نوع مقاله : علمی - پژوهشی (سیاست اسلامی)

نویسنده

• حسین علی سعدی

عضو هیت علمی گروه فقه دانشگاه امام صادق علیه السلام

چکیده

یکی از مسائل مهم سیاسی در طول تاریخ بشریت، میزان و کیفیت نقش آفرینی مردم در حاکمیت و چگونگی پرداختن به تزاحماتی است که بین اختیارات حکام و حقوق مردم رخ می دهد. چراکه لاجرم تصرفات دستگاه حاکمیت مساوق تصرف در حقوق فردی آحاد جامعه است. این امر ضرورت پی ریزی پایه های مشروعیت کسب و اعمال قدرت بر مبنایی مورد قبول را در مجامع اندیشه ورزی سیاسی دوچندان نموده است. برهمین اساس مکاتب فکری مختلف در این عرصه به وجود آمده و ابتناء مشروعیت در قلمرو سیاسی را بر یک نظام خاص طراحی نموده اند. در اندیشه فقه امامی نیز این مسئله دارای اقوال و آراء مختلفی است که عمدتاً به دلیل رابطه منطقی «تضایف» که بین حقوق و تکالیف والی و مردم مطرح است، حول نظریه «ولایت فقیه» به منصه ظهور رسیده است. آیت الله سید محمد باقر صدر از اندیشمندان اسلامی، برخلاف رویه معمول فقها، مسئله مشروعیت قدرت را بارویکردی اعتقادی در ذیل نظریه «خلافة الأنسان و شهادة الأنبیاء» مطرح نموده است. مبنایی که ایشان در این نظریه برای تأمین مشروعیت برگزیده است مبتنی بر درون مایه های قرآنی و از منظر روشی یک نظریه نوین محسوب می شود. در این نوشتار با روش توصیفی- تحلیلی، قرائت مشروعیت دوپایه «الهی – مردمی»که وجه تکاملی نظریه «نصب» قلمداد می شود، مورد تبیین و بازخوانی قرار خواهد گرفت.

کلیدواژه‌ها

• سیدمحمدباقر صدر
• فقه سیاسی
• مرد مسالاری دینی
• مشروعیت
• ولایت فقیه

20.1001.1.20080743.1399.16.2.5.1

موضوعات

• سیاست اسلامی

عنوان مقاله [English]

Rereading the legitimacy in the theory of religious democracy of Ayatollah Seyyed Mohammad Baqir Sadr

نویسنده [English]

• Hussein Ali Saadi

Faculty member of Imam Sadiq University

چکیده [English]

One of the important political issues in the history of mankind is the level and quality of people's role in governance and how to deal with the anger that occurs between the powers of the rulers and the rights of the people. Because, in my view, the conquest of a system of sovereignty is equitable to the conquest of individual rights in the community. This has duplicated the need to establish the basis of the legitimacy of gaining and exercising power on an accepted basis in political think tanks. Based on this, different schools of thought have emerged in this field and designed the basis of legitimacy in the political realm for a particular system. In the thought of Imami jurisprudence, this issue also has different opinions and opinions, largely due to the logical relationship between the "confrontation" that lies between the rights and duties of the governor and the people, around the concept of "Velayat-e faqih". Ayatollah Seyyed Mohammad Baqir Sadr, an Islamic scholar, unlike the common practice of the jurisprudents, has raised the issue of legitimacy of power under the theory of "al-'Anan and the testimony of al-Anbiya." The basis that he has chosen in this theory to provide legitimacy is based on the Qur'anic forms and from the perspective of a new theory. In this article, through a descriptive-analytical method, a "divine-folk" divine legitimacy reading, considered evolutionary in the theory of "installation," will be explained and re-read.

کلیدواژه‌ها [English]

• Legitimacy
• Political jurisprudence
• Seyyed Mohammad Baqir Sadr
• Religious democracy
• Velayat-e faqih