نشریه «دانش سیاسی»

رویکرد شناختی در بهینه سازی دیپلماسی رسانه ای

نوع مقاله : علمی - پژوهشی (علوم سیاسی از منظر ایرانی)

نویسندگان

1 دانشیار علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، جمهوری اسلامی ایران (نویسنده مسئول).

2 دانشجوی دکتری سیاست‌گذاری عمومی، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، جمهوری اسلامی ایران.

چکیده

رشد سریع فناوری‌‌های ارتباطی سبب شکل‌گیری دیپلماسی رسانه‌ای شده که در چارچوب آن رسانه به عنوان ابزار تبلیغات سیاسی دولت اقدام به برنامه‌ریزی ذهن مخاطبین نموده و افکار عمومی را برای پذیرش سیاست‌های دولت آماده می‌کند. پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیل محتوا به بررسی نقش دیپلماسی رسانه‌ای در مدیریت افکار عمومی پرداخته و به این سؤال اصلی پاسخ می‌دهد که از منظر روان‌شناختی چگونه می‌توان عملکرد دیپلماسی رسانه‌ای را بهبود بخشید؟ نتایج پژوهش نشان می‌دهد که: کلیشه‌سازی در جهت‌دهی به افکار عمومی، نظریه کاشت ذهنی در هویت‌سازی و تغییر نگرش مردم و بالاخره نظریه‌ شناختی ـ اجتماعی در شکل‌دهی به رفتار پایدار سیاسی، بیشترین تأثیر را داشته و از طریق تمرکز بر روی این سه مؤلفه می‌توان به بهبود عملکرد دیپلماسی رسانه‌ای اقدام نمود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Applying a cognitive approach to optimizing media diplomacy

نویسندگان [English]

  • abbas ali rahbar 1
  • Mohamad mehdi Golshahi 2

1 Associate Professor of Political Science, Allameh Tabatabaie University, Tehran, I.R.Iran. (Corresponding author).

2 PhD Student in Public Policy, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, I.R.Iran.

چکیده [English]

The rapid development of communication technologies has led to the formation of a type of diplomacy in the form of media diplomacy, in the framework of which the media, as a tool of political propaganda of governments, plans the minds of the audience and the public to accept. Government policies are prepared. Therefore, familiarity with media methods of mind planning in the context of media theories is important. The present study examines the role of media diplomacy in politics and public opinion using the method of content analysis and media cognitive theories such as implantation and Limited effects Paradigm, and answers the important question of how this is analyzed in the framework of the cognitive approach. How media cognitive theories optimize media diplomacy. Based on the research results, the application of Limited effects Paradigm in value creation and orientation of public opinion in the context of temporary media effects, the role of mental implantation in identity formation and attitude change in the context of long-term and sustainable media effects and the application of cognitive-social theory in political education and shaping referred to stable political behaviours.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cognitive science
  • Cultivation Theory
  • Media
  • Media diplomacy
  • Stereotyping
ابراهیم‌زاده، صنم و شریف‌آبادی، سعید (1395). «آموزه‌های نظریه اجتماعی‌شناختی در بازیابی اطلاعات»، فصلنامه تعامل انسان و اطلاعات. 3(2)، 42-29.
امین‌فرد، احمد (1396). «راهبردهای ارتقای دیپلماسی رسانه‌ای در زمینه توسعه فرهنگی ایران برای دوران پسابرجام»، فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات. 14(50)، 167-139.
امین‌فرد، احمد و خانیکی، هادی (1398). «راهبرد ارتقای دیپلماسی رسانه‌ای جمهوری اسلامی در راستای توسعه پایدار اقتصادی ایران در دوران پسابرجام»، فصلنامه علمی مطالعات راهبردی سیاست‌گذاری عمومی. 9(31)، 114-97.
باهنر، ناصر و جعفری، طاهره (1391). «تلویزیون و تأثیر آن بر هویت دینی، گروهی و جنسی ایرانیان»)، فصلنامه فرهنگ ـ ارتباطات. 13(17)، 44-7.
برجعلی‌زاده، محمد؛ جعفری، علی و کردی، ناهید (1399). «نقش فناوری‌های نوین ارتباطی در جابجایی قدرت نظام بین‌الملل»، دوفصلنامه دانش سیاسی. 16(33)، 386-361.
تاجریان، علیرضا؛ اسدی، عباس و عیدی، فاطمه (1396). «دیپلماسی رسانه‌ای در مذاکرات هسته‌ای (تعامل جامعه بین‌الملل با دولت روحانی)»، پژوهشنامه ایرانی سیاست بین‌الملل. 5(2)، 56-38.
تاگارد، پل (1398). ذهن درآمدی بر علوم شناختی، (رامین گلشائی، مترجم). تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
جلال‌پور، شهره؛ پای‌فرد، کیانوش و فلاح، محمد (1395). «واکاوی سازوکارها و اهداف جنگ نرم»، دو فصلنامه علمی ـ پژوهشی مطالعات قدرت نرم. 6(14)، 151-129.
خرازی‌آذر، زهرا (1394-الف). «درک مفهوم دیپلماسی رسانه‌ای؛ رسانه‌ها به مثابه ابزار دیپلماتیک»، فصلنامه تخصصی علوم سیاسی. 11(32)، 135-117.
خرازی‌آذر، رها (1394-ب). «دیپلماسی رسانه‌ای؛ توان نوین استراتژیک کشورها»، فصلنامه مطالعات رسانه‌ای. 10(29)، 122-113.
خسروی‌زاده، پروانه؛ گیلی، مریم و عبدی، هادی (1391). دلایل کاربرد استعاره توسط سیاستمداران و فرایند تأثیر آن بر ذهن مردم. مجموعه مقالات هشتمین همایش زبان‌شناسی ایران.
دعاگویان، داود (1399). «جنگ نرم شبکه‌های ماهواره‌ای در روان‌سازی سیاست خارجی بین‌المللی کشورها»، فصلنامه مطالعات بین‌المللی. 17(2)، 130-115.
دهشیری، محمدرضا (1388). «رسانه و فرهنگ‌سازی»، فصلنامه تحقیقات فرهنگی. 2(8)، 208-179.
ذاکر صالحی، غلامرضا (1386). «فراتحلیل مطالعات انجام شده در زمینه جذب نخبگان و پیشگیری از مهاجرت آنها»، مجله جامعه‌شناسی ایران. 8(1)، 135-113.
راجرز، اورت.ام. (1379). رسانش نوآوری‌ها، رهیافتی میان فرهنگی، (عزت‌الله کرمی و ابوطالب فنایی، مترجم). شیراز: دانشگاه شیراز.
ربیعی، علی و احمدزاده، فرناز (1387). «نظریه بازنمایی رسانه‌ای و تحلیل افکار عمومی متقابل آمریکایی‌ها و ایرانی‌ها»، دوفصلنامه دانش سیاسی. 4(2)، 62-37.
رستگار، امیر؛ ساروخانی، باقر؛ حبیب‌زاده، اصحاب و هاشمی، شهناز (1397). «الگوی دیپلماسی رسانه‌ای در مراکز روابط عمومی: یک مطالعه کیفی»، فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات. 14(53)، 96-73.
ساداتی، نصرااله (1393). «نقش شبکه‌های برون‌مرزی رسانه ملی در دیپلماسی رسانه‌ای با تأکید بر شبکه‌‌های العالم و پرس تی وی»، فصلنامه پژوهش‌های ارتباطی. 21(3)، 120-99.
ساروخانی، باقر (1383). «اقناع، غایت ارتباطات»، نشریه علوم اجتماعی. 2(23)، 115-93.
سلطانی‌فر، محمد و خانزاده، لیلا (1392). «دیپلماسی رسانه‌ای جمهوری اسلامی ایران»، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. 14(23)، 205-181.
سلطانی‌فر، محمد و خانزاده، لیلا (1393). «بررسی ضرورت بازتعریف منافع ملی در عصر دیپلماسی رسانه‌ای»، فصلنامه رسانه. 26(2)، 44-25.
سلطانی‌فر، محمد؛ هاشمی، شهناز و خانزاده، لیلا (1391). «نقش دیپلماسی رسانه‌ای در حفظ منافع ملی کشور»، فصلنامه راهبرد اجتماعی و فرهنگی. 1(4)، 222-195.
شاه‌محمدی، عبدالرضا و قرائتی، علیرضا (1391). «تأثیر دیپلماسی رسانه‌ای بر تبادل فرهنگی کشورها»، فصلنامه مطالعات رسانه‌ای. 7(19)، 108-97.
شاهینی، زینب و شریفی، مهدی (1398). «طراحی مدل دیپلماسی رسانه‌ای جهت دستیابی به برند ملی»، فصلنامه رسانه. 30(3)، 93-71.
شمس، مرتضی؛ میناوند، محمدقلی و صبوری، شهاب‌الدین (1398). «نحوه پوشش خبری بحران در خبر تلویزیونی صداوسیما (مطالعه موردی: بحران پلاسکو در شبکه خبر»، فصلنامه رسانه. 30(4)، 48-29.
عاملی، حامد؛ خرازی‌آذر، زهرا و مظفری، افسانه (1395). «دیپلماسی شبکه‌ای به مثابه دیپلماسی آینده: نقش تکنولوژی نوین رسانه‌ای در دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه تخصصی علوم سیاسی. 12(34)، 95-75.
فرقانی، محمدمهدی (1396). دیپلماسی رسانه‌ای: مطالعه موردی مذاکرات هسته‌ای ایران و 1+5. تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
قوام، عبدالعلی (1384). «از دیپلماسی مدرن به دیپلماسی رسانه‌ای»، فصلنامه حقوق عمومی. 7(17)، 7-19.
کتابی، محمود؛ یزدانی، عنایت‌الله و رضائی، مسعود (1391). «قدرت نرم و راهبرد هژمونیک‌گرایی آمریکا»، دوفصلنامه دانش سیاسی. 8(16)، 128-107.
کریمی، کیانوش و غفاری قدیر، جلال (1397). «مدل تأثیرگذاری بر افکار عمومی در فضای مجازی به کمک قابلیت بازی وارسازی»، فصلنامه مطالعات رسانه‌های نوین. 5(17)، 172-138.
محسنیان‌راد، مهدی (1387). «آسیب‌شناسی مخاطب‌پنداری در حوزه رسانه‌ها، جهانی شدن و عصر پس از دهکده جهانی»، فصلنامه تحقیقات فرهنگی. 1(3)، 113-79.
مختاری، محمدعلی (1388). «رسانه و جهت‌گیری افکار عمومی در تصمیم‌گیری عمومی»، فصلنامه علوم اجتماعی. (24)، 77-70.
میناوند، محمدعلی (1388). معضلات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری دیپلماسی رسانه‌ای. تهران: انتشارات پژوهشکده تحقیقات استراتژیک.
ویلیامز، کوین (1397). درک تئوری رسانه‌ها، (رحیم قاسمیان، مترجم). تهران: انتشارات ساقی.
هره، رم (1396). مقدمه‌ای فلسفی بر علوم شناختی، (حسین شیخ رضایی و مجید داودی بنی، مترجم). تهران: فرهنگ نشر نو.
 
Angel, Iulia (2020). SOCIAL MEDIA AS HYBRID WARFARE TOOL-PUTTING RUSSIA’S INFORMATIONAL STRATEGY IN CONTEXT, Romanian Military Thinking. pp.44-63.
Barczyk, Casimir C.; Duncan, Doris G. (2012). "Social Networking Media: An Approach for the Teaching of International Business", Journal of Teaching in International Business. 23(2), pp. 98–122.
Bocharnikov, V.; Sveshnikov, S.; Voznyak, S. and Yuzefovich, v. (2009). Model for revelation of unfriendly information impacts in mass-media which are directed on change of public opinion. MPRA (Munich Personal RePEc Archive) Paper No. 15402,1-16.
Cappella, J. N., & Jamieson, K. H. (2015). "News frames, political cynicism, and media cynicism", The Annals of the American Academy of Political and Social Science. 546(1), pp. 71-84.
Garrett, R. K.; Nisbet, E. C. & Lynch, E. K. (2013). "Undermining the corrective effects of media-based political fact checking? The role of contextual cues and naïve theory", International Journal of Communication. 63(4), pp. 617-637.
Gilboa, E. (1998). "Media Diplomacy: Conceptual Divergence and Application", Hansard International Journal of Press.
Krutka, Daniel. G. & Carpenter, Jeffrey. P. (2016), "Participatory learning through social media: How and why social studies educators use Twitter", Contemporary Issues in Technology and Teacher Education. Vol. 16 No. 1, pp. 38-59.
Lai, Christina (2017). Acting one way and talking another: China's coercive economic diplomacy in East Asia and beyond. The Pacific Review, 1-19.
Lee, D. and Hudson, D. (2004). "The old and new Significance of pollical Economy in Diplomacy", Review of International studies. 30(3).
Nannicelli, Ted & Taberham, Paul (2014). COGNITIVE MEDIA THEORY. Publish by Routledge, New York.
Pancer, E. & Poole, M. (2016). "The popularity and virality of political social media: Hashtags, mentions, and links predict likes and retweets of 2016 US presidential nominees’ tweets", Social Influence. 11(4), pp. 259-270.
Pior, M. (2013). "Visual political knowledge: A different road to competence? ", Journal of Politics. 76(1), pp. 41-57.
Potter, JAMES (2004). "Argument for the Need for a Cognitive Theory of Media Literacy", AMERICAN BEHAVIORAL SCIENTIST. Vol. 48 No. 2, pp. 266-272.
Ross, A. (2011). Digital diplomacy and US foreign policy. The Hague Journal of Diplomacy, 6: pp. 451-455.
Salvation, Mark and Azharuddin, Nor Azura (2014). "The influence of social network sites (SNS) upon academic performance of Malaysian students", International Journal of Humanities and Social Science. Vol. 4 No 10(1), pp. 131-137.
Shoemaker, P. J.; Eichholtz, M. & Skewes, E. A. (2002). "Item nonresponse: Distinguishing between don’t know and refuse", International Journal of Public Opinion Research, 14(2), pp. 193-201.
Stenberg, G. (2006). "Conceptual and perceptual factors in the picture superiority effect", European Journal of Cognitive Psychology. 18(6), pp. 813-847.
Tampere K. (2011). "A Walk in the Public Relations Field: Theoretical discussions from a social media and network society perspective", Central European Journal of Communication. 4(1), pp. 49-61.
Tsfati, Y. & Cappella, J. N. (2003). "Do people watch what they do not trust? Exploring the association between news media skepticism and exposure", Journal of Communication Research. 30(5), pp. 504-529.
Vaccaro, Cristian, Chadwick, Andrew, (2020). Deepfakes and Disinformation: Exploring the Impact of Synthetic Political Video on Deception, Uncertainty, and Trust in News, journal social media+Society, January-March 2020, pp. 1-13.
Van Duyn, E. & Collier, J. (2018). "Priming and fake news: The effects of elite discourse on evaluations of news media", Mass Communication & Society. 22(1), pp. 29-48.
Waisbord, S. (2018). "Truth is what happens to news: On journalism, fake news, and post-truth", Journalism Studies. 19(13), pp. 1866-1878.
Wenzel, A. (2019). To verify or to disengage: Coping with "fake news" and ambiguity. International Journal of Communication, 13, Article 19.
Zhang, Juyan (2013). "A Strategic Issue Management (SIM) Approach to Social Media Use in Public Diplomacy", American Behavioral Scientist. 57(9), pp. 1312-1331.
نشریه «دانش سیاسی»
دوره 18، شماره 2 - شماره پیاپی 36
تالیف مقاله
مهر 1401
صفحه 427-454
  • تاریخ دریافت: 27 اسفند 1400
  • تاریخ بازنگری: 10 مرداد 1401
  • تاریخ پذیرش: 31 مرداد 1401