مبانی فقهی حمایت حکومت اسلامی از کشورهای اسلامی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی (سیاست اسلامی)

نویسندگان

1 عضو هیات علمی گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه امام صادق علیه السلام

2 دانشجوی دکتری رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه تهران

چکیده

یکی از نشانه‌های گسترش تعالیم اسلام، افزایش تعداد مسلمانان است که در کنار عوامل مؤثر دیگر، باعث ایجاد کشورهای متعدد مسلمان شده است. سال‌هاست کشورهای مسلمان منطقه با خطر تروریست روبه‌رو بوده و خسارات فراوانی را از این جهت متحمل شده‌اند. با توجه به هجمه وسیع و همه‌‌جانبه و از طرفی نیازمندی کشورهای منطقه به حمایت نظام اسلامی ایران، چند سالی است که این حمایت‌ها در قالب‌های متفاوت صورت پذیرفته است. در این مقاله با رویکردی فقهی به حمایت‌های ایران از این کشورها به بررسی این مسئله پرداخته‌ایم و در سه بُعد نشان داده‌ایم بر اساس مبانی فقهی پذیرفته‌شده، حمایت از کشور‌های اسلامی مطابق قواعد اسلامی است. نگارندگان معتقدند در بعد نظامی، اصل حمایت از مظلوم و ادله‌ای که بر وجوب حفظ کیان اسلام دلالت دارند هر دو ضرورت حمایت نظامی را ایجاب می‌کنند. در بعد مالی، اصل تألیف قلوب، سهم سبیل الله از زکات و قاعده «بیت مال المسلمین معدٌّ للمصالح» بر وجوب حمایت مالی از کشورهای منطقه دلالت می‌کنند. از طرف دیگر ادله‌ وجوب اهتمام به امور مسلمین، قاعده تعظیم شعائر و قاعده نفی سبیل نیز مقتضی مطلق حمایت (به هر شکلی) می‌باشند. روش پژوهش در این مقاله توصیفی ـ تحلیلی است و ابزار گردآوری داده‌ها، استفاده از منابع کتابخانه‌ای با مراجعه به منابع تفسیری، روایی و فقهی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Jurisprudential foundations of Islamic government support of Islamic countries

نویسندگان [English]

  • Ahmadahi Gane 1
  • Masoud Jahandoost dalenjan 2
  • Ehsan Ahangari 2

1 Faculty member of Imam Sadiq University

2 Ph.D. Student in Jurisprudence and Principles of Islamic Law, at Tehran, Tehran University

چکیده [English]

One of the signs of the expanse of Islamic studies is the increase in the number of Muslims which with other influential factors has led to the creation of numerous Islamic countries. The countries of this region have been confronted by the danger of terrorism for years and suffered so many damages by them.  Regarding vast and multilateral attacks and in the other hand the need of these countries for the protection of the Islamic Republic of Iran, these protections have been done in different forms for years. In this article we have investigated the way Iran is protecting these countries with Islamic jurisprudence approach and then in three dimensions, we have shown that according to accepted jurisprudential principles, the protection of Islamic countries is in accordance with Islamic rules. Authors believe that in the military dimension, the principle of the protection of the oppressed and the arguments that imply the preservation of Islam, both require military support.
 In the financial aspect, the principle of Taalif ol Gholub ( getting hearts close), the contribution of the Way of Allah from Zakat, and the rule of "Beatles of the Prophet Muhammad" reflect the need for financial support from the countries of the region. On the other hand, the proof of the necessity of paying attention to the affairs of the Muslims, the principle of the ritual bow and the principle of the negation of the mustache, are also absolute supportive (in any form).
The research method in this article is descriptive-analytical and the data collection tool is the use of library resources by referring to the interpretative, narrative and jurisprudential sources.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic government
  • financial support
  • military support
  • Islamic countries
  • Jurisprudential Foundations
قرآن کریم (با ترجمه ناصر مکارم شیرازی).
ابن ادریس حلّى، محمد بن منصور (1410). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوى، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
ابن حمزه طوسى، محمد بن علی (1408). الوسیلة إلى نیل الفضیلة، قم: انتشارات کتابخانه آیة الله مرعشى نجفی.
آشتیانی، محمد حسن (1369). کتاب القضاء، تهران: چاپخانه نگین.
ایزدی، بیژن (1377). درآمدی بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
بحرانى، یوسف (1405). الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
جمعی از پژوهشگران زیر نظر سید محمود هاشمی شاهرودی (1426). فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (:)، قم: مؤسسه دائره المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت (:).
حافظ نیا، محمدرضا (1379). مبانی مطالعات سیاسی ـ اجتماعی، قم: سازمان حوزه­ها و مدارس علمیه خارج کشور.
حر عاملی، محمد بن حسن (1409). تفصیل وسائل الشیعة إلى تحصیل مسائل الشریعة، قم: مؤسسه آل البیت (:).
حقیقت، سید صادق (1376). مسئولیت های فراملی در سیاست خارجی دولت اسلامی، تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک ریاست جمهوری.
حلبى، حمزة بن علی (1417). غنیة النزوع إلى علمی الأصول و الفروع، قم: مؤسسه امام صادق (7).
حلّى، حسن بن یوسف (1412). منتهى المطلب فی تحقیق المذهب، مشهد: مجمع البحوث الإسلامیة.
______‌___ (1413). قواعد الأحکام فی معرفة الحلال و الحرام، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
خمینی، سید روح­الله (1410). الرسائل، قم: مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان.
______‌___ (بی­تا). تحریر الوسیلة، قم: مؤسسه مطبوعات دارالعلم.
خویى، سید ابوالقاسم (1418). موسوعة الإمام الخوئی، قم: مؤسسة إحیاء آثار الإمام الخوئی.
______‌___ (بی­تا). معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرجال، بی­جا: بی­نا.
دهقانی فیروزآبادی، سید جلال (1388). سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران: سمت.
روحانی، سید محمد (1418). المرتقى إلى الفقه الأرقى ـ کتاب الزکاة، مؤسسة الجلیل للتحقیقات الثقافیة (دار الجلی)، تهران، چاپ اول.
زبیدی، محب الدین (1414). تاج العروس من جواهر القاموس، بیروت: دار الفکر للطباعۀ والنشر والتوزیع.
زمخشرى، محمود (1407). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت: دار الکتاب العربی.
سبحانی، جعفر (1424). الزکاة فی الشریعة الإسلامیة الغراء، قم: مؤسسه امام صادق (7).
سبزوارى، سید عبدالأعلى (1413). مهذّب الأحکام فی بیان الحلال و الحرام، قم: مؤسسه المنار، دفتر حضرت آیة­الله.
سریع القلم، محمود (1375). سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران: بازنگری و پارادایم ائتلاف، تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام.
سید رضی (1414). نهج‌البلاغة، قم: مؤسسه نهج البلاغه.
سیفی مازندرانی، علی­اکبر (1425). مبانی الفقه الفعال فی القواعد الفقهیة الأساسیة، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
شهید اول، محمد بن مکى (1417). الدروس الشرعیة فی فقه الإمامیة، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
شهید ثانى، زین الدین (1410). الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، قم: کتاب­فروشی داوری.
______‌___ (1413). مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام، قم: مؤسسة المعارف الإسلامیة.
صدوق، محمّد بن على بن بابویه (1413). من لا یحضره الفقیه، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
طوسى، محمد بن حسن (1375). الاقتصاد الهادی إلى طریق الرشاد، تهران: انتشارات کتابخانه جامع چهل‌ستون.
______‌___ (1387). المبسوط فی فقه الإمامیة، تهران: المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة.
______‌___ (1400). النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوى، بیروت: دار الکتاب العربی.
______‌___ (1407- الف). الخلاف، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
______‌___ (1407- ب). تهذیب الأحکام، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
عاملى، محمد بن على موسوى (1411). مدارک الأحکام فی شرح عبادات شرائع الإسلام، قم: مؤسسه آل البیت (:).
عراقی، ضیاء الدین (1414). نهایۀالأفکار، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
عمید زنجانی، عباس­علی (1387). کلیات حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، تهران: مجد.
______‌___ (1421). فقه سیاسی، تهران: انتشارات امیر کبیر.
فاضل لنکرانی، محمد (1416). القواعد الفقهیۀ، قم: چاپخانه مهر.
قرطبی، احمد بن ابی­بکر (1427). الجامع لأحکام القرآن، بیروت: مؤسسه الرسالة.
کلینى، محمد بن یعقوب (1429). الکافی، قم: دار الحدیث للطباعة والنشر.
محقق حلی، جعفر بن حسن (1408). شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، قم: مؤسسه اسماعیلیان.
مظفر، محمدرضا (1431). أصول الفقه، قم: مؤسسه بوستان کتاب.
مفید، محمد بن محمد (1413). الإشراف فی عامّة فرائض أهل الإسلام، قم: کنگره جهانى هزاره شیخ مفید.
منتظری، حسین­علی (1409). کتاب الزکاة، قم: مرکز جهانى مطالعات اسلامى.
موسوی بجنوردى، سید حسن (1419). القواعد الفقهیة، قم: نشر الهادی.
موسوی بجنوردى، سید محمد (1401). قواعد فقهیه، تهران: مؤسسه عروج.
میرزاى قمى، ابوالقاسم (1413). جامع الشتات فی أجوبة السؤالات، تهران: مؤسسه کیهان.
میلانى، سید محمدهادى (1395). محاضرات فی فقه الإمامیة- کتاب الزکاة، مشهد: مؤسسه چاپ و نشر دانشگاه فردوسى.
نجفى، محمدحسن (1404). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
دوره 14، شماره 1 - شماره پیاپی 27
تالیف مقاله
شهریور 1397
صفحه 163-187
  • تاریخ دریافت: 03 اردیبهشت 1397
  • تاریخ بازنگری: 17 خرداد 1397
  • تاریخ پذیرش: 05 مرداد 1397