نشریه «دانش سیاسی»

تعهدات حقوق بشریِ دولت در حوزه پیشگیری اجتماعی از جرم

نوع مقاله : علمی - پژوهشی (سیاست اسلامی)

نویسنده

عضو هیات علمی گروه حقوق دانشگاه بوعلی سینا. همدان. جمهوری اسلامی ایران

چکیده

تحقق پیشگیری اجتماعی از جرم که با تضمین حقوق اقتصادی و اجتماعی شهروندان محقق می‌شود همواره با پیچیدگی‌های نظری و چالش‌های عملی همراه بوده است. این نوع از حقوق در مقایسه با حقوق مدنی و سیاسی در بُعد داخلی و بین‌المللی مهجور مانده‌اند. افزون بر آن، تردید در قابلیت دادرسیِ این حقوق موجب شده است که در اغلب کشورها، ادعای نقض این حقوق در محاکم مسموع نباشد و به تبع آن، نتوان حکم به ضمانت اجراهای اداری، حقوقی و کیفری داد. پرسش اصلی مقاله آن است که الزامات و تکالیفِ حقوق بشری دولت‌ها در حوزه حقوق اقتصادی و اجتماعیِ شهروندان در اسناد بین‌المللی و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران چه جایگاهی دارند؟ این پژوهش در زمره تحقیقات بنیادی است. رویکردِ محقق تحلیلی ـ انتقادی است و روش گردآوری داده‌ها اسنادی است. جهت تحلیل داده‌ها نیز از روش تحلیل اسناد حقوقی استفاده شده است. یافته‌های پژوهش مستند به اسناد بین‌المللی به ویژه میثاق بین‌المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و قانون اساسی حکایت از تعهد رو به تزاید یا فوریِ دولت‌ها در موضوع پژوهش حاضر دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Government human rights obligations in the field of social crime prevention

نویسنده [English]

  • Morteza Arefi

Faculty member of Bu-Ali Sina University

چکیده [English]

The realization of social crime prevention, guaranteed by the economic and social rights of citizens, has always been accompanied by theoretical complexities and practical challenges. These kinds of rights have received far less attention than civil and political rights, both domestically and internationally. In addition, these rights are not accepted as a pure complaint in courts and judicial systems.
What is the position of human rights obligations of states in the field of economic, social and cultural rights of citizens in international documents such as The Universal Declaration of Human Rights, the International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights and the Constitution of the Islamic Republic of Iran?: The main question of this article.
This research is basic. The results of this article can be used in the field of social and legal policy, as well as in the practical procedure of the courts. The researcher's approach is analytical and critical, and the method is to collect library content and refer to creditable sources in the field of research i.e The Universal Declaration of Human Rights, the International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights and the Constitution of the Islamic Republic of Iran.
Accordingly, this article after examining the nature of the obligations of governments to guarantee such rights, which is seen as an increasing commitment to consequence, discuss the most important task of governments in the field of economic, social and cultural law, such as the right to employment, the right to social security, the right to community acceptance and the right to adequate housing, all of which are measures of social prevention.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Human rights
  • Right to adequate housing
  • Right to employment
  • Right to social security
  • Right to socialization
  • Social crime prevention
امام علی (علیه السلام) (1384). نهج‌البلاغه. سید رضی، (حسین استاد ولی، مترجم). تهران: اُسوه.
ابراهیمی، شهرام (1390).جرم‌شناسی پیشگیری. تهران: میزان.
اسلامی، رضا و آجلی لاهیجی، مهشید (1395). «چالش‌های توسعه اجتماعی در نظام بین‌الملل حقوق بشر؛ با تأکید بر حق بر آموزش، حق بر بهداشت و رفع فقر»، تحقیقات حقوقی. 19(75)، 244-211.
اسماعیلی، محسن و امینی پژوه، حسین (1395). «تحلیل ماهیت و نظام حقوقی حاکم بر رشد  دولت در میثاق بین‌المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران»، دانش حقوق عمومی. 5(14)، 94-69.
ایوبی، حجت‌الله (1386). «دولت‌های اجتماعی و چالش‌های پیشِ رو»، دانش سیاسی. 3(2)، 62-37.
بابایی، محمدعلی و قربانپور، مریم (1393). «ابعاد جرم‌زایی سیاست مسکن مهر»، پژوهش حقوق کیفری. 3(9)، 56-33.
برنارد، تامس؛ اسنیپس، جفری و جرولد، الکساندر (1392). جرم‌شناسی نظری ولد (علی شجاعی، مترجم). تهران: دادگستر.
بهروز لک، غلامرضا (1386). «کرامت انسانی و شهروندی متعهدانه در اندیشه امام خمینی»، در: اصول و مبانی کرامت انسانی، ج 1، همایش بین‌المللی امام خمینی و قلمرو دین. تهران: عروج.
جندلی، مندلی (1393). درآمدی بر پیشگیری از جرم (تعاریف، رویکردها و دورنما) (شهرام ابراهیمی، مترجم). تهران: میزان.
حسینی بهشتی، سید محمد؛ پیمان، حبیب‌الله؛ فتاپور، مهدی و کیانوری، نورالدین (1381). آزادی، هرج و مرج، زورمداری. تهران: بقعه.
خواجه صالحانی، افسانه و اعظم آزاد، منصوره (1394)، «تشخص محله و احساس طرد اجتماعی»، علمی ـ پژوهشیِ رفاه اجتماعی. 15(59)، 120-91.
خواجه نوری، یاسمن و لکی، زینب (1392). رویکرد اسناد بین‌المللی ویژه کودکان در زمینه پیشگیری از جرم. در: دایرة‌المعارف علوم جنائی، کتاب دوم، تهران: میزان.
رحمدل، منصور (1391). «حمایت کیفری از حقوق ملت»، تحقیقات حقوقی آزاد. 5(18)، 84-59.
صادقی، حسین؛ شقاقی شهری، وحید و اصغرپور، حسین (1384). «تحلیل عوامل اقتصادی اثرگذار بر جرم در ایران»، تحقیقات اقتصادی. 40(1)، 90-63.
صانعی، پرویز (1342). «مسئولیت جزائی»، حقوق امروز. (9-10)، 17-21.
عارفی، مرتضی (1392). «پیشگیری کرامت‌مدار از جرم». (پایان‌نامه کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم‌شناسی)، دانشگاه مفید قم، قم، ایران.
عباسی‌نژاد، حسین؛ رمضانی، هادی و صادقی، مینا (1391). «بررسی رابطه بیکاری و جرم در ایران: رهیافت داده‌های تلفیقی بین استانی»، پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی. 20(64)، 85-65.
عنبری، موسی و بقایی، سارا (1393)، «ارتباط فرهنگ فقر و آسیب‌گرایی زنان حاشیه‌نشین شهری »، توسعه محلی. 6(2)، 232-209.
فعال‌جو، حمید؛ ملابهرامی، احمد و امیری، حسین (1396)، «بررسی غیرخطی عوامل مختلف اقتصادی مؤثر بر وقوع جرم در ایران»، مجلس و راهبرد. 24(90)، 124-101.
قاری سید فاطمی، محمد (1388). حقوق بشر در جهان معاصر (2 ج). تهران: شهر دانش.
کریون، متیو سی. آر (1387). چشم‌اندازی به توسعه میثاق بین‌المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی (محمد حبیبی مُجنده، مترجم). قم: دانشگاه مفید.
منتظری، حسین‌علی (1383). رساله حقوق. قم: سرایی.
مهرگان، نادر و گرشاسبی فخر، سعید (1390). «نابرابری درآمد و جرم در ایران»، پژوهش‌های اقتصادی. 11(4)، 125-109.
نجفی ابرندآبادی، علی حسین (1389). «پیشگیری عادلانه از جرم»، علوم جنایی. تهران: سمت.
نجفی ابرندآبادی، علی حسین و هاشم بیکی، حمید (1393). دانشنامه جرم‌شناسی. تهران: گنج دانش.
نوبهار، رحیم (1390). «اصل کاربرد کمینه حقوق کیفری»، آموزه‌های حقوق کیفری. (1)، 114-91.
هاشمی، محمد (1383). بررسی مفاهیم عدالت و انصاف از دیدگاه قانون اساسی، حقوق بشر و مفاهیم مساوات، انصاف و عدالت. تهران: گرایش.
هاشمی، محمد (1388). حقوق اقتصادی و اجتماعی بشر از تئوری تا عمل، حقوق بشر در جهان معاصر. قم: آیین احمد.
وایت، راب و هینز، فیونا (1394). جرم و جرم‌شناسی (علی سلیمی، مترجم). قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
 
"Crime Prevention Through Social Development", (1995). The John Howard Society of Alberta, http://www.acjnet. Org/docs/cps:djhs.html.
Frequently Asked Questions on Economic, Social and Cultural Rights (2008). Fact Sheet No.33, United Nations, Geneva.
Grant, Heath (2015). Social Crime Prevention in the Developing World; Exploring the Role of Police in Crime Prevention, Springer.
Lab, p. Steven (2014). Crime Prevention; Approaches, Practices and Evaluations. Anderson Publishing.
Waller I. and Weiler D. (1985). "Crime prevention through social development". Ottawa: Canadian Council on Social Development.
نشریه «دانش سیاسی»
دوره 17، شماره 1 - شماره پیاپی 33
تالیف مقاله
فروردین 1400
صفحه 243-266
  • تاریخ دریافت: 01 دی 1398
  • تاریخ بازنگری: 05 دی 1399
  • تاریخ پذیرش: 07 دی 1399