ریشه‌‌های تساهل در اندیشه‌‌های مدنی و اخلاقی «اخوان‌الصفا»

نوع مقاله : علمی - پژوهشی (مطالعات منطقه‌ای)

نویسنده

عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق علیه السلام

چکیده

تساهل یکی از وجوه برجستة اندیشه‌‌ها و آموزه‌‌های جمعیت «اخوان‌الصفا و خلان‌الوفا» (دوستان صمیمی و باوفا) که حدود هزار سال پیش در دوران شکوفایی تمدن اسلامی ظاهر شدند محسوب می‌شود. تساهل و مدارای اخوان در پژوهش‌هایی که دربارة آنان در داخل و خارج از کشور انجام شده و مورد توجه قرار گرفته اما ریشه‌‌های این رویکرد اخوان که قرن‌‌ها قبل از مطرح شدن این مباحث در غرب ظهور و بروز یافته، مغفول واقع شده است. در این پژوهش تلاش برای بازشناسی ریشه‌‌ها و آبشخور‌های این وجه برجسته فکری آنان به عمل آمده است. در این مقاله کوشش شده ضمن معرفی اجمالی این نحلة فکری و کمتر شناخته شده به این پرسش نوآورانه پاسخ داده شود که ریشه‌‌ها و عوامل تساهل اخوان‌الصفا از چه مصادر و منابعی سرچشمه گرفته است؟ لازم به ذکر است که از روش توصیفی و تفسیر متون در این پژوهش استفاده شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Roots of Tolerance in the Social and Moral Thoughts of Ikhwan-al Safa

نویسنده [English]

  • Seyed Mohammadreza Ahmadi Tabatabaei

Faculty member of Imam Sadiq University

چکیده [English]

Tolerance is considered a salient characteristic feature of the thoughts and teachings of Ikhwan-al Safa va Khellan-al Vafa (Brethren of Purity), a group of Islamic scholars and mystics who lived around a thousand years ago during the flourishing years of Islamic civilization. Ikhwan’s tolerance has been studied by various researchers but the roots of this attitude and Ikhvan's open teaching of toleration towards other beliefs and practices, which appeared several centuries before the western counterparts, have been more or less neglected. This study seeks to delve into the roots and sources of this prominent feature of Ikhwan’s thoughts. After explaining the main tenets of this lesser–known school of thought, we make an attempt to find out the main sources and underlying currents of thought that led to Ikhwan’s amazing ideas about. The method used in this research is descriptive and textual interpretation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Toleration
  • Ikhwan-al Safa
  • social thought
  • Islamic mysticism
دوره 12، شماره 1 - شماره پیاپی 23
تالیف مقاله
بهار و تابستان
شهریور 1395
صفحه 167-186
  • تاریخ دریافت: 21 فروردین 1395
  • تاریخ بازنگری: 19 اردیبهشت 1395
  • تاریخ پذیرش: 02 خرداد 1395