نوع مقاله : علمی - پژوهشی (سیاست اسلامی)

نویسندگان

• محمد عابدی اردکانی ¹
• روح‌الله نادری‌بنی ²
• محسن شفیعی سیف‌آبادی ²

¹ عضو هیات علمی دانشگاه یزد

² دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد علوم سیاسی دانشگاه یزد

چکیده

هدف اصلی این مقاله، بررسی رفتار دولت¬های بزرگ با ایران در دوره حکومت رضا‌شاه از منظر سازه¬انگاری است. با توجّه به هدف مذکور، دو فرضیه مقاله عبارتند از: «1. سیاست‌های استعماری و فشارها و دخالت‌های مستمر دولت¬های روس و انگلیس در ایران باعث شد تا حکومت رضاشاه، این دو قدرت بزرگ را به منزله‌ی «دشمن» و «غیر» تلقی کرده، در صدد جای‌گزینی یک «قدرت یا نیروی سوم» در ایران برآید؛ 2. پیش‌روی ارتش آلمان در جنگ دوم جهانی در جبهه غرب و در نهایت حمله به شوروی، منجر بدان شد که انگلستان و شوروی نگرش خود را نسبت به آلمان به عنوان یک «دوست» یا «متّحد» تغییر داده، او را «دشمن» خود بپندارند و در نتیجه نزدیکی ایران با آن کشور و نفوذ روز افزون آلمان¬ها در ایران برای آن‌ها غیر قابل تحمّل گردید، به‌طوری‌که سرانجام ایران را به اشغال خود درآوردند».


برای ارزیابی فرضیه بالا، بعد از مقدّمه و اشاره به سابقه‌ی پژوهش، در بخش نخست، که به چهارچوب و مبانی نظری اختصاص دارد، جایگاه نظریه سازه¬انگاری در سیاست خارجی دولت¬ها و روابط بین‌الملل و در بخش دوم، به کمک چهارچوب نظری ارائه شده در بخش قبل، بعضی از مهم¬ترین جنبه¬های روابط دولت¬های بزرگ با حکومت رضا‌شاه، به ویژه چگونگی و چرایی تقابل متّفقین و ایران، به اجمال بررسی و در پایان نیز از مباحث نتیجه-گیری شده است.

کلیدواژه‌ها

• ایران
• رضا‌شاه
• سازه¬انگاری
• شوروی
• انگلیس
• آلمان

موضوعات

• روابط بین الملل

عنوان مقاله [English]

A Constructive Analysis of Great States’ Behavior towards Iran during Reza Shah' s Rule

نویسندگان [English]

• Mohammad Abedi ardakani ¹
• Ruhollah Naderi Bani ²
• Mohsen Shafi’ee Seifabadi ²

¹ Faculty member of Yazd University

² M.A. in Political Science from Yazd University

چکیده [English]

The aim of this essay is to analyze the behavior of great states towards Iran during Reza Shah’s rule. With this aim in mind, the two main hypotheses of this essay are: 1- Colonialist policies and pressures and continued interference of Russian and British states in Iran made Reza Shah’s government consider these two great powers as ‘enemies’ and decide to replace them with a ‘third power’. 2- German army’s advance on western front and finally its invasion of the Soviet Union made Britain and the Soviet Union to reconsider their view of Germans as their ally and see it as their enemy. In its turn, Iran’s tendency towards Germany became intolerable for them which led them to decide to occupy Iran.


After the introduction and mentioning of the research background, we have explained the application of Constructivism theory in the study of states’ foreign policies and international relations. Next we expound on different issues regarding the relations between Iran and the Allies, especially the reason and the nature of the Allies’ confrontation with Iran. In the end, conclusions derived from the analysis will be presented.

کلیدواژه‌ها [English]

• Iran
• Reza Shah
• Constructivism
• Soviet Union
• Britain
• Germany