ولایت فقیه در اندیشه آیت الله مهدوی کنی (ره)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی (سیاست اسلامی)

نویسندگان

1 عضو هیات علمی دانشگاه امام صادعلیه السلام

2 دانشجوی دکتری دانشگاه امام صادق علیه السلام

3 دانشجوی دکتری در دانشگاه امام صادق علیه السلام

چکیده

مسأله ولایت فقیه و فروع آن از دیر باز محل بحث فقها و اندیشمندان شیعی بوده است. امام خمینی (ره) نیز با طرح مجدد این مسأله و تکمیل آن توانستند در عمل نیز به تشکیل حکومت اسلامی نائل شوند. در طریق مبارزات انقلاب اسلامی و پس از آن، شاگردان ایشان از جمله آیت‌الله مهدوی کنی نیز به بسط، تبیین و ترویج این نظریه پرداختند. هدف از این پژوهش، تبیین نظریه ولایت فقیه از منظر آیت‌الله مهدوی کنی به روش تحلیل محتوا است. برای این منظور ابعاد مهمی از این نظریه از قبیل مشروعیت حکومت اسلامی، حدود اختیارات ولی فقیه، صفات ولی فقیه و نظارت بر رهبری مورد تحلیل قرار گرفته است. آیت‌الله مهدوی کنی ضرورت تشکیل حکومت اسلامی را امری برخاسته از شرع و مبنای مشروعیت حاکم اسلامی را انتصاب الهی (نظریه انتصاب) می‌دانند و جایگاه مردم در حکومت اسلامی را صرفاً در مرحله فعلیت و تحقق حکومت اسلامی به رسمیت می‌شناسند. ایشان در خصوص اختیارات فقیه، قائل به ولایت مطلقه فقیه بوده و بر همین اساس رابطه ولی فقیه و قانون اساسی را تبیین می‌کنند و در خصوص نحوه نظارت بر رهبری نیز قائل به «نظارت حراستی» هستند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

velayat - e faqih in the thought of ayatollah Mahdavi kani (pbuh).

نویسندگان [English]

  • Hadi Tahan nazif 1
  • Sajjad Ghelichpour 2
  • Aminallah Paknejad 3

1 Faculty member of Imam Sadiq University

2 Ph.D Student at Imam sadiq University

3 Ph.D Student at Imam sadiq University

چکیده [English]

The issue of velayat-e faqih and its subordinates from the past were the argument of scholars and shiite scholars' discussions. Imam khomeini (pbuh) and its restate and completion were able to form an Islamic state in practice. Through the struggle of the Islamic Revolution and then their pupils, including those of Ayatollah Mahdavi, elaborated on, explaining and promoting the theory. The purpose of this study is to explain the theory of velayat-e faqih, from the viewpoint of Ayatollah Mahdavi, in a method of content analysis. For this purpose, an important aspect of this theory, such as legitimacy of Islamic state, limits of vali-e faqih, vali-faqih traits and supervision over leadership has been analyzed. Ayatollah Mahdavi describes the necessity of forming an Islamic state from sharia and the basis of the Islamic ruling's legitimacy from divine appointment (appointment theory) and recognizes the position of people in Islamic rule only in the stage of reality and implementation of the Islamic state. In addition, in the case of the rule of the jurist, he is regarding the absolute rule of the jurist, and accordingly to, explaining the relation of the constitution and vali-e faqih and regarding “protection Supervision” in the case of supervising the leadership.

کلیدواژه‌ها [English]

  • theory of velayat-e faqih
  • Mahdavi kani
  • Islamic Government in the age of absence
  • appointment theory
  • Velayat-e Motlaqe
  • Power monitoring
قرآن کریم.
ابن ادریس حلی، محمد بن احمد (بی‌تا). السرائر. قم: مؤسسه نشر اسلامی.
ایمان، محمدتقی و نوشادی، محمودرضا (1390). «تحلیل محتوای کیفی»، عیار پژوهش در علوم انسانی. 6(2)، 44-15.
جاوید، محمدجواد (1391). روش تحقیق در علم حقوق. تهران: مخاطب.
جوادی آملی، عبدالله (1391). ولایت فقیه: ولایت فقاهت و عدالت. قم: مرکز نشر اسراء.
جوان آراسته، حسین (1388).مبانی حکومت اسلامی. قم: بوستان.
حسینی، سیدمیرعبدالفتاح (بی‌تا). العناوین الفقهیه. قم: مؤسسه نشر اسلامی.
خمینی، سیدروح‌الله (1410ق). کتاب البیع. قم: مؤسسه اسماعیلیان.
خمینی، سیدروح‌الله (1391). ولایت فقیه؛ حکومت اسلامی. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه).
راجی، سید محمد‌هادی (1387). «قلمرو اختیارات و وظایف ولی فقیه در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران». (پایان‌نامه کارشناسی ارشد)، دانشگاه امام صادق (علیه‌السلام)، تهران، ایران.
طحان نظیف، هادی (1388). «ماهیت و جایگاه سیاست‌های کلی نظام در حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران». (پایان‌نامه کارشناسی ارشد)، دانشگاه امام صادق (علیه‌السلام)، تهران، ایران.
قاضی شریعت‌پناهی، ابوالفضل (1393). حقوق اساسی و نهادهای سیاسی. تهران: میزان.
مفید، محمد بن محمد بن النعمان (بی‌تا). المقنعه. قم: مؤسسه نشر اسلامی.
منتظری نجف‌آبادى، حسینعلى (1409ق). دراسات فی ولایة الفقیه و فقه الدولة الإسلامیة. قم: نشر تفکر.
مهدوی کنی، محمدرضا (1380). بیست گفتار. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
مهدوی کنی، محمدرضا (1390). دوازده گفتار. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
مهدوی کنی، محمدرضا (1390). عقل و دین. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (علیه‌السلام).
مهدوی کنی، محمدرضا (1393). سیاست اخلاقی و اخلاق سیاسی. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (علیه‌السلام).
نجفی، محمدحسن (بی‌تا). جواهر الکلام (عباس قوچانی، محقق). قم: دار احیاء التراث العربی.
هاشمی شاهرودی، سیدمحمود (بی‌تا). فرهنگ فقه فارسی. قم: مؤسسه دایرة‌المعارف فقه اسلامی.
دوره 15، شماره 2 - شماره پیاپی 30
تالیف مقاله
دی 1398
صفحه 465-488
  • تاریخ دریافت: 10 خرداد 1398
  • تاریخ بازنگری: 23 آذر 1398
  • تاریخ پذیرش: 27 آذر 1398