نشریه «دانش سیاسی»

صورت بندی لوازم سیاسی خوشبختی در حکمت متعالیه

نوع مقاله : علمی - پژوهشی (سیاست اسلامی)

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی دانشکده معارف اسلامی علوم سیاسی دانشگاه امام صادق علیه السلام

2 دانشجوی دکتری علوم سیاسی در دانشگاه امام صادق علیه السلام

چکیده

پنداشتها و سیاستهای مربوط به خوشبختی بشر، پیوند وثیقی با نظریات سیاسی دارند. پژوهش حاضر سعی دارد با روش تفسیری و بهره گیری از حکمت صدرایی ـ به ویژه دیدگاههای علامه طباطبایی و شهید مطهری ـ به تبیین چیستی خوشبختی و جایگاه آن در منظومه حکمت سیاسی متعالیه بپردازد. در این راستا، پس از بررسی ماهیت خوشبختی در حکمت متعالیه ملاصدرا و علامه طباطبایی، چگونگی کنش‌گری انسان در جهت نیل به آن بررسی می‌شود. سپس براساس تعریف مدنظر از خوشبختی یعنی رسیدن از استعداد و نیاز به کمال و رفع نیاز، منابع فردی و اجتماعی خوشبختی تعیین می‌شوند که البته برای این منظور، فلسفه تشکیل جامعه و نیازهای انسان در تشکیل آن در قالب یک نظریه فلسفی-سیاسی ارائه می‌شود. در ادامه نیز جایگاه حکومت در دستیابی به جامعه ایده آل مورد بحث قرارمی‌گیرند و خوشبختی در منظومه حکمت سیاسی متعالیه، در نسبت با آزادی، امنیت، تربیت و عدالت تعریف خواهند شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The nature of Happiness and its place in the Sadraian transcendental political philosophy

نویسندگان [English]

  • Omid Shafiey Ghahfrokhy 1
  • Meysam Baharloo 2

1 Faculty member of Imam Sadiq University

2 Ph.D. Student in Political Science at Imam Sadiq University

چکیده [English]

Concepts and policies of happiness have a strong link with political theories. This research tries to explain the meaning of happiness and its position in the Sadraian transcendental political philosophy by interpreting and using Sadraian philosophy, especially the views of Allameh Tabatabaei and Mortaza Motahhari. In this regard, these items were discussed in this article: the nature of happiness, how human activities are aimed at achieving it.Based on the intended definition, unleashing the potential and satisfying the needs are real happiness, so it can be the personal and social resources of happiness and the status of government in achieving it. In the study of philosophic politics of happiness, the position of this concept in the context of Transcendental political philosophy has been studied in relation to freedom, security, education and justice. this relation refers to the chosen definition of happiness; unleashing the potential needs to security, education and justice so the role of government is providing these four means.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Allameh Tabatabaei
  • Happiness
  • Morteza Motahary
  • Perfectionism
  • Sadraian transcendental philosophy
قرآن کریم.
افضلی، جمعه‌خان (1388). «رابطه معرفت و سعادت از دیدگاه ملاصدرا»، معارف عقلی. 2(14)، 32-7.
پارسانیا، حمید (1391). جهان‌های اجتماعی. قم: کتابفردا.
جوادی آملی، عبدالله (1381). صورت و سیرت انسان در قرآن. قم: انتشارات اسراء.
جوادی آملی، عبدالله (1384). فطرت در قرآن. قم: انتشارات اسراء.
جوادی آملی، عبدالله (1389). حیات حقیقی انسان در قرآن. قم: اسراء.
دهقانی محمودآبادی، محمدحسین (1391). «سعادت بشری و دیدگاه ملاصدرا»، اندیشه دینی. 3(44)، 198-185.
شفیعی قهفرخی، امید (1394). «لوازم سیاسی انگاره خوشبختی در اندیشه‌های لیبرال و فلسفه نوصدرایی، با تأکید بر جان لاک و مرتضی مطهری». (رساله دکتری، دانشگاه امام صادق (علیه‌السلام))، تهران، ایران. بازیابی شده از:
http://saed.isu.ac.ir/site/catalogue/26185
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (1354). المبدأ و المعاد. تصحیح: سیدجلال‌الدین آشتیانى، تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران‏.
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (1360). الشواهد الربوبیه فی المناهج السلوکیه. تصحیح و تعلیق سیدجلال‌‌الدین آشتیانى، مشهد: المرکز الجامعى للنشر.
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (1981). الحکمه المتعالیه فی الاسفار الاربعه العقلیه. بیروت: دار احیاء التراث‏.
طباطبایی، سیدمحمدحسین (1374). تفسیر المیزان. ترجمه سیدمحمدباقر موسوی همدانی، قم: نشر دفتر انتشارات اسلامى‏.
طباطبایی، سیدمحمدحسین و مطهری، مرتضی (1378). اصول فلسفه و روش رئالیسم. ج2، تهران: انتشارات صدرا.
طباطبایی، سیدمحمدحسین (1387.الف). شیعه در اسلام. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
طباطبایی، سیدمحمدحسین (1387.ب). روابط اجتماعی در اسلام. قم: بوستان کتاب.
طباطبایی، سیدمحمدحسین (1388.الف). بررسی‌های اسلامی. قم: نشر مؤسسه بوستان کتاب.
طباطبایی، سیدمحمدحسین (1388.ب). انسان از آغاز تا انجام. قم: مؤسسه بوستان کتاب.
طباطبایی، سیدمحمدحسین (1388.پ). نهایه الحکمه. علی شیروانی، قم: بوستان کتاب.
طباطبایی، سیدمحمدحسین (1388.ت). مجموعه رسائل. قم: بوستان کتاب.
طباطبایی، سیدمحمدحسین (1388.د). قرآن در اسلام (طبع جدید). قم: بوستان کتاب.
طباطبایی، سیدمحمدحسین (1388.ذ). رسائل توحیدی. قم: بوستان کتاب.
عبدالله، عبدالمطلب (1394). «حکومت و سعادت در اندیشه سیاسی علامه طباطبایی»، تاریخ فلسفه. 3(6)، 80-57.
عبدالله، عبدالمطلب (1395). «حکومت سعادت‌گرا در اندیشه سیاسی علامه طباطبایی»، حکومت اسلامی. 1(79)، 76-53.
غیبی، ولی (1390). «رابطه (لذت و سعادت) از دیدگاه اپیکور و صدرالمتألهین»، قبسات. 60(16)، 164-141.
لک‌زایی، شریف (1390). سیاست متعالیه از منظر حکمت متعالیه. جلد سوم: مجموعه مقالات اخلاق و سیاست، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
مجیدی، حسن (1392). «سعادت در اندیشه فارابی و توماس آکوئیناس»، دانش سیاسی. 18(2)، 114-95.
مجیدی، حسن و شفیعی قهفرخی، امید (1391). «مقایسه رابطه دین و دولت در اندیشه ابن‌رشد و آکوئیناس»، دانش سیاسی. 15(1)، 161-127.
محمدرضایی، محمد و الیاسی، محمدقاسم (1387). «سعادت حقیقی از نگاه ملاصدرا»، آینه معرفت. 16(6)، 77-106.
مطهری، مرتضی (1375). مجموعه‌‌ آثار. تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1377). مجموعه‌‌ آثار. تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1378). مجموعه‌‌ آثار. تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1382). مجموعه‌‌ آثار. تهران: ‌صدرا.
مطهری، مرتضی (1383). مجموعه‌‌ آثار. تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1384). مجموعه‌‌ آثار. تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1387). مجموعه‌‌ آثار. تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1396). مقدّمه‌ای بر حکومت اسلامی. تهران: صدرا.
نصرت‌پناه، محمدصادق و سیفی، محمدمهدی (1398). «رابطه عدالت و آزادی در حکمت سیاسی متعالیه: با تأکید بر آراء علامه طباطبایی»، دانش سیاسی. 1(29)، 270-243.
هیوود، اندرو (1387). سیاست. ترجمه: عبدالرحمن عالم، تهران: نشر نی.
یعقوبی، ابراهیم (1387). «سعادت از دیدگاه ملاصدرا و علامه طباطبایی»، پژوهش‌های فلسفی ـ کلامی، فصلنامه علمی پژوهشی دانشگاه قم.1(37)، 240-219.
Christiano,Thomas and Christman,John (2009).Contemporary Debates in Political Philosophy.Blackwell Publishing.
Crisp, Roger (Dec 9, 2008). "Well-being", Stanford Encyclopedia of Philosophy. at: http: //plato. stanford. edu.
Haybron, Dan (Jul 6, 2011). "Happiness", Stanford Encyclopedia of Philosophy. at: http: //plato. stanford. edu.
Porta, Pier Luigi and Scazzieri,Roberto(2007). "Public happiness and civil society", in: Luigino Bruni & Pier Luigi Porta (ed.), Handbook on the Economics of Happiness, Cheltenham, UK & Northampton, MA, USA: Edward Elgar Publishing, Inc.
نشریه «دانش سیاسی»
دوره 16، شماره 2 - شماره پیاپی 32
تالیف مقاله
مهر 1399
صفحه 433-460
  • تاریخ دریافت: 18 آبان 1398
  • تاریخ بازنگری: 25 مرداد 1399
  • تاریخ پذیرش: 10 شهریور 1399