سال دوم، شماره پنجم.
فیضی، سینا؛ عنبری، حسین؛ نظری، ابراهیم‌ (1392)، بررسی آموزه‌های تربیت سیاسی از منظر نهج‌البلاغه، اولین همایش ملی راهکارهای توسعه و ترویج علوم تربیتی روانشناسی، مشاور و آموزش در ایران.
محسنی تبریزی، علیرضا (1385)، «نظریه‌های روانشناختی و رویکردهای تلفیقی مشارکت»، مجله سیاست داخلی، ش 1.
محمد طحان، مصطفی (1381) جنبش‌های اسلامی معاصر و چالش‌های قوم‌گرایی، ترجمه خالد عزیزی، تهران، نشر احسان.
مرکز افکار‌سنجی دانشجویان (ایسپا) (1382)، بررسی میزان مشارکت شهروندان تهرانی در انتخابات مجلس هفتم، گزارش 188.
 مسعودیان‌، پریسا؛ بهشتی؛ سعید (بی‌تا) «بررسی اهداف و اصول و روش‌های تربیت سیاسی بر مبنای نهج‌البلاغه»، پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی‌، سال بیستم، دوره جدید، شماره 17، ص 7-25.
مطهری، مرتضی (1384) تعلیم و تربیت در اسلام، تهران، نشر صدرا.
معین، محمد (1386) فرهنگ لغات معین، تهران، انتشارات ساحل، چاپ چهارم.
موسوی الیگودرزی، مهدی‌ (1387)، «درآمدی بر تربیت سیاسی از دیدگاه قرآن کریم»‌، فصلنامه در عرصه‌ فرهنگ و تربیت اسلامی، سال دوم، شماره پنجم.
میراحمدی؛ منصور (1387)، «اصول و مبانی تربیت سیاسی در متون و منابع دینی»، فصلنامه‌ در عرصه‌ فرهنگ و تربیت اسلامی، سال دوم، شماره پنجم.
‌میرتمیزدوست، مه کامه؛ موسی‌نیای زارع، سید علی‌ (1392)، فلسفه تربیت در اسلام با تأکید بر تربیت سیاسی، کنگره بین‌المللی فرهنگ و اندیشه دینی.
Bandura, Albert (1982), “Self-efficacy Mechanism in Human Agency”, American Psychologist, 37: 47-122.
Gaiser, Wolfgang & Rijike, John (2008), “Political Participation of Youth Young Germans in the Eropean Context”, Asia Eroup journal, Springer, January, Vol.5.
http://ayaronline.ir/
http://javanonline.ir/fa/news
http://www.hawzah.net
McClurg, S.D. (2003), “Social Networks and Political Participation: The Role of Social Interaction in Explaining Political Participation” Political Research Quarterly, 56(December).
Norris, Pipa (2002), Theories of Political Activism: New challenges, new opportunities, Oxford University Press.
 
دوره 13، شماره 1 - شماره پیاپی 25
تالیف مقاله
مرداد 1396
صفحه 123-150
  • تاریخ دریافت: 03 اردیبهشت 1396
  • تاریخ بازنگری: 18 خرداد 1396
  • تاریخ پذیرش: 22 تیر 1396