کاربست متن‌های پایه ایرانی در آموزش دانش سیاسی با تأکید بر کلیله‌ و ‌دمنه

نوع مقاله : علمی - پژوهشی (علوم سیاسی از منظر ایرانی)

نویسنده

استادیار علوم سیاسی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، جمهوری اسلامی ایران.

10.30497/pkn.2023.244667.3074

چکیده

دانش علوم سیاسی در ایران با مشکل‌های متعددی روبه‌روست و توجه به متن‌های پایه سیاسی ایرانی می‌تواند در حل این مسائل کمک نماید. یکی از این متن‌های شاخص، کلیله ‌و دمنه است که هدف عمده آن آموزش سیاست به‌ویژه به نخبگان بوده و به‌نظر می‌رسد قابلیت‌های فراوانی در ارتقای آموزش دانش سیاسی امروز هم داشته باشد. مسئله اصلی پژوهش شناسایی ظرفیت‌های «کلیله ‌و‌ دمنه» در راستای رفع کاستی‌های آموزش علوم سیاسی در ایران است. نویسنده با استفاده از روش نخبگانی (مصاحبه با اساتید این حوزه) تلاش کرده است تا ظرفیت‌های این متن تاریخی را جویا شود. یافته‌های پژوهش حکایت از آن دارد که قابلیت‌های زیر برای کلیله ‌و دمنه متصور است: تقویت پیوند رشته سیاسی با تاریخ، فرهنگ و سنت فکر سیاسی ایرانی؛ افزایش جذابیت‌ها در آموزش سیاست و رفع ناکارآمدی ناشی از غرب‌محوری منابع درسی این رشته.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Application of basic Iranian texts in teaching political knowledge with emphasis on Kalileh and Demeneh

نویسنده [English]

  • Ali Tadayyon rad

Assistant Professor of Political Science, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz,I.R. Iran.

چکیده [English]

Political science in Iran faces several crises such as disconnection from Iranian tradition, history, and culture, weakness in educational resources, and the issue of Western orientation. Paying attention to Iranian political sources and essential texts can be effective in getting out of this crisis. One of these important texts is Kalila and Damna, whose main purpose is to teach politics, especially to kings and elites, and it seems to have many capabilities in teaching political knowledge even today. Reflecting on the quality of the expression of political secrets in Kalileh and Demaneh shows that this work was written from the beginning with the purpose of teaching politics, governance, and monarchy. The narrative framework of Kalileh and Demaneh shows that it is directly an educational work in which one side is the teacher or narrator and the other is the ruler as a learner and student. The main question of the research is "What are the needs, requirements, and effects of using Kalileh and Damaneh's text in political science education?". With the interview method, we sought the opinions of several prominent professors in this field and summarized their views through thematic analysis. The result of the research is that the political teaching and description of selected parts of the text of Kalileh and Demaneh in different courses of the political science field with the special conditions desired by the professors participating in the research can answer some of the problems of the political science field. The teaching of this text can help to link this field with the history, culture, and tradition of Iranian political thought, attractiveness in education, and to solve the inefficiency and problem of Western-oriented resources. The idea is that by reading and interpreting these texts, students will get to know the basic concepts of political knowledge (such as legitimacy, efficiency, power, sovereignty, meritocracy, justice, etc.)

کلیدواژه‌ها [English]

  • Education
  • Iran
  • History
  • Kalileh and Demeneh
  • Political texts
  • Politics
  • Elite interview method
آذرشب، ف. (1390). «ضرورت نوسازی علوم انسانی بر پایه دین»، کیهان فرهنگی. شماره پیاپی 296.
آقاجری، جواد و صحرایی، علیرضا (1389). «شرحی بر رهیافت و روش پدیدارشناسی و نتایج آن در علوم سیاسی»، مطالعات روابط بین‌الملل. (12)، 28-1.
ابوالمعالی نصرالله منشی (1392). کلیله و دمنه. تصحیح: مجتبی مینوی، تهران: ثالث.
ادیبی، مهسا؛ تقوی، سیدمحمدعلی و مصطفوی، صابر (1399). «ضعف تحقیقات کمّی در پژوهش‌های علوم سیاسی در ایران»، نشریه علمی دانش سیاسی. 16(1)، 44-25.
اشتریان، کیومرث (1379). «بومی کردن علوم سیاسی در ایران»، نشریه دانشکده حقوق و علوم سیاسی. 47(0)، 111-128.
افتخاری، قاسم (1385). «بررسی روش‌شناختی پایان‌نامه‌های دوره دکترای علوم سیاسی و روابط بین‌الملل دانشگاه تهران»، پژوهشنامه علوم سیاسی. (5)، 22-1.
امام‌زاده فرد، پرویز (1391). «راه‌های بالابردن توانش زبانی دانشجویان رشته علوم سیاسی از طریق توانش ارتباطی»، علوم سیاسی (دانشگاه آزاد کرج). 8(21)، 56-23.
باقری‌دولت‌آبادی، علی (1396). «اعوجاج و بدکارکردی نهادی: ارزیابی و آسیب‌شناسی مقالات علوم سیاسی در فصلنامه‌های خارجی نامعتبر»، رهیافت‌های سیاسی و بین‌المللی. (51)، 64-36.
بروجردی، مهرزاد (1384). روشنفکران ایرانی و غرب. ترجمه جمشید شیرازی، تهران: فرزان.
بزرگمهر (1392). کلیله و دمنه. تصحیح مجتبی مینوی، تهران: ثالث.
بزرگمهری، مجید (1387). «کاربردی‌سازی علوم سیاسی بر اساس نیازهای عینی بازار کار»، پژوهشنامه علوم سیاسی. (11)، 68-47.
بشیریه، حسین (1378). «وضعیت علم سیاست در ایران»، فصلنامه علوم سیاسی. 1(4)، 261-264.
بشیریه، حسین (1400). احیای علوم سیاسی: گفتاری در پیشه سیاستگری. تهران: نی.
پورفرد، مسعود؛ باقری، محمد و مهری آدریانی، طیبه (1394). «تحلیل دانش اندیشه سیاسی در ایران با تأکید بر منابع دانشگاهی». نشریه علمی دانش سیاسی. 11(2)، 73-53.
تخشید، محمدرضا و متین جاوید، مهدی (1389). «روش‌های تحقیق ترکیبی در علوم سیاسی»، نشریه علمیسیاست. 40(2)، 76-59.
تدین‌راد، علی (1391-1392). توسعه دانش سیاسی بومی با تأکید بر روش، ارزش و مسئله (طرح پژوهشی منتشر نشده). اصفهان: معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه اصفهان.
تقوی، محمدعلی و ادیبی، مهسا (1389). «ضعف سنت نقد در پژوهش علوم سیاسی در ایران»، پژوهشنامه علوم سیاسی. 5(18)، 28-7.
تنسی، استیون و جکسون، نایجل (1396). مبانی سیاست. ترجمه جعفر محسنی دره‌بیدی، تهران: ققنوس.
جمالی، حسین (1385). «آسیب‌شناسی آزمون‌های پنج‌سال اخیر کارشناسی‌ارشد علوم سیاسی»، پژوهشنامه علوم سیاسی. 2(5)، 78-23.
جمالی، حسین (1387). «ضرورت بازنگری در سیاست‌گذاری آزمون ارشد علوم سیاسی؛ مطالعه موردی آزمون 1387»، نشریه علمی سیاست. 41(1)، 80-59.
جمالی، حسین (1390). «بومی‌گرایی در علوم سیاسی کدام جهت‌گیری؟»، پژوهشنامه علوم سیاسی، 6(2)، 98-63.
جمالی، حسین و جمالی، مکرمه (1397). «وضعیت رشته علوم سیاسی؛ اکنون و آینده»، پژوهشنامه علوم سیاسی. 13(4)، 72-39.
حاجی یوسفی، امیرمحمد و طالبی، معصومه (1390). «مسئله و روش پژوهش در پایان‌نامه‌های علوم سیاسی و روابط بین‌الملل دانشگاه شهید بهشتی»،رهیافت‌های سیاسی و بین‌المللی. 2(4)، 215-199.
حسینی واسوکلایی، سیدصمد و جمالی، حسین (1394). «امکان یا امتناع بومی‌سازی علوم سیاسی در پرتو تجربه علوم سیاسی چین»، پژوهشنامه علوم سیاسی، 10(2)، 78-35.
حقیقت، سیدصادق (1400). «بررسی و نقد احیای علوم سیاسی»، آینه پژوهش، 32(188)، 302-297.
حمیدی، محمدحسین (1386). «فرهنگ سیاسی به روایت کلیله و دمنه»، ‌اطلاعات سیاسی و اقتصادی، شماره پیاپی237-238، صص. 121-94.
دلاوری، رضا (1390). «فرهنگ‌نگاری تخصصی علوم سیاسی و روابط بین‌الملل در ایران آسیب‌ها و راهکارها»، پژوهشنامه علوم سیاسی، 7(25)، 86-55.
دهقانیان، جواد و نیکوبخت، ناصر (1390). «نقد اخلاق‌گرایی در کلیله و دمنه با نیم‌نگاهی به اندیشه‌های ماکیاولی»، فصلنامه نقد ادبی. 4 (14)، 159-133.
دوبلوا، فرانسوا (1382). برزوی طبیب و منشأ کلیله و دمنه. ترجمه صادق سجادی، تهران: انتشارات طهوری.
دوفوشه کور، شارل هانری (1377). اخلاقیات (مفاهیم اخلاقی در ادبیات فارسی از سده سوم تا سده هفتم هجری). ترجمه محمدعلی امیرمعزی و عبدالمحمد روح‌بخشان، تهران: مرکز نشر دانشگاهی و انجمن ایران‌شناسی فرانسه در ایران.
رهبر، عباسعلی و صفاریان خوزانی، امیررضا (1396). «تولید علوم سیاسی بومی از منظر جامعه‌شناسی معرفت با تأکید بر عامل مذهب»، پژوهش‌های سیاست اسلامی. 5(12)، 108-85.
زکی‌خانی، محمدصادق (1389). «مطالعه افت تحصیلی دانشجویان مقطع کارشناسی علوم سیاسی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی»، علوم سیاسی (دانشگاه آزاد کرج)، 4(12)، 128-113.
سلیمان‌پور، علی (1388). «علوم انسانی، مشکلات و موانع نظریه‌پردازی: با تأکید بر علوم سیاسی و روابط بین‌الملل»، مطالعات روابط بین‌الملل، 2(7)، 141-118.
سلیمی، حسین (1387). «پست‌ماتریالیسم و تحول دانش سیاسی». نشریه علمی دانش سیاسی، 4(2)، 92-63.
سلیمی، حسین و حداد، غلامرضا (1398). «آینده‌پژوهی وضعیت علوم سیاسی در ایران بر اساس الگوی تحلیل روند(STEEP(V»، پژوهشنامه علوم سیاسی. 15(57)، 110-75.
سیدامامی، کاووس (1389). «جای خالی پژوهش‌های تجربی در علوم سیاسی ایران»، پژوهشنامه علوم سیاسی. 5 (18)، 162-143.
شادمان، فخرالدین (1382). تسخیر تمدن فرنگی. تهران: گام نو.
شجاعیان، محمد و رستم‌پور، سجاد (1402). «نقدی بر روش‌شناسی علوم سیاسی»، پژوهش‌نامه انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی. 23(1)، 26-1.
صدرا، علیرضا (1382). «چشم‌انداز علم سیاسی اسلامی و ایرانی نوین»، فصلنامه علوم سیاسی. 6(24)، 7-37.
ظهیری‌ناو، بیژن؛ نواختی‌مقدم، امین و ممی‌زاده، مریم (1389). «سیر و تداوم اندیشه‌های ایرانشهری در کلیله و دمنه»، پژوهش‌های زبان و ادبیات فارسی. 2(46)، 96-77.
کریمی، علی (1385). «تأثیر مطالعات اسلامی در علوم سیاسی؛ بررسی موردی اساتید و دانشجویان علوم سیاسی دانشگاه مازندران»، پژوهشنامه علوم سیاسی، 2(5)، 142-121.
محقر، احمد (1387). «آسیب‌شناسی دروس حقوقی دوره کارشناسی علوم سیاسی: کاربست رویکرد عملگرا در بازنگری محتوا، منابع و شیوه‌های آموزش»، پژوهشنامه علوم سیاسی. 3(11)، 140-119.
مستوفی، عبداله (1386). شرح زندگانی من. تهران: قومس.
منوچهری، عباس (1397). پارادایم نصیحت. تهران: پژوهشکده تاریخ اسلام.
مهدوی، رمضان (1391). مبانی فلسفی مؤثر در معارف علوم انسانی، مبانی فلسفی علوم انسانی. قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی.
موسوی‌نیا، سیدرضا (1396). «جایگاه مفهوم و مصادیق صلح در سرفصل‌ها و فصل‌های رشته علوم سیاسی»، پژوهش‌های روابط بین‌الملل. 7(23)، 154-139.
نبوی، سیدعبدالامیر (1400). «تدوین کتاب‌های درسی علوم سیاسی در سال‌های گذار: تاریخ مستند هشت کتاب علوم سیاسی در مرکز نشر دانشگاهی»، پژوهشنامه علوم سیاسی. 17(65)، 250-223.
نظری، علی‌اشرف (1396). «تحلیل و ارزیابی وضعیت رشته علوم سیاسی در ایران: سنجش نگرش استادان علوم سیاسی دانشگاه تهران»، پژوهشنامه علوم سیاسی. 1(49)، 220-191.
نظری، علی‌اشرف (1399). «ارزیابی وضعیت کمی و کیفی آموزش علوم سیاسی در ایران: مطالعه موردی دانشجویان رشته علوم سیاسی دانشگاه تهران»،فصلنامه سیاست، 50(1)، 383-367.
دوره 19، شماره 2 - شماره پیاپی 38
تالیف مقاله
مهر 1402
صفحه 395-418
  • تاریخ دریافت: 21 خرداد 1402
  • تاریخ بازنگری: 07 مرداد 1402
  • تاریخ پذیرش: 11 مرداد 1402