جامعه شناسی تاریخی تفهّم ذهنیت دواندیش در سنت سیاسی ایران دوره مدرن

نوع مقاله : علمی - پژوهشی (مسایل سیاسی ایران)

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم سیاسی،دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان،

2 عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی ، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان

چکیده

جامعه ایرانی از سده نوزدهم بدین سو خصلتی دواندیش یافته و در درون آن نوعی ارزشگذاری نیز نهفته است . در این میان پرسش این که چه الگویی از نسبت «خود و دیگری» را می توان در رویارویی با ذهنیت های دواندیش در ایران دوره ی مدن صوربتندی نمود؟ بر همین اساس ،داده های منتخب مبتنی بر روش جامعه‌شناسی تاریخی - « راهبرد کاربرد مفاهیم برای تفهّم تاریخ اجتماعی» و کاربست نظریه نسبت «خود و دیگری» در اندیشه مارتین بوبر ،دوره ی مدرنبه بحث گزارده شده و یافته های حاصل شده در قاب یک الگوی تحلیل هندسی ، منتج شده از رابطه ی «من – تو» و «من – آن» ، قابل مصوّرسازی است؛ بسامد های ارتباطی رابطه ی «من – تو» ، عبارتند از الگوی «پذیرش» نظیر: تعامل کنشی ساحت دوتایی اجتماع و مذهب . الگوی«واسازی»، از قبیل: برافکنی و پی افکنی مفاهیم زوجی امرغیبت و حضور؛. بسامدهای ارتباطی رابطه ی «من – آن» ،نیز عبارتند از : الگوی «تقابل»، مانند: دوگانه عمل انقلابی و اندیشه رفرمیستی. الگوی «تنافی»، نظیر: نفی دوگانه مذهب و ایدئولوژی .

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Historical Sociology of Understanding the dualistic mentality in the political tradition of modern Iran

نویسندگان [English]

  • Abdullah Hajizadeh 1
  • Hamid Nassaj 2
  • Abbas Hatami 2

1 PhD Student in Political Science, Faculty of Administrative Sciences and Economics, University of Isfahan

2 Faculty member of University of Isfahan

چکیده [English]

Dual trends in social action and institutional forms are never fully resolved in one direction As a result, and ultimately, social structure must be seen as a fundamentally open and open subject. As the issue of political duels continues to wake up in today's Iranian society.From the nineteenth century onwards, Iranian society has been a quintessential character, embedded in an ontological and epistemological valuation. On this basis, the selected data, based on the method of historical sociology - "The strategy of using concepts to understand social history" by applying the relation of "self and other" concepts in Martin Buber's theory in the modern period of Iranian political tradition (period patrimonialism, era The constitution and the Pahlavi period are discussed. The findings can be verified in the context of a geometric analysis model derived from the "I-you" and "I-it" relationships; Consequences of the interaction of the "I-you" relationship include the "acceptance" paradigm, such as: the interactive interaction of the dual area of society and religion in Iran during the period of patrimonialism, And the "deconstruction" pattern, such as: refining and refining the notions of couplehood and presence; as the common constitutional dual. The communication implications of the "I-IT" relationship also include the "contrast" pattern, such as the confrontation of religious and customary matters, As the constitution is being drafted and amended, The Dual of Revolutionary Practice and Reformist Thought in the Second Pahlavi Period. The pattern of "rejection of both meanings", such as the dual rejection of religion and ideology in the Pahlavi era and the attempt to find a third way.This research sought to find Iran's dual historical contexts and structures, Provide context for presenting patterns of current dual mentalities such as Utopianism / Realism; Reformism / Fundamentalism; Inaction / Intolerance ... To provide the political stability in Iran today

کلیدواژه‌ها [English]

  • Historical Sociology
  • Iran
  • Modernism
  • Other
  • Self
  • Understanding
آبراهیامیان، یرواند (1378). ایران بین دو انقلاب (احمد گل‌محمدی، مترجم). تهران: نشرنی.
آدمیت، فریدون (2535). ایدئولوژی نهضت مشروطه ایران (2ج). تهران: پیام.
اسکاچپول، تدا (1392). بینش و روش در جامعه‌شناسی تاریخی (هاشم آقاجری، مترجم). تهران: نشر مرکز.
اسمیت، رونالد گرگور (1385). مارتین بوبر (مسعود سیف، مترجم). تهران: حقیقت.
افتخاری، اصغر (1385). «شرعی‌سازی سیاست؛ چارچوبی معرفتی برای تحقق ایده سیاست اسلامی»، نشریه علمی دانش سیاسی. 2(4)، 102-69.
ایگلتون، تری (1380). پیش درآمدی برنظریه ادبی (عباس مخبر، مترجم). تهران: نشر مرکز.
برتنس، هانس (1384).مبانی نظریه ادبی (محمدرضا ابوالقاسمی، مترجم). تهران: نشر ماهی.
بوبر، مارتین (1380). من و تو (سهراب ابوتراب و الهام عطاردی، مترجم). تهران: فرزان روز.
بی نام، (1324).«یادداشت»، آئین اسلام. 2 (76)، 5 و 12.
پوپر، کارل (1370). منطق اکتشاف علمی (احمد آرام، مترجم). تهران: انتشارات سروش.
درخشه، جلال (1384). «نسبت قانون و شریعت در اندیشه سیاسی علامه نائینی»، نشریه علمی دانش سیاسی. 1(2)، 60-39.
دوبلوا، فرانسوا (1383). «ثنویت در سنت ایرانی و مسیحی» (احمد قائم مقامی، مترجم)، نشریه نامه پارسی. 9(1)، 126-99.
زارعی، راضیه (1393). «اجتهاد و مسئله ساخت دوگانه قدرت»، نشریه علوم سیاسی. 17(66)، 146-127.
زرگری‌نژاد، غلامحسین (1378). رسائل مشروطیت، مشروطه به روایت موافقان و مخالفان. تهران: مؤسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی.
سجودی، فرزان (1382). نشانه‌شناسی کاربری. تهران: قصه.
سلدن، رامان (1377). راهنمای نظریه ادبی معاصر (عباس مخبر، مترجم). تهران: نشر طرح نو.
عنایت، حمید (1372). تاریخ اندیشه سیاسی در اسلام معاصر (بهاءالدین خرمشاهی، مترجم). تهران: خوارزمی.
فوران، جان (1378). مقاومت‌ شکننده؛ تاریخ تحولات اجتماعی ایران (احمد تدین، مترجم). تهران: مؤسسه خدمات فرهنگی رسا.
فیرحی، داود (1396). فقه و سیاست در ایران معاصر (2 ج). تهران: نی.
کالر، جاناتان (1388). بوطیقای ساختارگرا (کوروش صفوی، مترجم). تهران: نشر مینوی خرد.
کدیور، محسن (1385). سیاست‌نامه آخوند خراسانی. تهران: کویر.
مدرسی، سیدحسین (1375). مکتب در فرآیند تکامل (هاشم ایزدپناه، مترجم). تهران: کویر.
میرموسوی، سیدعلی (1384). اسلام، سنت، دولت مدرن؛ نوسازی دولت و تحول در اندیشه سیاسی معاصر شیعه. تهران: نی .
نجف‌زاده، مهدی (1395). جابجایی دو انقلاب؛ چرخش‌های امر دینی در جامعه ایرانی. تهران: تیسا.
نساج، حمید (1392). «دیگری، فرهنگی، بنیانی برای تعاملات میان‌فرهنگی؛ مقایسه دیدگاه بیرونی و برتون»، تحقیقات فرهنگی ایران. 6(2)، 112-91.
نواب صفوی، مجتبی(1329). راهنمای حقایق؛ اطلاعیه‌ای از برنامه انقلابی فدائیان اسلام. تهران: بی‌نا.        
یونسی، مصطفی (1383). «متون کلاسیک بیناذهنیت»، نشریه فرهنگ اندیشه. 3(12).20-11.
 
Abrams, Peter (1982). Historical Sociology. Ithaca: Cornell University Press.
Bourdieu, pierre  (1990). In Other Words. Cambridge: polity press.
Giddens, Anthony (1984). TheConstitution  ofSociety. Cambridge: polity press.
Lyotard, Jean-François (1984). The Postmodern Condition. Minneapolis: University of Minnesota press.
Mills, C. Wright (1959). The Sociological Imagination. New York: Oxford University.
دوره 16، شماره 2 - شماره پیاپی 32
تالیف مقاله
مهر 1399
صفحه 387-410
  • تاریخ دریافت: 24 آذر 1398
  • تاریخ بازنگری: 17 مرداد 1399
  • تاریخ پذیرش: 10 شهریور 1399