سیاست‌گذاری‌های سیاسی- حقوقی جمهوری اسلامی ایران در حفاظت از محیط زیست

نوع مقاله : علمی - پژوهشی (مسایل سیاسی ایران)

نویسنده

عضو هیات علمی دانشکده حقوق دانشگاه شهید باهنر کرمان

چکیده

سیاست‌گذاری‌های سیاسی- حقوقی جمهوری اسلامی ایران


در حفاظت از محیط زیست


دکتر حمید بهرامی احمدی تاریخ دریافت: 02/07/1387


تاریخ پذیرش: 30/08/1387


چکیده


پیشرفت علم و صنعت و گسترش تمدن در کنار رفاه و آسایشی که برای انسان به ارمغان آورده، نتیجۀ ناخوشایندی نیز برای انسان به همراه داشته و این نتیجۀ ناخوشایند، صدمه و آسیب به محیط زیست بوده است. تخریب محیط زیست می‌تواند برای انسان خطرهای زیادی به دنبال داشته باشد. توجه به این خطر باعث پدید آمدن حرکت‌های خودجوشی توسط انسان‌های آگاه و نیک‌اندیش شده و تشکل‌های مردمی متعددی در سرتاسر دنیا به وجود آمده و از راه‌های گوناگون سعی و تلاش در آگاهی دادن به مردم داشته‌اند. دولت‌ها نیز کم‌وبیش متوجه آیندۀ بحرانی کرۀ زمین شده و با این حرکت‌های مردمی برای یافتن راهکارهای جدی همراه شده‌اند. این حرکت‌ها از دهۀ شصت قرن بیستم جدی‌تر شده و موجب برپایی اجلاس‌های متعددی گردیده و پیمان‌های بین‌المللی متعددی پیرامون محیط زیست منعقد شده است. به این ترتیب، نجات محیط زیست از محدودۀ تلاش‌های سیاسی به عرصۀ قانون‌گذاری نیز کشیده شده و تخریب محیط زیست ضمانت اجرای حقوقی پیدا کرده است. سرآغاز تشکیل اجلاس‌های مربوط به حقوق محیط زیست در اجلاس «ریودوژانیرو» تشکیل شد که ضمن تأکید بر مصوبات اجلاس استکهلم راه‌های جدیدی را برای قرن بیست و یکم پیش‌بینی کرد و پس از آن برپایی این اجلاس‌ها و تنظیم این معاهدات ادامه داشته است. این مقاله نگاهی گذرا بر ضرورت توجه به حفظ محیط زیست از نظر اخلاقی، سیاسی و حقوقی دارد و تلاش‌هایی را که در این زمینه انجام‌ شده، بررسی کرده است و به این نتیجه رسیده که در فرهنگ اسلامی- ایرانی ما زمینه‌های مناسبی برای گسترش توجه همگان- به‌ویژه دولت- در حفظ محیط زیست موجود است که توجه به آن‌ها راهگشاست. در عرصۀ حقوق نیز علی‌رغم کمبودها و نقایص قانونی که در این زمینه وجود دارد، بااین‌حال، در قوانین موجود نیز مقررات قابل توجه و بازدارنده‌ای برای جلوگیری از تخریب محیط زیست موجود است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Political and Legal Policy Makings of the Islamic Republic of Iran towards Protecting the Environment

نویسنده [English]

  • Hamid Bahrami Ahmadi

Faculty member of Shahid Bahonar University

چکیده [English]

Political and Legal Policy Makings of the Islamic Republic of Iran towards Protecting the Environment


Dr. Hamid Bahrami Ahmadi


Advances in science and industry and the expansion of civilization besides the prosperity and comfort they have brought with themselves for mankind, have also had the undesirable consequence of damaging the environment. Numerous dangers can ensue the destruction of the environment. Taking heed of this danger has led to the emergence of some self- motivated movements by knowledgeable and good intentioned people. A multitude of popular organizations have been created throughout the world endeavoring to enlighten people. Governments too have more or less become heedful of the critical future of the globe and have been working side by side with these popular movements in order to find some serious modalities. These movements have gained momentum since the 1960’s and led to the holding of numerous conferences and the conclusion of several international conventions concerning environment. Hence, saving the environment has not only been the concern of political efforts but has also penetrated the realm of legislation. Furthermore, measures towards preventing the destruction of environment have been supported by legal sanctions. Stockholm conference of 1972 is believed to be the beginning of the conferences regarding environment. Ten years later, namely in 1982, Riode Janiro conference emphasized the adoptions of Stockholm conference while anticipating some new ways for the 21st century. Holding such conferences and conclusion of such agreements have continued ever since. This artice takes a passing look on the necessity of paying attention to the conservation of environment from moral, political and legal standpoints. It examines the work which has been done in this regard and concludes that there are proper grounds in our Iranian Islamic culture for increasing everyone’s awareness, in particular, the government as to the conservation of environment. Paying attention to the legal realm too, we find that despite the legal shortages and pitfalls, there are still considerable preventive rules in the current laws for preventing the destruction of environment.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Environment
  • conventions
  • Civil Liability
  • naturalism
  • destruction
  • pollution
دوره 5، شماره 1 - شماره پیاپی 9
سال پنجم، بهار و تابستان 1388
مهر 1388
صفحه 93-114
  • تاریخ دریافت: 02 مهر 1387
  • تاریخ بازنگری: 31 اردیبهشت 1390
  • تاریخ پذیرش: 30 آبان 1387