نوع مقاله : علمی - پژوهشی (علوم سیاسی از منظر ایرانی)

نویسنده

• عباس حاتمی

عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه اصفهان

چکیده

 درحالی‌که در دولت‌سازی در ایران عموماً به یک رابطۀ یک‌سویه علّی- معلولی میان ارتش و دولت‌سازی فروکاسته شده است، این مقاله با بهره‌گیری از رهیافت جامعه‌شناسی مالی با عبور از نگرش مبتنی بر تعیین‌کنندگی یک‌جانبه از نوعی تعیین‌کنندگی چندجانبه میان ارتش، مالیات‌ستانی و دولت‌سازی دفاع می‌کند. بر این اساس، مقاله از یک سو نشان می‌دهد که ارتش در فرایند دولت‌سازی ایران، زمان‌ها‌یی در مقام کارگزار مالیات‌ستانی ظاهر شده است، اما از سویی دیگر مشخص می‌سازد که مالیات‌ستانی نیز از طریق تأمین منابع مالی ارتش، رابطه‌ای دوسویه یا دیالکتیکی را میان آن‌ها‌ برقرار ساخته است. سپس از متن همین رابطه دیالکتیکی، روابط متنوع و متکثر دیگری ظاهر شده است که بخشی از فرایند دولت‌سازی در ایران را به پیش رانده است و ناچار دولت مدرن در ایران را به ترکیبی از رابطۀ متقابل و چندجانبه میان این اجزا به‌ظاهر متجزا تبدیل نموده است. این شیوه تحلیل درنهایت، مشخص می‌سازد که مطالعۀ برخی پدیده‌ها‌ی سیاسی بیش از آنکه نیازمند روش‌ها‌ی علّی- معلولی و یک‌سویه باشد، مستلزم روش‌ها‌ی بدیلی مانند روش دیالکتیکی و چندسویه است.

کلیدواژه‌ها

• ارتش
• دولت‌سازی
• مالیات‌ستانی
• جامعه‌شناسی مالی
• ایران

عنوان مقاله [English]

Army, Taxation and State Building in Iran; Approach in Financial Sociology

نویسنده [English]

• Abbas Hatami

Faculty member of Isfahan University

چکیده [English]

While state Building in Iran has been reduced to one direction and causal relation between the army and state Building, This paper utilizes fiscal sociological approach to go beyond this kind of relation and generates multi direction relations among the army, taxation and state Building. On this base, this paper suggests that the army appears some time as an agency of the taxation in one hand and the taxation fund the army on the other hand and by doing so they generate interactive or dialectical relations between themselves. Then from these dialectical relations appear other diversity relations that go ahead the process of the state building and by this way made modern state in Iran a combination of interactive and multilateral relations among elements that seem segregated. This analysis method makes clear that the study of some political phenomena requires alternative approaches such as the dialectical method instead of the one direction and causal methods are common in the natural sciences.army, state-building, taxation, financial sociology, Iran 

کلیدواژه‌ها [English]

• army
• state-building
• taxation
• financial sociology
• Iran