عوامل تأثیرگذار بر میزان مشارکت سیاسی زنان؛ با تأکید بر تعداد وزرای زن در دولت های مختلف جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : علمی - پژوهشی (مسایل سیاسی ایران)

نویسندگان

1 دانشیار علوم سیاسی ـ مسائل ایران، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، جمهوری اسلامی ایران (نویسنده مسئول).

2 دانش آموخته دکتری علوم سیاسی از دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، جمهوری اسلامی ایران.

چکیده

مشارکت سیاسی زنان یکی از مؤلفه­های سنجش میزان توسعه­‌یافتگی ­سیاسی است. بر همین اساس اغلب کشورها برای گام نهادن در مسیر توسعه سیاسی، در تلاش هستند تا مشارکت زنان را در عرصه تصمیم­گیری ارتقا بخشند. مشارکت فعال و معنادار زنان یکی از ارکان اصلی تأسیس و استقرار نظام جمهوری اسلامی ایران بوده است و به همین دلیل از ابتدای شکل‌گیری دولت‌های مختلف، اقدامات فراوانی صورت گرفت تا این مشارکت، صیانت و تقویت شود. با این وجود بررسی تعداد وزرای زن بیانگر آن است که این شاخص در حد یک نفر بوده است؛ لذا این پرسش مطرح است که عوامل تأثیرگذار بر محدود ماندن تعداد وزرای زن در دولت‌های مختلف، کدامند؟ برای پاسخ‌گویی به این پرسش از روش دلفی و روش شانون استفاده شد و پژوهشگران دیدگاه­های 10 نفر از صاحب‌نظران رشته علوم سیاسی را دریافت و تحلیل نمودند. یافته­ها نشان داد مهم‌ترین عاملی که منجر به محدود ماندن تعداد وزرای زن شده، از دسته عوامل «سیاسی» و پس از آن، عوامل «خانوادگی»، «اجتماعی»، «فرهنگی» و «شخصی» قرار دارند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Factors affecting the level of political participation of women; emphasizing the number of female ministers in different governments of the Islamic Republic of Iran

نویسندگان [English]

  • jalil dara 1
  • Elaheh Sadeghi 2

1 Associate Professor of Political Science-Iranian Issues, Tarbiat Modares University, Tehran, I.R.Iran (Corresponding author).

2 PhD in Political Science from Allameh Tabatabai University, Lecturer at Allameh Tabatabai University, Tehran, I.R.Iran.

چکیده [English]

Women's political participation in major areas of political decision-making, such as the ministry, is a key component of political development. To this end, countries seek to strengthen women's participation in power structure and political decision-making in order to move towards political development. The Islamic Republic of Iran is no exception to this and to date, many measures have been taken to strengthen women's participation in the political arena, especially in the ministry. However, since the founding of the Islamic Republic, the number of women ministers has always been one; Therefore, the question is why the number of women ministers in the system of the Islamic Republic of Iran is limited and what are the effective factors in the occurrence of this situation? To answer this question, the sociological approach and the Delphi method and Shannon technique were used and the researchers collected the views of 10 political science experts and the findings showed that the most important factor that led to the limited number of women ministers in The system of the Islamic Republic has become one of the "political" factors and then the "family" factor; "social"; It is "cultural" and "personal".

کلیدواژه‌ها [English]

  • Government
  • Islamic Republic of Iran
  • Ministry
  • Political participation
  • Women
آگهی، حسین (1396). «موانع فردی و خانوادگی مشارکت سیاسی زنان در روستا (مطالعه موردی شهرستان هرسین ـ دهستان شیراز»، فصلنامه توسعه رهبردی روستا. 4(1)، 28-21.
پالیزان، محسن (1390). «بررسی میزان تمایل دانشجویان در مشارکت سیاسی و عوامل موثر بر آن»، فصلنامه سیاست. 41(2)، 42-33.
پیشگاهی فرد، زهرا (1389). «تحلیلی بر میزان مشارکت زنان در تشکل‌های سیاسی کشور در سال 1385»، پژوهش زنان. 7(1)، 28-17.
توسلی، غلامعباس (1369). نظریه جامعه­شناسی. تهران: سمت.
خلیلی، محسن (1386). «آسیب­شناسی مشارکت سیاسی زنان در جامعه معاصر ایران»، پژوهش زنان. 5(2)، 186-165.
دارا، جلیل و صادقی، الهه (1400). «تبیین بنیان­های فضایی نمایندگی زنان در انتخابات مجلس شورای اسلامی (دوره اول تا یازدهم مجلس)»، فصلنامه آمایش سیاسی فضا. 4(1)، 26-1.
راوداراد، اعظم (1383). سینمای سیاسی ایران و زنان کارگردان، مجموعه مقالات همایش مشارکت سیاسی زنان در کشورهای اسلامی. تهران: دانشگاه علامه طباطبائی.
ساروخانی، باقر (1370). دایرۀ‌المعارف علوم اجتماعی. تهران: انتشارات کیهان.
عیوضی، محمدرحیم و کریمی، غلامرضا(1390). «مشارکت اجتماعی زنان؛ رویکردی اسلامی»، دوفصلنامه علمی دانش سیاسی. 7(2)، 166-133.
فیروزجائیان، علی اصغر (1387). «تحلیل جامعه­شناختی مشارکت سیاسی دانشجویان»، مجله علوم اجتماعی دانشگاه ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد. 1(11)، 109-83.
کار، مهرانگیز (1380). موانع مشارکت سیاسی زنان. تهران: نشر روشنگران.
کاظمی‌پور، شهلا (1383). نقش اجتماعی شدن سیاسی و عوامل اجتماعی‌کننده در مشارکت سیاسی، مجموعه مقالات همایش مشارکت سیاسی زنان در کشورهای اسلامی. در تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبائی.
محمدی اصل، عباس (1381). جنسیت و مشارکت. تهران: روشنگران و مطالعات زنان.
مصفا، شیرین (1375). مشارکت سیاسی زنان در ایران. تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات.
میلبراث، لستر (1386). مشارکت سیاسی، (رحیم ابوالحسنی، مترجم). تهران: میزان.
ناجی راد، محمدعلی (1382). موانع مشارکت زنان پس از انقلاب اسلامی. تهران: کویر.
نژاد بهرام، زهرا (1388). موانع مشارکت سیاسی زنان در ایران. تهران: رسانش.
نقیب‌زاده، احمد (1375). مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی سیاسی. تهران: سمت.
هاشمی، ضیاء (1389). «بررسی عوامل اجتماعی و روانی مؤثر بر مشارکت سیاسی مردم شهر تهران»، پژوهشنامه علوم سیاسی. 5( 1)، 207-206.
 
Azar, A (2001). "Developing of Shanon Entropy Method in content Analysis", Al_zahra University Jurnal of Namanities. 11(37-38), pp. 1-18.
Hus, Chia-Chien (2007). "Delphi Technique: Making Sence of consensus", Practical Assessment. Research & Evaluation Journal, pp. 10-11.
Linstone, H. A. (2002). Thr Delphy method, Techniques and Applications. Melbourne: Addison Wesley Publishing Company.
دوره 18، شماره 2 - شماره پیاپی 36
تالیف مقاله
مهر 1401
صفحه 377-400
  • تاریخ دریافت: 02 آذر 1400
  • تاریخ بازنگری: 26 اسفند 1400
  • تاریخ پذیرش: 17 فروردین 1401