نوع مقاله : علمی - پژوهشی (علوم سیاسی از منظر ایرانی)

نویسنده

• رضا باقری

عضو هیات علمی گروه مطالعات جنوب و مرکز آفریقا، دانشکده مطالعات جهان، دانشگاه تهران،

چکیده

فلسفه وجودی فصول «روش تحقیق» یا «روش شناسی» برای دستیابی به مساله «تجدید پذیری»، «شفاف سازی» و «اعتبارسنجی» تحقیقات «تجربی-تفسیری-انتقادی» است. اگر این مساله به خوبی انجام نشود به راحتی می توان اصل تحقیقات را نیز مورد خدشه قرار داد. پژوهش حاضر با هدف کلی دستیابی به جنبه هایی از «روش تحقیق در پایان نامه های دانشجویی» (به ویژه پایان نامه های رشته علوم سیاسی و مطالعات منطقه ای) به طور خاص و به عنوان یک مطالعه موردی به بررسی «روش شناختی» پایان نامه های دانشکده مطالعات جهان می پردازد. از این طریق هم نقاط قوت و ضعف روشی این پایان نامه ها مشخص شده و هم زمینه ای هرچند کوچک برای ارزیابی وضعیت «روش شناختیِ» جامعه آکادمیک ایران در تحقیقات بعدی فراهم می گردد. این پژوهش، به طور خاص به بررسی میزان گرایش و اهتمام دانشجویان به «تحقیقات تجربی-تفسیری-انتقادی»، میزان و نحوه «تشریح ماهیت این روشها » و «تشریح نحوۀ کاربست عملی آنها» می پردازد. بدین منظور، با اسفاده از روش «تحلیل محتوای کمی» از میان 453 پایان نامه منتشر شده، 137 پایان نامه به عنوان نمونه انتخاب شده و مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته های این تحقیق نشان می دهد که 26 درصد از پایان نامه ها از روشهای تجربی-تفسیری-انتقادی استفاده کرده و 18 درصد نیز به این تحقیقات گرایش داشتند. این میزان از استفاده و گرایش به روشهای فوق می تواند از توفیقات دانشکده مطالعات جهان محسوب شود زیرا در تحقیقاتی که در گذشته انجام شده است میزان کاربست این روشها به طور میانگین حدود 6 درصد (دلاوری، 1385، ص. 118) و یا حدود 12 درصد (سید امامی، 1389، ص. 145) بوده است.

کلیدواژه‌ها

• تحلیل محتوا
• دانشکده مطالعات جهان
• روش تحقیق
• روش های انتقادی
• روش های تجربی
• روش های تفسیری

20.1001.1.20080743.1399.16.1.4.8

موضوعات

• روش شناسی

عنوان مقاله [English]

Methodology in politics dissertations; the case study of faculty of World Studies’ dissertations

نویسنده [English]

• Reza Bagheri

Faculty member of Tehran University

چکیده [English]

Some students may think that method section/chapter is not very important because in this chapter some anthological, epistemological and methodological accounts repeatedly will be discussed. However, among academics the methodology section/chapter is one of the most important section of a research. One of the main reasons to put ‘research method’ section or chapter in dissertations or articles is to achieve ‘replicability’, ‘transparency’ and ‘validity’ in empirical studies. This chapter/section needs to outline several issues such as research design, sampling approach, access, the nature of applied method such as interview or observation, coding frame, and analyzing method (Bryman 2012: 687). If the research method is not fully and appropriately clarified, the findings of research can be easily questioned or dismissed. This paper, with the general aim of exploring some aspects of ‘research methods in dissertations’ especially in political science and international relations, in a case study, examines the ‘methodology section or chapter’ in faculty of World Studies’ dissertations in the University of Tehran. This paper also is designed to examine the extent in which students tend to use empirical studies. In doing so, this paper by using quantitative content analysis, selected 137 master and PhD dissertations (out of 453) from different groups, languages and years to examine their tendencies towards empirical researches. Based on four key and common elements of research method section: the data collection procedures, study design, selection of participants, and the planned data analysis or analytic strategy (Fox and Jennings 2014: 137) it assesses how students clarify their research methods and how they applied these methods in practice. The findings of this research shows that 26 per cent of dissertations were carried out using empirical research methods which in comparison with previous figures, around 6 per cent (Delavari 1385: 118) and around 12 per cent (Seyed Emami 1389: 145), is a good achievement.

کلیدواژه‌ها [English]

• Content Analysis
• Critical Theory
• Empirical Studies
• Faculty of World Studies
• Interpretivisim
• Positivism
• Research Method