دانش سیاسی

مؤلفه‌های برابری سیاسی در تحقق عدالت از منظر تساوی‌گرایان

نوع مقاله : علمی - پژوهشی (سیاست‌گذاری و حکمرانی سیاسی)

نویسندگان

1 عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی، دانشکده معارف اسلامی و علوم سیاسی، دانشگاه امام صادق علیه السلام، تهران، جمهوری اسلامی ایران

2 دانشجوی دکترای علوم سیاسی ، دانشکده معارف اسلامی و علوم سیاسی، دانشگاه امام صادق علیه السلام، تهران، جمهوری اسلامی ایران.

چکیده

پژوهش حاضر به دنبال پاسخ‌گویی به این سؤال است که از دیدگاه تساوی‌گرایان برای رسیدن به یک وضعیت عادلانه در جامعه، چه نسبتی بین برابری سیاسی و عدالت برقرار است؟ بعد از تبیین مؤلفه‌های برابری ‌سیاسی بر اساس نظریه «جیمز کلمن» و طراحی الگوی تحلیل مبتنی بر آراء «آدام سویفت» و «جان کیکس»، به بررسی نقش مؤلفه‌های برابری سیاسی در تحقق عدالت با روش توصیفی ـ تحلیلی و راهبرد «پس‌کاوی» پرداخته شد. مؤلفه‌های برابری سیاسی که شامل برابری مشارکت، برابری توزیعی، برابری قانونی و برابری فرصت است، در سه سطح از روابط بین برابری سیاسی و عدالت دسته‌بندی می‌شود: سطح کمینه، متعارف و بنیادستیز. یافته‌های پژوهشی این مقاله مدلی را نشان می‌دهد که در آن رابطه مستقیمی بین مؤلفه‌های «برابری مشارکت» و «برابری قانونی» در «وضعیت عدم تعارض برابری سیاسی با سایر ارزش‌ها» جهت تحقق عدالت وجود دارد. در خصوص مؤلفه «برابری توزیعی» نیز تنها بر اساس مشخص ‌شدن اصول توزیع و میزان منابع در «تئوری عدالت توزیعی» موردپذیرش، می‌توان وضعیت و رابطه این مؤلفه را با عدالت تعیین کرد. و نهایتاً در وضعیت «تعارض برابری با سایر ارزش‌های اساسی» صرفاً زمانی می‌توان مؤلفه «برابری فرصت» را عاملی برای تحقق عدالت دانست که سطح برابری ایجاد شده در «شرایط»، مانع از حقوق فردی افراد و کارایی کلی جامعه نگردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Components of political equality in the realization of justice from the perspective of Egalitarians

نویسندگان [English]

  • Hassan Majidi 1
  • Mahdi Omidi 2

1 Associate Professor of Political Science, Faculty Member of Imam Sadiq University.

2 Ph.D. Student in Political Science , Imam Sadiq University.

چکیده [English]

The present study seeks to answer the main question of what level of political equality will be necessary from the view of egalitarians to achieve a just situation in society. For this purpose, after explaining the components of political equality based on James Kelman's theory and designing a model of analysis based on the views of "Adam Swift" and "John Kekes", examine the role of political equality components in achieving justice from the perspective of egalitarians by descriptive-analytical method and the "retroductive" strategy. In order to achieve a fair situation through the realization of the components of political equality, which includes "equality of participation, distributive equality, legal equality and equality of opportunity", three levels of relations between political equality and justice can be categorized: minimal level, conventional level and radical level. The research findings of this paper show a model in which there is a direct relationship between the components of "equality of participation" and "legal equality" in the "situation of non-conflict of political equality with other values" to achieve justice. Regarding the component of "distributive equality", the status and relationship of this component with justice can be drawn only based on the determination of the principles of distribution and the amount of resources in "distributive justice theory". Finally, in the situation of "conflict of equality with other fundamental values", the component of "opportunity equality" can only be considered as a factor for the realization of justice if the level of equality does not hinder the individual rights of citizens and the overall efficiency of society.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Distributive justice
  • Egalitarianism
  • Equality
  • Equality of opportunity
  • Justice
  • Participation
  • Political equality
آشوری، محمد  (1396). حقوق بشر و مفاهیم مساوات، انصاف و عدالت (ویراستار). تهران: انتشارات خرسندی.
افروغ، عماد (1379). چشم‌اندازی نظری به تحلیل طبقاتی و توسعه. تهران: مؤسسه فرهنگ و دانش.
بشیریه، حسین (1396). حقوق بشر و مفاهیم مساوات، انصاف و عدالت (ویراستار محمد آشوری). تهران: انتشارات خرسندی.
پیرس، جنی (1392). «نابرابری» در «مسائل جهان سوم، سیاست در جهان درحال‌توسعه»، پیتر برنل و ویکی رندال، (احمد ساعی و سعید میرترابی، مترجمان). تهران: نشر قومس.
چلبی، مسعود (1375). جامعه‌شناسی نظم (تشریح و تحلیل نظری نظم اجتماعی). تهران: نشر نی.
حمیدیان، اکرم (1396). نابرابری، فقر، طرد اجتماعی. تهران: جامعه‌شناسان.
رجبی مهدی (1394). برابری در دموکراسی. تهران: دنیای نو.
زاهدی، محمدجواد (1390). توسعه و نابرابری. تهران: مازیار.
سویفت آدام (1385). فلسفه سیاسی، (پویا موحد، مترجم). تهران: ققنوس.
سیدامامی، کاووس (1395). پژوهش در علوم سیاسی. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (علیه‌السلام).
شیخاوندی، داور (1383). «مفاهیم برابری و نابرابری در فلسفه‌های غربی»، رشد آموزش علوم اجتماعی. پاییز، (24)، 13-4.
صانعی دره‌بیدی، منوچهر (1382). «برابری (تساوی) در حقوق بشر و پیشینه تاریخی آن»، شناخت. پاییز و زمستان، (39 و 40)، 106-87.
عریضی، سیدحمیدرضا و گل‌پرور، محسن (1384). «رابطه بین رویکردهای عدالت اجتماعی با مؤلفه‌های برابری سیاسی»، رفاه اجتماعی. بهار، (16)، 184-155.
کلمن، جیمز اس (١٣٨٠). «نشانگان توسعه‌: انفکاک‌ ساختاری ـ برابری‌ ـ ظرفیت»، در بحران‌ها و توالی‌ها در توسعه سیاسی، پای لوسین و دیگران (غلامرضا خواجه سروی، مترجم). تهران‌: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.
کیکس، جان (1392). علیه لیبرالیسم، (محمدرضا طاهری، مترجم). تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
مانهایم، یارول و ریچ ریچارد (1377). روش‌های تحقیق در علوم سیاسی: تحلیل تجربی، (مترجم لیلا سازگار، مترجم). تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
مجیدی، حسن و امیدی، مهدی (1397). «بررسی تطبیقی الگوی عدالت از منظر شهید مرتضی مطهری و مایکل والزر»، دانش سیاسی. 2(28)، 34-1.
میرشکاری، عباس (1394). طلب ممتاز. تهران: شرکت سهامی انتشار.
همپتن، جین (1385). فلسفه سیاسی، (خشایار دیهیمی، مترجم). تهران: انتشارات طرح نو.
یوسفی، علی (1383). «برابری سیاسی و رابطه آن با مشروعیت دولت؛ تحلیل ثانویه نتایج یک پژوهش در سه شهر تهران، مشهد و یزد»، مسائل اجتماعی ایران. پاییز و زمستان، سال دوازدهم، (44)، 87-65.
 
Anderson, Elizabeth (1999). "What Is the Point of Equality?", Ethics. 2(109), 287-337.
Arneson, Richard (2007). "Egalitarianism", In: Stanford Encyclopedia of Philosophy. Stanford: Stanford University.
Dahl, Robert A. (2006). On Political Equality. North Haven & London: Yale University Press.
Dann, Otto (1975). "Gleichheit", In: Geschichtliche Grundbegriffe, ed. by V. O. Brunner, W. Conze, R. Koselleck, Stuttgart: Klett-Cotta 1975, pp. 995-1046.
Dworkin, Ronald (1981a). "What is Equality? Part 1: Equality of Welfare", Philosophy and Public Affairs. 10, 185-246.
Dworkin, Ronald (1981b). "What is Equality? Part 2: Equality of Resources", Philosophy and Public Affairs. 10, 283-345.
Dworkin, Ronald (2000). Sovereign Virtue, The Theory and Practice of Equality. Cambridge: Harvard University Press.
Gosepath, Stefan (2007). "Equality", In: Stanford Encyclopedia of Philosophy. Stanford: Stanford University.
Harré, R. & Bhaskar, R. (2001). How to Change Reality: Story v. Structure-A Debate between Rom Harré and Roy Bhaskar. In López and Potter (Eds.) After Postmodernism: An Introduction to Critical Realism. London and New York: The Athlone Press, 22–39.
Hirose, Iwao (2014). Egalitarianism (Series: New Problems of Philosophy). London: Routledge.
Kymlicka, Will (2002). Contemporary Political Philosophy an Introduction. Second edition, NewYork, Oxford: Oxford University Press.
Menne, Alfred (1962). "Identität, Gleichheit, Ähnlichkeit", Ratio. 4, 44 ff.
Nagel, Thomas (1991). Equality and Partiality. Oxford: Oxford University Press.
Nagel, Thomas (2012). Mortal Questions. Cambridge: Cambridge University Press.
Richardson, H. W. (1979). "Aggregate efficiency and interregional Equity", In Hendrik Folmer (Eds). Spatial Inequalities and Regional Development, Boston: Kluwer, 161-183.
Roemer, John (2000). Equality of Opportunity. Cambridge: Harvard University Press.
Scheffler, Samuel (2003). "What is Egalitarianism?", Philosophy and Public Affairs. (31), 5-39.
Sen, Amartya (1980). "Equality of What?", In: The Tanner Lecture on Human Values, vol. I, Cambridge: Cambridge University Press, 197-220, reprinted in A. Sen, Choice, Welfare, and Measurement, Oxford: Blackwell 1982, reprinted Cambridge: Harvard University Press 1997.
Sen, Amartya (1992). Inequality Reexamined. Cambridge: Harvard University Press.
Sen, Amartya (2009). The Idea of Justice. Cambridge: Harvard University Press.
Swift, Adam (2014). Political Philosophy. Cambridge: Cambridge University Press.
Thompson, Mel (2010). Understand Political Philosophy. London: Hodder Education.
Tsai, Robert L. (2019). Practical Equality: Forging Justice in a Divided Nation. New York: W. W. Norton Company.
Waldron, Jeremy (2017). One Another’s Equals: The Basis of Human Equality. Cambridge: Harvard University Press.
Walzer, Michael (1983). Spheres of justice: a defence of pluralism and equality. Oxford: Basil Blackwell.
Westen, Peter (1990). Speaking Equality. Princeton: Princeton University Press.
دانش سیاسی
دوره 17، شماره 2 - شماره پیاپی 34
تالیف مقاله
مهر 1400
صفحه 597-624
  • تاریخ دریافت: 26 اسفند 1398
  • تاریخ بازنگری: 31 مرداد 1400
  • تاریخ پذیرش: 29 اردیبهشت 1400