دو فصلنامه علمی دانش سیاسی

تحلیل تکنیک‌های رسانه‌ای قدرت محور داعش (مطالعه موردی: مجله‌های دابق و رومیه)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی (روابط بین الملل)

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد دیپلماسی و سازمان‌های بین‌المللی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، جمهوری اسلامی ایران (نویسنده مسئول).

2 دانشیار گروه علوم سیاسی دانشکده حقوق و الهیات دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، جمهوری اسلامی ایران.

10.30497/pkn.2023.242901.2960

چکیده

داعش از جمله گروه­های تروریستی در منطقه خاورمیانه است که در کنار عملیات میدانی خود با استفاده از فنون عملیات روانی و تکنیک‌های رسانه‌ای تلاش کرده تا از خود تصویرسازی کند و به جذب نیرو بپردازد. داعش با چاپ مجلاتی مانند «دابق» و «رومیه» به چندین زبان زنده دنیا، سعی می‌کند افکار عمومی جهان را به خود جلب و اعضای جدیدی را برای جنگ در عراق و سوریه جذب کند. پژوهش حاضر به بررسی فنون رسانه­ای داعش در القای قدرت با استفاده از نظریه بازنمایی اختصاص دارد. سؤال اصلی پژوهش عبارتست از: تکنیک­های رسانه‌ای داعش در القای قدرت بین سال‌های 2013-2019 کدامند؟ پژوهش حاضر با بررسی تمام شماره­های دابق و رومیه صورت گرفته و با استفاده از روش تحلیل مضمون و کدگذاری مقوله­های مستخرج از ادبیات نظری به این نتیجه رسیده است که: اگرچه داعش بر طیف متنوعی از تکنیک‌های رسانه‌ای برای بازنمایی قدرتش تأکید داشته اما درنهایت تکنیک‌های ناظر بر بزرگنمایی و دشمن‌سازی که بر بنیاد خشونت‌ورزی قرار داشته‌اند، اولویت اول را نزد این گروه تروریستی داشته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Analysis of ISIS power-oriented media techniques (Case studies: "Dabiq" and "Rumiyah")

نویسندگان [English]

  • Faezeh Rahimi Moghadam 1
  • Mahdi Abbaszadeh Fathabadi 2

1 Master's student in Diplomacy and International Organizations, Department of Political Science and International Relations, Faculty of Law and Theology, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, I.R.Iran (Corresponding author).

2 Associate Professor of International Relations, Faculty of Law and Theology, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, I.R.Iran .

چکیده [English]

ISIS is one of terrorist groups in the Middle East, which became the most dangerous terrorist group in the world between 2013 and 2017 . ISIS has used psychological operations techniques and media techniques to try to portray itself and recruit. By publishing magazines such as "Dabiq" and "Rumiyah", ISIS was trying to attract the public opinion & new members. In recent years, much research has been done on how ISIS was formed, its ideology and tools for expanding its power, but less attention has been paid to ISIS's media techniques in displaying power. Therefore, the purpose of this study is to investigate the media techniques of ISIS in inducing power using the theory of representation and applying the method of content analysis. The main question of the research is what were the themes of ISIS media techniques in inducing power (2013-2019. The research was conducted by analysing all the issues of Dabiq and Rumiyah. Resultes  show that ISIS has been able to exercise power in various fields of soft and hard power in several ways by intelligently using common media techniques.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Theme analysis
  • Dabiq
  • ISIS
  • Media
  • Rumiyah
  • Media power
اکوانی، حمداله؛ میراحمدی، منصور؛ عوض­پور، مهدی و سمیعی اصفهانی، علیرضا (1396). «گفتمان سلفیه علمی؛ سیاست ­پرهیزی و واسازی سلفیت وهابی»، نشریه علمی دانش سیاسی. 13(25)، 69-41.
برادن، کلتن و شلی، فرد (1383). ژئوپولیتیک فراگیر، (علی­رضا فرشچی، مترجم). تهران: انتشارات دوره عالی جنگ.
جنیدی، رضا (1389). تکنیک­های عملیات روانی و شیوه­های مقابله. مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
خرمشاد، محمدباقر و اسلامی، محسن (1399). چرایی شکل­گیری داعش، مجموعه مقالات پیرامون ماهیت، ابعاد و آینده داعش. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
ربیعی، علی و احمدزاده نامور، فرناز (1387). «نظریه بازنمایی رسانه­ای و تحلیل افکار عمومی متقابل آمریکایی­ها و ایرانی­ها»، نشریه علمی دانش سیاسی. 4(2)، 77-62.
رضایی، داود و بصیرزاده، علی (1396). جایگاه رسانه­ای داعش در اسلام‌هراسی. تهران: انتشارات دانشگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم).
زارع، محمدحسن (1395). «نقد و بررسی ادعاهای آخرالزمانی داعش (با تأکید بر نقد تطبیق روایت دابق)»، فصلنامه پژوهش­های مهدوی. 5(19)، 28-5.
سلطانی­فر، محمد و هاشمی، شهناز (1382). پوشش خبری. تهران: سیمای شرق.
شهرام­نیا، سیدامیر مسعود و نظیفی نائینی، نازنین (1392). «موج جدید اسلام­گرایی در جهان عرب»، نشریه علمی دانش سیاسی. 9(17)، 44-31.
عراقچی، عباس و جوزانی کهن، شاهین (1395). «بهره‌برداری داعش از فضای مجازی»، فصلنامه روابط خارجی. 9(1)، 175-141.
قزوینی حائری، یاسر (1397). داعش، هویت، تاریخ، رسانه. تهران: نگارستان اندیشه.
کازنو، ژان (1376) جامعه­شناسی وسایل ارتباط جمعی، (باقر ساروخانی، مترجم). تهران: انتشارات اطلاعات.
لازار، ژودیت (1380). افکار عمومی، (مرتضی کتبی، مترجم). تهران: نشر نی.
محمدی نجم، حسین (1384). «متقاعدسازی و افکار عمومی در رسانه­های غربی»، فصلنامه عملیات روانی. 3(9)، 63-54.
مهدی­زاده، سیدمحمد (1387). رسانه­ها و بازنمایی. تهران: دفتر مطالعات و توسعه رسانه­ها.
مهرداد، هرمز (1380). مقدمه­ای بر نظرات و ارتباطات جمعی. تهران: نشر فاران.
نادری، مهدی (1396). «مدل نظری اخلاق جنگ در تفکر شیعی با تأکید بر دیدگاه حضرت آیت­الله سیستانی»، نشریه علمی دانش سیاسی. 2(26)، 34-5.
نصری، قدیر (1393). «رهنامه داعش و رهنامه مهار آن»، مطالعات راهبردی جهان اسلام. 10(59)، 118-99.
Braun, V. & Clarke, V. (2006). “Using thematic analysis in psychology”, Qualitative Research in Psychology. 3(2), 77-101.
Dabiq (2014, August). “A Call to HIjrah”, Issue 3, Raqqa: Al-Hayat Media Center.
Dabiq (2014, December). “Al Qa'idah of Waziristan: A Testimony from Within”, Issue 6, Raqqa: Al-Hayat Media Center.
Dabiq (2014, July). “The Flood”, issue 2, Raqqa: Al-Hayat Media Center.
Dabiq (2014, June). “The Return of Khilafah”, Issue 1, Raqqa: Al-Hayat Media Center.
Dabiq (2014, November). “Remembering and Expanding”, Issue 5, Raqqa: Al-Hayat Media Center.
Dabiq (2014, October). “The Failed Crusade”, Issue 4, Raqqa: Al-Hayat Media Center.
Dabiq (2015, January). “From Hypocrisy to Apostasy: The Extinction of the Grayzone”, Issue7, Raqqa: Al-Hayat Media Center.
Dabiq (2015, June). “The Law of Allah or the Laws of Men”, Issue 10, Raqqa: Al-Hayat Media Center.
Dabiq (2015, March). “Shari'ah Alone Will Rule Africa”, Issue 8, Raqqa: Al-Hayat Media Center.
Dabiq (2015, May). “They Plot and Allah Plots”, Issue 9, Raqqa: Al-Hayat Media Center.
Dabiq (2015, November). “Just Terror”, Issue 12, Raqqa: Al-Hayat Media Center.
Dabiq (2015, September). “From the Battles of Al-Ahzāb to the War of Coalitions”, Issue 11, Raqqa: Al-Hayat Media Center.
Dabiq (2016, April). “The Murtadd Brotherhood”, Issue 14, Raqqa: Al-Hayat Media Center.
Dabiq (2016, January). “The Rafidah from Ibn Saba' to the Dajjal”, Issue 13, Raqqa: Al-Hayat Media Center.
Dabiq (2016, July). “Break the Cross”, Issue 15, Raqqa: Al-Hayat Media Center.
Hall, S. & Jhally, S. (2007), Representation & the Media, Northampton, MA: Media Education Foundation.
Jacobs, Ryan (July 2015). Daesh and Social Media Platforms. See discussions, stats, and author profiles for this publication at: https://www.researchgate.net/publication/281493804.
Rumiyah (2016, February). Issue 6, Raqqa: Al-Hayat Media Center.
Rumiyah (2016, January). Issue 4, Raqqa: Al-Hayat Media Center.
Rumiyah (2016, January). Issue 5, Raqqa: Al-Hayat Media Center.
Rumiyah (2016, November). Issue3, Raqqa: Al-Hayat Media Center.
Rumiyah (2016, October). Issue 2, Raqqa: Al-Hayat Media Center.
Rumiyah (2016, September/October). Issue1, Raqqa: Al-Hayat Media Center.
Rumiyah (2017, April). “Among the Believers are Men, Shaykh Abu Sulayman Ash-Shami”, Issue 8, Raqqa: Al-Hayat Media Center.
Rumiyah (2017, August). “It Will Be A Fire That Burns: The Cross And Its People In Raqqah”, Issue 12, Raqqa: Al-Hayat Media Center.
Rumiyah (2017, July). “The Ruling on Ghanimah, Fay, and Ihtitab”, Issue 11, Raqqa: Al-Hayat Media Center.
Rumiyah (2017, June). “The Jihad in East Asia”, Issue 10, Raqqa: Al-Hayat Media Center.
Rumiyah (2017, March). “Establishing the Islamic State between the Prophetic Methodology and the Paths of the Deviants”, Issue7, Raqqa: Al-Hayat Media Center.
Rumiyah (2017, May). “The Ruling on the Belligerent Christians”, Issue 9, Raqqa: Al-Hayat Media Center.
Rumiyah (2017, September). “Allah Cast Terror Into Their Hearts”, Issue 13, Raqqa: Al-Hayat Media Center.
The Carter Center (2015). “Overview of Daesh’s Online Recruitment Propaganda Magazine”, Dabiq Retrieved from The Carter Center :https://www.cartercenter.org/.../pdfs/.../dabiqreport-12-17-15.pdf.
دو فصلنامه علمی دانش سیاسی
دوره 19، شماره 1 - شماره پیاپی 37
تالیف مقاله
فروردین 1402
صفحه 105-124
  • تاریخ دریافت: 17 فروردین 1401
  • تاریخ بازنگری: 26 شهریور 1401
  • تاریخ پذیرش: 30 بهمن 1401