پارادوکس‌های آموزش روش‌شناسی علم سیاست در ایران؛ برخی راهکارهای عمل‌گرایانه

نوع مقاله : علمی - پژوهشی (مسایل سیاسی ایران)

نویسنده

عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق علیه السلام

چکیده

پارادوکس‌های آموزش روش‌شناسی علم سیاست در ایران؛


برخی راهکارهای عمل‌گرایانه


دکتر کاووس سیدامامی تاریخ دریافت: 01/12/86


تاریخ پذیرش: 19/03/87


چکیده


مدرسان دروس روش‌شناسی در رشته‌های علوم سیاسی و روابط بین‌الملل در فضای خاص فرهنگی و آموزشی جامعة ایران با چند معضل روبه‌رو هستند و بر اساس برداشتی که خود از اولویت‌های انتقال دانش روش‌شناختی به دانشجویان دارند، معمولاً به نفع این یا آن جنبه از دوگانه‌های پیش‌رو تصمیم‌گیری می‌کنند. مهم‌ترین معضل‌های مورد بحث در این تحقیق عبارت‌اند از: یک. تأکید بر چگونگی شناخت ما از دنیای سیاست (معرفت‌شناسی) در برابر آموزش فنون متداول تحقیق؛ دو. تدریس نظری مباحث روش‌شناختی در برابر آموزش حین کار در جریان اجرای طرح‌های پژوهشی؛ سه. تأکید حداکثری بر روشمندی و ساختار روشمند مقاله‌های پژوهشی در برابر تلاش برای ارائۀ محتوای مفید و چهار. تأکید بر اصول ثابت روش‌شناختی در برابر آشنا کردن دانشجویان با تنوع روش‌شناختی. واحدهای محدودی که در برنامة درسی رشته‌های علوم سیاسی و روابط بین‌الملل به دروس روش‌شناسی اختصاص یافته، مزید بر علت شده و حاصل دانشجویانی است که مراحل نهایی دورة آموزشی خود را طی می‌کنند، اما دربارة مباحث روش‌شناختی و نحوة کاربرد روش‌های گوناگون در ابهام و سردرگمی به سر می‌برند. در این تحقیق این پرسش در دستور کار قرار خواهد داشت که در واکنش به معضلات پیش‌گفته در آموزش روش‌ تحقیق در نظام دانشگاهی ایران معمولاً چه رهیافت‌هایی توسط مدرسان دروس روش‌شناسی اتخاذ می‌شود و چطور می‌توان، با ارائۀ برخی پیشنهادهای عمل‌گرایانه، رهیافت‌های مذکور را بهبود بخشید. مصاحبه با دانشجویان دورة کارشناسی‌ارشد و دکتری رشته‌های علوم سیاسی و روابط بین‌الملل و غور در ساختار دروس روش تحقیق در اصلی‌ترین مراکز تدریس رشته‌های مذکور در شهر تهران، روش‌های اصلی برای دستیابی به اطلاعات مورد نیاز در این پژوهش بوده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Paradoxes of Teaching Political Science Research Methods in Iran: Some Practical Suggestions

نویسنده [English]

  • Kavous Seyed Emami

Faculty member of Imam Sadiq University

چکیده [English]

Paradoxes of Teaching Political Science Research Methods


in Iran: Some Practical Suggestions


Dr. Kavoos Seyyid Emami


Instructors of research methods courses in political science and international relations face a number of Paradoxes in the particular cultural and educational environment of Iran. Based on their perception of priorities in transmitting methodological knowledge to students, instructors usually emphasize certain material in their courses at the expense of other subjects. The main paradoxes discussed here are: (a) concentrating on epistemological issues versus teaching the actual techniques of doing scientific research, (b) teaching the fundamentals of research in lecture format versus teaching students methodological issues in a hands-on manner in the course of doing research, (c) placing maximum emphasis on being methodical versus showing a greater concern with useful content in producing scientific articles, and (d) emphasizing some established and fixed principles of scientific method versus introducing the students to the plurality of methodological approaches currently employed by practitioners. Limited teaching hours allocated to research methods courses puts further strain on all-sided teaching of methodologies in political science. Hence, many students who are close to the end of their educational program remain puzzled over usefulness and applicability of the methods they have learnt. Having discussed different strategies pursued by various professors of methods courses to address the paradoxes raised in this article, I have made some practical suggestions as a way of improving the efficacy of teaching methods courses in political science. The data forming the bases of my discussion were collected from graduate students of political science and international relations in different universities in Tehran. Course syllabi were also consulted.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Political Science
  • methodology
  • Epistemology
  • teaching research methods
  • methodological pluralism
دوره 4، شماره 1 - شماره پیاپی 7
سال چهارم، بهار و تابستان 1387
شهریور 1387
صفحه 123-152
  • تاریخ دریافت: 01 اسفند 1386
  • تاریخ بازنگری: 01 خرداد 1390
  • تاریخ پذیرش: 19 خرداد 1387