نوع مقاله : علمی - پژوهشی (روابط بین الملل)

نویسندگان

• محمد جواد هراتی ¹
• رضا سلیمانی ²

¹ دانشیار دانشگاه بوعلی سینا

² عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور

چکیده

در تحلیل اولیه، «منفعت ملی» مفهومی بدیهی و غیرقابل تشکیک به نظر می‌رسد و از‌این‌رو بسیاری تحلیل‌گران روابط بین‌الملل و سیاست خارجی تلاش کرده‌اند به مفهوم‌سازی آن همت گمارند. (تاریخچه) با این وجود، ابهام در ماهیت و جایگاه این مفهوم، می‌تواند برخی دشواری‌ها را در طراحی و اجرای سیاست خارجی هر نظام سیاسی از جمله جمهوری اسلامی ایران به وجود آورد. (مسئله) به نظر می‌رسد، هنوز تحقیق مستقلی برای تأکید بر دشواری‌های تعریف منفعت ملی به عنوان اصلی‌ترین چراغ راهنمای سیاست خارجی جمهوری اسلامی صورت نپذیرفته باشد. (پیشینه) از‌این‌رو می‌توان این پرسش را طرح کرد که مهم‌ترین دشواری‌ها در تعریف روشن و واضح منفعت ملی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران چه مواردی هستند؟ (سؤال) فقدان ملی فکری کردن، عدم اجماع نخبگان بر سر تعریف مفهوم و مصادیق منفعت ملی، و ابهام در تعریف نسبت آرمان و واقعیت، از جمله مهم‌ترین مشکلات تعریف منفعت ملی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی است. (فرضیه) این مقاله بر آن است به یک بازتأمل درباره مفهوم منفعت ملی به عنوان رایج‌ترین مفهوم در توجیه کنش‌های سیاست خارجی کشور بپردازد. (هدف) این نوشتار در چارچوب زبان‌شناسی سوسوری، دشواری تعیین رابطه منفعت ملی (به عنوان دال) و مصادیق آن (به عنوان مدلول) را مورد تأکید قرار می‌دهد. (روش) کشف علل مختلف ابهام در مفهوم منفعت ملی و  لزوم در پیش گرفتن یک بازاندیشی جدی و آیین پاکسازی برای ایضاح مفهوم و مصداق آن در سیاست خارجی جمهوری اسلامی از نتایج و دستاوردهای مقاله است. (یافته)

کلیدواژه‌ها

• منفعت ملی
• سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران
• ابهام مفهومی
• اجماع نخبگان
• آرمان و واقعیت

20.1001.1.20080743.1396.13.1.7.0

موضوعات

• سیاست اسلامی
• علوم سیاسی

عنوان مقاله [English]

Problem of National Interests' Definition in I.R. of Iran’s Foreign Policy

نویسندگان [English]

• Mohammad javad Harati ¹
• Reza Soleimani ²

¹ Faculty member of Bu-Ali Sina University

² Faculty member of Payam Noor University

چکیده [English]

     At first analysis, “National Interest” seems to be an evident and unquestionable concept; hence, many international and foreign policy scholars have been interested in studying it. However, ambiguity in the nature and position of this concept can create some problems in designing and implementing the foreign policy of any political system including that of the I.R. of Iran. It seems there is no independent research that has emphasized the difficulty of defining national interest as the prime directive for I.R. of Iran's foreign policy. Hence, the question raised here could be: what are the major difficulties of clearly defining national interest in I.R. of Iran's foreign policy? To respond, one can say that a lack of national thinking, lack of elite groups' consensus on the definition and instances of the issue, and ambiguity in the relation between ideal and reality are some of those problems. This article is to rethink about the meaning of national interest as the prevalent concept in the justification of our foreign policy actions. In the framework of Ferdinand de Saussure's linguistic theory, this research would emphasize the problem of fixing the relation between “National Interest” concept (as the signifier), and its objects (as the signified). Discovering some important reasons for the indefinite meaning of national interest, and the necessity of a serious rethinking of it and purifying its meaning and delineating its instances in I.R. of Iran's foreign relation policies, could be regarded as some results of the article.

کلیدواژه‌ها [English]

• National Interest
• I.R. of Iran's Foreign Policy
• Conceptual Ambiguity
• Elite Consensus
• Ideal and Reality