تطبیق نظریه برابری پیچیده بر جامعه ایران با تمرکز بر نسبت عدالت اجتماعی و قدرت سیاسی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی (علوم سیاسی از منظر ایرانی)

نویسنده

استادیار گروه علوم سیاسی دانشکده معارف اسلامی و علوم سیاسی، دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، تهران، جمهوری اسلامی ایران.

10.30497/pkn.2024.243892.3037

چکیده

عدالت اجتماعی یکی از مفاهیم سازنده فرهنگ سیاسی جامعه ایران است و غفلت از آن می­تواند به ایجاد فاصله میان ذهنیت جامعه، نخبگان و سیاستمداران در باب سیاست­ورزی مقبول ایرانی منجر شود. با توجه به نقش مردم در معناسازی از عدالت اجتماعی از نظر والزر، در این پژوهش تلاش شد به این پرسش پاسخ داده شود که آیا می­توان از نظریه برابری پیچیده جهت فهم عدالت اجتماعی از منظر ایرانیان بهره برد؟ به‌منظور پاسخ به آن از نظریه همروی به‌عنوان روش تطبیق نظریه (متن) بر جامعه (زمینه) بهره گرفته شد و تلاش برای پاسخ به پرسش­های انتقادی طرح شده به بازطراحی نظریه برابری پیچیده تحت عنوان سیاست عدالت­محور منجر گردید. سیاست عدالت­محور با تمرکز بر جامعه ایران اسلامی و خیر اجتماعی قدرت سیاسی بر آن است که قدرت سیاسی با سایر خیرهای اجتماعی دارای عرصه مشترک است، فهم­ها در اندیشه یک فرد دارای سرمنشأهای مجزا از یکدیگر نیست، فهم کامل معناسازی اجتماعی از قدرت سیاسی آن هنگام میسر است که میان متن و زمینه همراهی ایجاد کنیم و نیز در یک جامعه، از قدرت سیاسی ممکن است معانی اجتماعی متعددی ساخته شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Complex equality theory and Iranian society, focusing on the ratio of social justice and political power

نویسنده [English]

  • ramin madadlou

Assistant Professor of Political Science, Imam Sadig University, Tehran, I.R.Iran.

چکیده [English]

Social Justice is one of the concepts that make up the political culture of Iranian society, and neglecting it can lead to a gap between the mentality of society, elites, and politicians regarding acceptable Iranian politics. Considering the role of the people in making sense of justice according to Walzer, in this research, an attempt was made to answer the question of whether it is possible to use the theory of complex equality to understand political justice from the perspective of Iranians. To answer it, the theory of confluence was used as a method of applying the theory (text) to society (context) and the attempt to answer the critical questions raised led to the redesign of the theory of complex equality under the title of justice-oriented politics. A justice-oriented politics with a focus on the Iranian Islamic society and the social good of political power is that political power has a common field with other social goods, understandings in the thought of a person do not have separate origins from each other, a complete understanding of social meaning-making is possible from political power. It is to create a connection between the text and the context, and also in a society, political power may have many social meanings.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Complex equality
  • Confluence ttheory
  • Iran
  • Michael Walzer
  • Political justice
  • Political power
آصفی، محمدمهدی (1430ق). فقه المقاومه؛ دراسه فقهیه مقارنه. قم: المجمع العالمی لاهل البیت (علیهم‌السلام).
ابن منظور، محمد بن مکرم (1414ق). لسان العرب. بیروت: دار صادر.
اسپریگنز، توماس (1399). فهم نظریه‌های سیاسی (فرهنگ رجایی، مترجم). تهران: نشر آگه.
افتخاری، اصغر (1399). مقاومت در اسلام؛ نظریه و الگو. تهران: مؤسسه مطالعات اندیشه‌سازان نور.
السید، رضوان (1398). اسلام سیاسی معاصر در کشاکش هویت و تجدد (مجید مرادی رودرپشتی، مترجم). قم: انتشارات دانشگاه مفید.
امرایی، حمزه (1383). انقلاب اسلامی ایران و جنبش‌های اسلامی معاصر. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
امین ‌ناجی، محمدهادی و زاهدی‌تیر، اصغر (1398). «بررسی مفهوم مقاومت با رویکردی اجتماعی در آیات قرآن». نشریه علمی مطالعات تفسیری، 10(38)، 221-236.
ایران‌نژاد، ابراهیم و جمشیدی، محمدحسین (1391). «نظریه انقلاب اسلامی در اندیشه سیاسی شهیدصدر(رحمه‌الله‌علیه)». فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی. 9(29)، 77-108.
برهانی، عبدالعلیم و میرعلی، محمدعلی (1397). «علل و زمینه‌های انقلاب و دگرگونی سیاسی در قرآن؛ با تأکید بر دیدگاه‌های شهید محمدباقر صدر و ابوالأعلی مودودی»، همایش بین‌المللی بازخوانی آثار علمی و فرهنگی انقلاب اسلامی ایران. دوره 1، 2966-3001.
 بهارلو، میثم؛ کیمیایی دوین، ابراهیم و مجیدی، حسن (1397). «الگوی مقاومت اسلامی مبتنی بر انسان‌شناسی علامه طباطبایی و شهید مطهری»، دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی مطالعات قدرت نرم. 8(19)، 155-178.
جمشیدی، محمدحسین (1387). «مفهوم و چیستی حکومت در اندیشه سیاسی شهید صدر (رحمت‌الله‌علیه)». فصلنامه سیاست. 38 (3)، 1-18.
جوان آراسته، حسین (1392). مبانی حکومت اسلامی. قم: مؤسسه بوستان کتاب.
خراسانی، علی (1399). «نقش توحیدباوری در مقاومت اسلامی از دیدگاه قرآن کریم». فصلنامه علمی ـ تخصصی علوم قرآن و حدیث. 2(1)، 118-144.
خرمشاد، محمدباقر و نادری، احمد (1390). «نقش حزب الدعوه اسلامیه در گفتمان مقاومت جنبش شیعی عراق». فصلنامه شیعه‌شناسی، 9(33)، 67-200.
خمینی، سیدروح‌الله (1374). صحیفه انقلاب اسلامی (وصیت‌نامه سیاسی ـ الهی امام خمینی (رحمت‌الله‌علیه)). تهران: مؤسسه فرهنگی قدر ولایت.
خمینی، سیدروح‌الله (1391). ولایت فقیه: حکومت اسلامی. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (رحمت‌الله‌علیه).
خواجه‌پور، کمال (1399). «ادبیات مقاومت از منظر قرآن و روایات». مجله سیاست دفاعی. 28(112)، 167-199.
درخشه، جلال (1390). «بازسازی اندیشه دینی در ایران معاصر و تأثیر آن بر بازیابی تمدن اسلامی». فصلنامه سیاست، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی. 41(3)، 93-109.
دهخدا، علی‌اکبر (1377). لغت‌نامه دهخدا. تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412ق). المفردات فی غریب القرآن. بیروت: الدار الشامیه؛ دمشق: دارالعلم.
سبحانی تبریزی، جعفر (1385). حکومت اسلامی در چشم‌انداز ما. قم: مؤسسه امام صادق (علیه‌السلام).
صدر، محمدباقر (بی‌تا). سرچشمه‌های قدرت در حکومت اسلامی (اکبر ثبوت، مترجم). تهران: روزبه.
صدر، سیدمحمدباقر (1362). مدرسه اسلامی (کاظمی خلخالی، مترجم). تهران: مؤسسه مطبوعاتی عطائی.
صدر، سیدمحمدباقر (1381). سنت‌های تاریخ در قرآن (جمال‌الدین موسوی اصفهانی، مترجم). تهران: تفاهم.
صدر، سیدمحمدباقر (1393). اسلام، راهبر زندگی؛ مکتب اسلام؛ رسالت ما (مهدی زندیه، مترجم). قم: انتشارات دار الصدر.
صدر، سیدمحمدباقر (1394). بارقه‌ها (سیدامید موذنی، مترجم). قم: انتشارات دارالصدر.
صلح میرزایی، سعید (1399). اندیشه مقاومت از منظر حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای (مدظله العالی)، تهران: انقلاب اسلامی.
علیانسب، سیدحسین (1394). «دلایل تغییر و تحول درونی در نظریه‌های انقلاب با تأکید بر نظریه شهید صدر». فصلنامه رهیافت انقلاب اسلامی. 9(30)، 61-80.
فیرحی، داود (1393). نظام سیاسی و دولت در اسلام. تهران: انتشارات سمت.
مرتضی زبیدی، محمد بن محمد (1414ق). تاج العروس من جواهر القاموس (علی شیری، تحقیق و تصحیح). بیروت: دارالفکر.
مطهری، مرتضی (1376). پیرامون جمهوری اسلامی ایران. تهران: انتشارات صدرا.
مطهری، مرتضی (1385). خدمات متقابل اسلام و ایران. تهران: انتشارات صدرا.
مهدی‌پور، آسیه (1398). «تبیین مدل مفهومی مقاومت در اندیشه آیت‌الله العظمی خامنه‌ای». دوفصلنامه علمی دانش سیاسی. 15(30)، 539-566.
دوره 20، شماره 1 - شماره پیاپی 39
تالیف مقاله
فروردین 1403
صفحه 273-294
  • تاریخ دریافت: 05 آبان 1401
  • تاریخ بازنگری: 09 دی 1402
  • تاریخ پذیرش: 22 بهمن 1402