بازسازی اندیشۀ دینی و تأثیر آن بر گفتمان سیاسی شیعه در ایران معاصر (با تأکید بر دیدگاه شهید مطهری(ره))

نوع مقاله : علمی - پژوهشی (سیاست اسلامی)

نویسنده

عضو هیات علمی دانشگه امام صادق علیه السلام

چکیده

چکیده
بازسازی اندیشۀ دینی یکی از مؤلفه‎های اساسی گفتمان دینی- سیاسی ایران معاصر به شمار می‎آید که در جهت تجدید حیات دینی و کارآمدتر کردن دین صورت پذیرفته است. این بازسازی متضمن اهدافی چون تعمیم اندیشۀ دینی برای ایفای نقش برتر سیاسی و اجتماعی، همانند کردن آن با مقتضیات زمان و بهره‎گیری از توانمندیهای دین برای مبارزه با استبداد داخلی و سلطة خارجی بوده است. گسترش دامنۀ این بازشناسی در میان اندیشمندان شیعی ایران نقطۀ عطفی در تحولات فکری و عملی تاریخ معاصر ایران است. این مقاله در صدد است که ضمن توضیح این مقوله و تاثیر آن بر گفتمان سیاسی شیعه، بازسازی اندیشۀ دینی را از دیدگاه استاد مطهری(ره) تبیین کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Reconstructing Religious Thought and its Impact on Shi`i Political Discourse in Contemporary Iran

نویسنده [English]

  • Jalal Dorakhsheh

Faculty member of Imam Sadiq University

چکیده [English]

Reconstructing Religious Thought and its Impact

on Shi`i Political Discourse in Contemporary Iran

Dr. Jalal Derakhsheh

Reconstruction of religious thought is a main Component of religion _ political discourse in contemporary Iran and reflects a long-Standing aspiration to revive religion and to make it more amenable to contemporary human needs. Reconstruction involves defining a broader political and Social role for religion, adapting religious thought to requirements of time, and utilizing potentials inherent in religion the tight against internal despotism and external domination. Expanding in the Scope of this reconstruction, has been a major turning Point in Shi`I Political discourse and Practice.

In this article, the issue of reconstruction of Shi`I thought and its impact on contemporary Shi`I Political thought is addressed in light of Morteza Motahari’s work and views on reconstruction of religious thought.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Reconstruction
  • Political Thought
  • Contemporary Iran
  • Shi`I Political discourse
- آشنا، حسام‎الدین (1376). «سیاست فرهنگی ایران در دورۀ رضاخان»، در: فراتی، عبداوهاب. درآمدی بر ریشه‎های انقلاب اسلامی (مجموعه مقالات). قم: معاونت امور اساتید و معارف اسلامی، چاپ اول.
- خسروشاهی، سیدهادی (1375)، فداییان اسلام. تهران: انتشارات اطلاعات.
- دوانی، علی (1371). زندگی آیت‎الله بروجردی. بی‎جا: مطهر.
- همو (بی‎تا). نهضت روحانیون ایران. ج2. بی‎جا: بنیاد فرهنگی امام رضا(ع).
- سلسلۀ پهلوی و نیروهای مذهبی به روایت تاریخ کمبریج. ترجمه عباس مخبر. تهران: طرح نو، 1371.
- عنایت، حمید (1365). اندیشه‎های سیاسی در اسلام معاصر. بهاءالدین خرمشاهی.
تهران: خوارزمی.
- کاتم، ریچارد (1368). «ناسیونالیسم در ایران قرن بیستم و دکتر محمد مصدق»، در: نفت، مصدق و ناسیونالیسم ایرانی. ترجمه عبدالرضا هوشنگ مهدوی و کاوه بیات. تهران:
نشر نو.
-گروهی از هواداران نهضت اسلامی ایران (بی‎تا). روحانیت اسرار فاش‌نشده از نهضت ملی شدن نفت ایران. قم: دارالفکر.
- مراد، حامدالگار و دیگران (1368- ب). نهضت بیدارگری در جهان اسلام. تهران: صدرا،.
- مطهری، مرتضی (1360). حماسه حسینی. ج1. تهران: صدرا.
- همو (1361- الف). ده گفتار. تهران: صدرا.
- همو (1361- ب). حق و باطل؛ به ضمیمة احیای تفکر اسلامی. تهران: صدرا.
- همو (1361-ج)، حماسه حسینی. ج2. تهران: صدرا.
- همو (1362). داستان راستان. تهران: دفتر انتشارات اسلامی.
- همو (1363). نقدی بر مارکسیسم. تهران: صدرا.
- همو (1365). حماسه حسینی. ج3. تهران: صدرا.
- همو (1368- الف). تکامل اجتماعی انسان. تهران: صدرا،
- همو (1368- ب). نظری به نظام اقتصادی اسلام. تهران: صدرا.
- همو (1368- ج).اسلام و مقتضیات زمان. ج1. قم: صدرا.
- همو (1369). انسان و ایمان. ج1. قم: صدرا.
- همو (1371). اصول فلسفه و روش رئالیسم. تهران: صدرا.
- همو (1372). خدمات متقابل اسلام و ایران. تهران: صدرا.
- همو (1403ق). نظری به نظام اقتصاد اسلامی. تهران: حکمت.
- همو (بی‎تا- الف). عدل الهی. بی‌جا: صدرا.
- همو (بی‎تا- ب). علل گرایش به مادیگری. بی‌جا: صدرا.
- همو (بی‎تا- د). پیرامون انقلاب اسلامی. قم: صدرا.
- همو (بی‎تا- ج). نظام حقوق زن در اسلام. بی‎جا: بی‎نا.
- موسوی خمینی(ره)، روح‌الله (بی‎تا). کشف‎الاسرار. بی‎جا: بی‎نا.
- نایینی، محمدحسین (1334). تنبیه الامۀ و تنزیه الملۀ در اساس و اصول مشروطیت. با مقدمه و پاورقی سید محمود طالقانی. تهران: چاپخانه فردوسی.
دوره 2، شماره 1 - شماره پیاپی 3
شمارة سوم- بهار و تابستان 1385
مهر 1385
صفحه 117-142
  • تاریخ دریافت: 02 خرداد 1385
  • تاریخ بازنگری: 02 خرداد 1390
  • تاریخ پذیرش: 02 خرداد 1385