نوع مقاله : علمی - پژوهشی (مطالعات منطقه‌ای)

نویسندگان

• حسن مجیدی ¹
• جبار شجاعی ²

¹ عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه امام صادق علیه السلام

² دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی سیاسی جمهوری اسلامی ایران دانشگاه شاهد

چکیده

قیام 2011 مصر، زمینه‌ساز شکل‌گیری و یا رشد گفتمان‌‌هایی در مصر شده است که هرکدام با برجسته‌سازی خود و به حاشیه‌رانی رقیب، سعی در هژمون‌سازی منظومة گفتمانی خود داشته‌اند تا از این طریق دال‌‌های شناور حوزة گفتمان‌گونگی رقبای خود را در چارچوب ساختار گفتمانی خودش معنا بخشیده و هویتی تازه خلق کنند. از جملة این گفتمان‌‌ها که توانست با هژمون‌سازی خود (هرچند به‌طور موقت)، اولین انتخابات رسمی در مصر جدید را به نام خودش رقم بزند، «گفتمان اسلام‌گرای دموکرات» بوده و با توجه به روند ظهور و سقوط این گفتمان، این پرسش مطرح است که منطق گفتمانی و دال‌‌های هویت‌بخش، اصـول و مؤلفه‌‌های گفتمان اسلام‌گرای دموکرات در مصر چیست و احزاب و گروه‌های سیاسی معرف این گفتمان کدم‌اند؟ می‌توان گفت منازعه گفتمانی و ناتوانی هر یک از گفتمان‌ها برای استقرار و تثبیت و نبود زمینه فراگیری هر یک از گفتمان‌ها از جمله گفتمان‌های اسلام‌گرای اقتدارگرا، سکولار دموکرات و سکولار اقتدار‌گرا صحنه مصر را تا مدت‌ها دستخوش ناآرامی می‌کند. روش- نظریه مقاله حاضر، تحلیل گفتمان لاکلا و موفه است. یافته‌های مقاله نشان می‌دهد: گروه‌‌هایی که در ذیل گفتمان اسلام‌گرای دموکرات تعریف شدند، از جمله اخوان‌المسلمین، با ارائة قرائتی نو از اسلام سیاسی، در مقطعی بعد از مبارک در مصر خود را به کرسی ریاست رساندند؛ اما ناتوانی آن‌‌ها در هویت‌بخشی به دال‌‌های شناور بسیار در حوزة گفتمان گونگی‌شان و نبود فراگیری این گفتمان، مهر سقوط بر عملکردشان زد.

کلیدواژه‌ها

• مصر
• قیام 2011
• اسلام‌گرای دموکرات
• اخوان‌المسلمین

موضوعات

• روابط بین الملل

عنوان مقاله [English]

Islamic Democrat Discourse in Modern Egypt; from January 2011 Uprising to 2016

نویسندگان [English]

• Hassan Majidi ¹
• Jabbar Shojaee ²

¹ Faculty member of Imam Sadiq University

² Ph.D. Student in Political Sociolog of Islamic Revolution at Shahed University

چکیده [English]

The 2011 uprising in Egypt paved the way for the formation or growth of discourses in that country, each trying to giving prominence to itself and marginalizing their opponents, thus hegemonizing its own discourse system so that they could provide meaning for the opponents' floating  discourse signifiers within their own discourse framework and create a new identity. Among these discourses that could benefit from its hegemony, though temporarily, and imprint its name on the first official election in modern Egypt, was the "Islamic Democrat Discourse". The rise and fall of this discourse brings a question about the discourse logic and identifying signifiers, principles and indicators of Islamic Democrat Discourse in Egypt, and about those political parties and groups which represent it. One could deduce that the existing discourse conflicts and inability of each to establish itself and the absence of any groundwork for their expansion, including that of the authoritative Islamic, secular democrat, and authoritative secular discourses, can lead to a certain uproar in the society for a long time. This article's method is Laclau and Mouffe discourse analysis. The results show that those groups, like Ikhvan-al Moslemin, which were defined under the Islamic Democrat discourse and offered a new interpretation of political Islam, could rise to power in post-Mubarak era for some time, but their failure in providing identity for the floating signifiers in their discourse and the lack of this latter's comprehensiveness, resulted in their collapse.

کلیدواژه‌ها [English]

• Egypt
• 2011 uprising
• Islamic Democrat
• Ikhvan-al Moslemin